POSETILI SMO SVETINJU U KOJOJ JE ISPUNJEN ZAVET JOVANA DUČIĆA: Šta zapravo čuva Hercegovačka Gračanica - tajna koja je Trebinje zauvek promenila (VIDEO)
Od prenosa posmrtnih ostataka pesnika iz Amerike do današnje uloge hrama na Crkvini kao duhovnog i kulturnog središta – priča o svetinji koja je postala znak prepoznavanja Trebinja.
Kada se iz bilo kog dela Trebinja podigne pogled, Crkvina se otkrije kao uzvišenje koje čuva svoju tajnu — hram koji je istovremeno sećanje, zavet i opomena. Na njenom vrhu stoji Hercegovačka Gračanica, kao da je vekovima rasla iz hercegovačkog kamena, iako je podignuta tek 2000. godine. Podignuta na inicijativu episkopa Atanasija (Jevtića), oblikovana kao verna kopija srednjovekovne Gračanice kralja Milutina, ona je danas jedno od najprepoznatljivijih duhovnih obeležja ovog hercegovačkog kraja.
Ispunjenje amaneta pesnika koji je sa sobom poneo Trebinje
Ovaj hram nije nastao kao puka građevina koja čuva uspomenu na Kosovo i Metohiju, već kao prostor u kome se istorija vraća sopstvenim izvorima. Taj povratak najjasnije se vidi u trenutku kada je, posle više od pola veka, ispunjen amanet pesnika Jovana Dučića. On je umro 7. aprila 1943. u Sjedinjenim Državama, ali je ostavio jasnu želju: da počiva na brdu iznad Trebinja.
Kako je tekao prenos posmrtnih ostataka Jovana Dučića
Njegovi posmrtni ostaci preneti su iz Amerike u Beograd, a zatim u Trebinje, u oktobru 2000. godine. U mnogim izveštajima taj čin opisuje se kao povratak pesnika među svoje, ali se terminološki mora praviti razlika: nije reč o novoj sahrani, već o prenosu i polaganju posmrtnih ostataka u kriptu upravo izgrađene Hercegovačke Gračanice. Time je ispunjen njegov testament, a sam čin postao događaj od velikog simboličkog značaja za Trebinje i širi kulturni prostor Hercegovine. Na njegovoj grobnoj ploči — jednostavnost koju je sam zahtevao.
Foto: Religija.rs
Grobno mesto Jovana Dučića u Hercegovačkoj Gračanici
Svetinja koja spaja književnost, veru i sećanje
Hercegovačka Gračanica time je dobila dodatnu dimenziju: postala je hram sećanja, mesto gde se pesnik vraća svom zavičaju, ali i svojevrsni most između književnosti, vere i kolektivnog pamćenja. Kompleks koji okružuje crkvu — zvonik, amfiteatar, galerija, biblioteka i parohijski dom — čini Crkvinu živom tačkom okupljanja. Ovde se održavaju duhovne večeri, koncerti, tribine, izložbe, a tišina hrama često govori više od reči koje se izgovore na tim skupovima.
Arhitektura koja čuva duh srednjovekovne Gračanice
Arhitektura Gračanice na Crkvini nosi u sebi prepoznatljiv ritam originala: romanički i vizantijski stil objedinjeni u pet kupola, u ritmično složenom kamenu i opeci, u proporcijama koje kao da pamte rukopis srednjovekovnih majstora. Freske su savremenog porekla, ali zasnovane na tradiciji srpskog ikonopisa i njegovoj teologiji lepote. Kada se sa Crkvine pogleda prema gradu, horizont se širi preko Trebišnjice i okolnih brda — kao da pokazuje da duhovni prostor ne meri udaljenost mapom, već čovekovom unutrašnjom spremnošću za molitvu.
Mesto na kojem se prošlost i sadašnjost sreću u tišini
Danas je Hercegovačka Gračanica jedno od najposećenijih svetilišta u Republici Srpskoj. Na Preobraženje, kada Trebinje slavi svoju gradsku slavu, hram ispuni mnoštvo ljudi koji dolaze da zapale sveću, da se poklone, da makar na trenutak zastanu pred mestom gde su položeni ostaci pesnika čije su reči decenijama bile duhovni kompas Hercegovine.
Za mnoge koji dođu na Crkvinu, ovo nije samo verski prostor, već tačka unutrašnje tišine — mesto gde se čovek suoči s mislima koje u svakodnevici izmiču. Kao da se ovde, na ovom brdu, nebo spušta za meru niže, a prošlost i sadašnjost dodiruju u jednom dahu.
Hercegovačka Gračanica ostaje svedočanstvo da vera nije vezana za epohu, niti za geografije. Ona spaja Kosovo i Hercegovinu, staro i novo, pesnika i grad koji ga je čekao. I zato, kad se predveče Trebinje obasja mekim zlatnim svetlom, čini se da se taj hram iznova rađa — kao da kamenom i tišinom još jednom potvrđuje pesnikov zavet.
Od modelinga i Jutjuba do neočekivane hirotonije, brzog raščinjenja i hapšenja koje je otvorilo „Pandorinu kutiju“ - šta krije telefon oca Partenija i kako bi njegovi podaci mogli da razotkriju čitavu kriminalnu strukturu.
Od prenosa posmrtnih ostataka pesnika iz Amerike do današnje uloge hrama na Crkvini kao duhovnog i kulturnog središta – priča o svetinji koja je postala znak prepoznavanja Trebinja.
U najvećoj medicinskoj ustanovi u zemlji proslavljena je krsna slava, a priča o hramu koji je preživeo rat, zaborav i preobražaj u mrtvačnicu otkriva koliko je ovo mesto važno za bolesnike, lekare i grad.
Od pažljivo prženog luka do mirisa ljute paprika - otkrijte tajnu starinskog monaškog ribljeg paprikaša koji spaja duh pravoslavnog života i prazničnih trpeza.
Jedinstvena kombinacija ječma, pasulja, povrća i dimljenog mesa vraća nas u kuhinje naših predaka, čuvajući duh starih domaćinstava i porodične molitve kroz generacije.
Nekada nezaobilazna na prazničnim trpezama, ova poslastica se pravila sa strpljenjem i ljubavlju — donosimo autentičan recept koji će vaš dom ispuniti toplinom i mirisom svečanosti.
U najvećoj medicinskoj ustanovi u zemlji proslavljena je krsna slava, a priča o hramu koji je preživeo rat, zaborav i preobražaj u mrtvačnicu otkriva koliko je ovo mesto važno za bolesnike, lekare i grad.
Prema jednoj legendi, srpski velmoža, koji je bežao od Turaka, svoju imovinu, koja je bila bogata ostavio je svojim kumovina koji su kasnije sagradili manastir Kumanicu.
Usamljeni hram kod sela Edelevo u Rusiji, za koji se kaže da do njega stižu samo oni kojima vera pokaže put, zbunjuje naučnike, inspiriše vernike i privlači avanturiste iz celog sveta.
Od prenosa posmrtnih ostataka pesnika iz Amerike do današnje uloge hrama na Crkvini kao duhovnog i kulturnog središta – priča o svetinji koja je postala znak prepoznavanja Trebinja.
U najvećoj medicinskoj ustanovi u zemlji proslavljena je krsna slava, a priča o hramu koji je preživeo rat, zaborav i preobražaj u mrtvačnicu otkriva koliko je ovo mesto važno za bolesnike, lekare i grad.
Kad su mu rekli da je jedina šansa transplantacija srca, brat Goran nije odustao. Iz bolničke sobe krenuo je na put duhovnog isceljenja ka Hilandaru, gde je pronašao snagu za novi život.
Na trpezi ljubavi u porti Crkve Ružica, poglavar Srpske pravoslavne crkve poručio je vernicima da najveća bitka svakog čoveka nije spoljašnja, već u srcu.
Vernici im se obraćaju u trenucima bolesti, straha i nevolja — njihovo besplatno služenje i zagovor kod Hrista donose zdravlje, utehu i snagu za životne borbe.
Tribina o AI tehnologiji u Crkvi izazvala je oštre reakcije monaha svetinje kraj Golupca, koji tvrde da su kritike zlonamerne i da dodatno remete crkveno jedinstvo.
