U mirnom Banstolu, nedaleko od Sremskih Karlovaca, podignut je jedinstveni pravoslavni hram koji spaja duboku molitvenu tradiciju sa teškom istorijskom uspomenom.
U mirnom naselju Banstol, nedaleko od istorijski bogatih Sremskih Karlovaca, podignut je novi hram koji je već postao mesto duhovnog značaja ne samo za lokalnu zajednicu, već i za čitav srpski narod. Reč je o Crkvi Blage Marije, jedinstvenom pravoslavnom hramu koji u sebi spaja duboku duhovnu poruku i tešku istorijsku uspomenu. Ovaj hram, prvi u Srbiji posvećen žrtvama hrvatske vojne Operacije Oluja, kao i prvi građen u ruskom pravoslavnom arhitektonskom stilu na ovim prostorima, nosi snažnu poruku zajedništva, sećanja i vere.
Wikimedia/Milica Buha
Crkva Blage Marije u Banstolu, nadomak Sremskih Karlovaca
Sećanje utkano u kamen i molitvu
Operacija Oluja, vojna akcija iz avgusta 1995. godine, ostavila je duboke tragove bola i tuge u srcima srpskog naroda. Hiljade nevinih žrtava, proteranih i raseljenih, i danas podsećaju na nemerljive ljudske patnje i stradanja. U Crkvi Blage Marije, podignutoj u čast i sećanje na te žrtve, prisutna je molitva kao ključna snaga koja leči rane i podseća na nepravdu koju istorija ne sme zaboraviti.
Wikimedia/Milica Buha
Spomenik žrtvama "Oluje" u porti crkve Blage Marije
Planirano podizanje Zida plača
U sklopu crkvenog kompleksa planira se izgradnja srpskog Zida plača, na kojem će biti upisana imena svih nevino stradalih žrtava. Ovaj zid služiće kao trajni spomenik i mesto molitve za sve koji su izgubili živote tokom Operacije Oluja i u njenim posledicama. Ideja za podizanje Zida plača nastala je kao prirodan nastavak misije crkve — da bude mesto sećanja, ali i nade za pomirenje i duhovno izlečenje.
Ruski arhitektonski trag na tlu Srbije
Jedan od najupečatljivijih aspekata ove crkve jeste njen arhitektonski izraz – ruski pravoslavni stil. Dok su u našim krajevima tradicionalno prisutni srpsko-vizantijski i moravsko-vizantijski stilovi, Crkva Blage Marije donosi duh ruske crkvene arhitekture sa karakterističnim šiljastim kupolama, raskošnim ikonostasom i detaljima bogate ikonografije.
Ovaj arhitektonski izbor nije slučajan. On simbolizuje duboku duhovnu povezanost Srpske i Ruske pravoslavne crkve, koja se ne ogleda samo kroz zajedničku veru i liturgiju, već i kroz istorijske veze i uzajamnu podršku u teškim vremenima. Ruski stil u Banstolu, stoga, nije samo estetski elemenat, već i znak bratstva i jedinstva dva pravoslavna naroda.
Početak gradnje pratili izazovi
Wikimedia/Sadko/Wikipedia
Izgradnja crkve Blage Marije započeta je 2017. godine
Izgradnja Crkve Blage Marije u Banstolu započela je 2017. godine. Inicijativa za podizanje ovog hrama proizašla je iz Udruženja „Klub svih generacija“ iz Sremskih Karlovaca, sa ciljem da se stvori duhovno središte za srpsku zajednicu u ovom naselju, koje je uglavnom nastanjeno izbeglicama iz Hrvatske. Crkva je posvećena žrtvama hrvatske vojne akcije „Oluja“ iz 1995. godine i predstavlja prvi pravoslavni hram u Srbiji izgrađen u ruskom arhitektonskom stilu.
Iako je izgradnja crkve započela 2017. godine, tokom procesa su se pojavili izazovi, uključujući nedostatak potrebnih građevinskih dozvola. Ipak, radovi su nastavili, a kupole crkve su postavljene 2018. godine. Crkva ima površinu od 240 m² i izgrađena je uz podršku brojnih srpskih dobrotvora iz dijaspore .
Poruka za budućnost i poziv na pomirenje
Izgradnjom Crkve Blage Marije Srpska pravoslavna crkva šalje jasnu poruku da se stradanja i patnje ne smeju zaboraviti, ali da kroz molitvu i ljubav treba težiti ka pomirenju i obnovi zajedništva. Crkva postaje mesto susreta prošlosti i budućnosti, bola i nade, tuge i vere.
Crkva Blage Marije u Banstolu nije samo arhitektonski biser, već duboko duhovno mesto koje povezuje istoriju, sećanje i veru. Kao prvi hram u Srbiji posvećen žrtvama Operacije Oluja i kao prvi u ruskom stilu, ona stoji kao večni znak sećanja i molitve, ali i poziv na duhovno jedinstvo i pomirenje. Njena vrata su otvorena za sve one koji traže utehu, snagu i zajedništvo u veri pravoslavnoj.
Tokom liturgije u istorijskom hramu Svetih apostola Petra i Pavla u Topčideru, patrijarh srpski Porfirije govorio je o dubljem smislu evharistije, o pogrešnim očekivanjima od Boga i o pozivu na slobodno, svesno i ljubavlju ispunjeno sjedinjenje sa Hristom.
U trenucima kada je narod ćutao pred svećama za stradale, patrijarh srpski poslao je poruku koja ne ostavlja ravnodušnim – o ljubavi jačoj od osvete, o Hristovom putu kao jedinom odgovoru na iskušenja današnjice i o potrebi da krst ne postane kamen spoticanja, već znak vaskrsenja.
Sećajući se nevino postradalih u zločinačkoj akciji „Oluja“, episkop osečkopoljski i baranjski pozvao na praštanje, nadu i oslonac u Hristu, poručujući da se stradanje pretvara u put ka Carstvu Božjem.
U autorskom tekstu, koji prenosimo u celosti, profesor Pravoslavnog univerziteta Svetog Tihona ukazuje na duboki jaz između izvornog cilja joge i njene savremene, komercijalne upotrebe.
Sveti Nikolaj Ohridski i Žički u besedi za 28. nedelju po Duhovima razotkriva posledice grešnih postupaka na prirodu i čovekov život, pokazujući da i u kazni postoji prostor za pokajanje i obnovu.
Jedinstvena kombinacija ječma, pasulja, povrća i dimljenog mesa vraća nas u kuhinje naših predaka, čuvajući duh starih domaćinstava i porodične molitve kroz generacije.
Nekada nezaobilazna na prazničnim trpezama, ova poslastica se pravila sa strpljenjem i ljubavlju — donosimo autentičan recept koji će vaš dom ispuniti toplinom i mirisom svečanosti.
Selsko meso, staro jelo iz ruralnih krajeva, vraća se na trpeze kao simbol zajedništva, topline doma i prazničnih okupljanja — a tajna njegovog bogatog ukusa krije se u jednostavnim sastojcima i sporom, strpljivom krčkanju.
Prostor koji je decenijama čuvao duhovni život vernika Srpske pravoslavne crkve prodat je za 90.000 evra, dok porodica Miščević osporava transakciju i čeka reakciju crkve – šta će biti sa sakralnim blagom?
Na praznik Svete Marije Magdaline, Eparhija budimljansko-nikšićka proslavila je svoju slavu uz liturgiju, pomen stradalima u akciji „Oluja“ i snažne reči utehe.
Na liturgiji u Veljinama, mitropolit Hrizostom je istakao da se pravovernost Svetog oca Nikolaja ogledala u njegovoj nepokolebljivosti i postojanosti u zdravoj nauci Gospodnjoj.
U besedi na Nikoljdan, poglavar SPC podsetio je da se vera ne završava za slavskom trpezom, već počinje na liturgiji i potvrđuje svakodnevnim odnosom prema Bogu i bližnjem čoveku.
Na prazničnoj liturgiji, starešina Sabornog hrama govorio je o svetosti, krsnoj slavi i veri koja ne staje na običajima, već traži ličnu promenu, odgovornost i život u istini.
Okupljeni raseljeni Srbi i vernici iz okolnih mesta proslavili su svetitelja čuvajući tradiciju i sećanje na dom koji opstaje uprkos godinama i ruševinama.
U vreme kada je vera bila progonjena, a javno ispovedanje Hrista smatrano prestupom, dogodilo se čudo koje je stotine, pa i hiljade ljudi vratilo Bogu.
Džuman Al-Kavasmi prvi put javno govori o životu u okruženju gde je mržnja bila obaveza, o sumnjama koje su je razdirale i iskustvu koje ju je odvelo na put potpuno suprotan onome na koji je bila usmeravana.
Pravoslavci proslavljaju Prepodobnog Patapija po starom kalendaru, Svetog mučenika Teomistoklea po novom. Katolici započinju Četvrtu nedelju Adventa. Jevreji obeležavaju sedmi dan Hanuke i Roš hodeš, dok muslimani dan posvećuju redovnim molitvama i svakodnevnim verskim obavezama.
Pouka jednog od najomiljenijih svetitelja novijeg vremena otkriva zašto trenutak tišine pred Bogom nosi snagu da savlada nervozu, umor i haos koji čekaju svakog od nas.
Nakon što je bivši fudbaler fizički napadnut u beogradskom tržnom centru, duhovnik Manastira Pokajnica progovara o savremenoj navici da se sudi i presuđuje drugima, podsećajući da pravda pripada Bogu, a ne javnom mnjenju.
