Čudo u Vlahernskom hramu postalo je temelj jedne od najmoćnijih ikona — simbola zastupništva Majke Božje, anđela i svetih, koji i danas uliva veru i nadu hrišćanima širom sveta.
Srpska pravoslavna crkva 14. oktobra slavi veliki praznik — Pokrov Presvete Bogorodice. Ovom događaju posvećeno je više ikona na kojima, osim same Bogorodice, vidimo i mnoštvo likova. Ko su ti ljudi? U nastavku sledi podrobno objašnjenje.
Događaj koji je u osnovi ove ikone odigrao se u X veku u Carigradu, u Vlahernski hram Presvete Bogorodice, gde su se čuvale velike svetinje — Njena riza i pojas. Grad su tada opsedali neprijatelji. Tokom svenoćnog bdenja, blaženi Andrej Hrista radi jurodivi i njegov učenik Epifanije videli su u vazduhu Presvetu Bogorodicu okruženu anđelima i svetima. Ona je sa svoje glave skinula pokrivalo (omofor, pokrov) i rasprostrla ga nad onima koji su se molili u hramu, štiteći ih od neprijatelja. Narod je, ugledavši ovo znamenje, dobio nadu, a neprijatelji su ubrzo bili odbijeni od grada.
Ikonografija praznika Pokrova razvila se u dva klasična oblika: suzdaljski i novgorodski tip.
U novgorodskom tipu Bogorodica je prikazana na oblaku, a pokrov drže anđeli, što naglašava učešće nebeskih sila u zaštiti čovečanstva. Kompozicija je simetrična i statična, sa jasnim naglaskom na mističkom prisustvu Bogorodice.
U suzdaljskom tipu Bogorodica sama drži pokrov, pokazujući tako Svoju ličnu ulogu u delu spasenja i zastupništva. Likovi na ikoni prikazani su u pokretu, što stvara utisak živog zbivanja. U ovom tumačenju zasnivamo se upravo na suzdaljskom ikonografskom tipu.
Ikona Pokrova predstavlja složenu i mnogofiguralnu kompoziciju. Uobičajeno je da se posmatra kroz tri nivoa:
Centralna figura Bogorodice okružena anđelima i svetima — gornji nivo. Ključni element koji povezuje sve nivoe jeste omofor (pokrov) u rukama Bogorodice, koji Ona rasprostire nad svetom, simbolično ga štiteći.
U središtu kompozicije nalazi se sama Bogorodica, prikazana u liku Orante — Ona koja uzdiže ruke u molitvi. U rukama drži veliki crveni omofor, koji predstavlja znak Njenog pokrova i zaštite nad moliteljima. Crvena boja simbolizuje snagu Božanske zaštite i očišćujuću blagodat.
Pored Nje nalaze se likovi anđela i svetih, a posebno su označeni: sa leve strane Bogorodice stoje Jovan Krstitelj, Jovan Bogoslov i anđeli koji prate Presvetu.
Ispod Bogorodice, na amvonu, stoji mladić u đakonskoj odeždi — to je Roman Slatkopojac. Prema predanju, ovaj crkveni pesnik iz V–VI veka dobio je dar pojanja nakon čudesnog viđenja u kojem mu je Bogorodica predala svitak i zapovedila da ga pojede. Probudivši se, on je ispevao svoje prvo slavno delo: „Djeva danas Prisustvenoga rađa...”.
U desnom donjem uglu prikazani su glavni svedoci čuda — blaženi Andrej jurodivi i njegov učenik Epifanije. Epifanije je naklonjen ka svom učitelju, slušajući ga, dok Andrej pokazuje na nebesko viđenje.
Sa leve strane amvona prikazani su Patrijarh Evtimije I Carigradski i Lav VI Mudri, car Vizantijsko carstvo, koji su takođe bili svedoci čudesnog javljanja. Pored cara se ponekad prikazuje i njegova supruga Feofano, koja je u to vreme već bila upokojena.
Na pozadini klasične suzdaljske ikone prikazan je hram sa dvoslivnim krovom. Takav izgled nije tipičan za ruske hramove, ali verno prenosi izgled hrama u Vlahernama, gde se čudo zaista dogodilo.
Na novgorodskoj ikoni, međutim, prikazuje se petokupolni hram koji podseća na Sveta Sofija u Novgorodu. Hram u pozadini ne služi samo kao geografski podsetnik, već i kao simbol jedinstva Presvete Bogorodice, svetih i vernika u jednoj Crkvi.
Na taj način, svaki lik i element ove ikone nosi bogato bogoslovsko i liturgijsko značenje. Pokrov Presvete Bogorodice svedoči o snažnoj zastupničkoj molitvi Majke Božje i Njenom neprestanom pokrovu nad hrišćanskim narodom.
Wikipedia
Opšta kompozicija ikone
Likovi svetih i naroda — donji nivo.
Simbolično prikazan hram u pozadini.
Centralna figura i gornji nivo
Donji nivo ikone
Hram
Vaš komentar je uspešno snimljen i biće vidljiv nakon verifikacije administratora portala.
Druga slava manastira Svetog Arhangela Gavrila privukla verne iz okoline i šire, uz dirljive besede, pevanje poja i zajednički slavski ručak, dok Sveti Kirijak blagosilja svakoga ko kroči u svetinju.
Otkrijte kako da pripremite starinski kolač „na kašike“, sa mirisom kakaa i domaćih jaja, koji spaja generacije, unosi toplinu u vaš dom i postaje nezaobilazna poslastica uz popodnevnu kafu ili prazničnu trpezu.
Čudo u Vlahernskom hramu postalo je temelj jedne od najmoćnijih ikona — simbola zastupništva Majke Božje, anđela i svetih, koji i danas uliva veru i nadu hrišćanima širom sveta.
U vremenu kada sve manje slušamo, a prečesto zaboravljamo na poštovanje, arhimandrit Stefan podseća: pazite kako govorite majci – jer reč upućena majci, ide pravo Bogu.
Sveti Nikolaj Ohridski i Žički objašnjava kako izbegavanje zlih saveta i sablazni može promeniti ne samo vaš život, već i živote onih oko vas.
U kuhinjama pravoslavnih domaćica, ova čorba se pripremala s ljubavlju – za praznike, slave i nedeljne porodične ručkove. Sada je pravo vreme da je ponovo otkrijete i spremite po originalnom receptu iz tradicije srpske kuhinje.
Jednostavan i brz recept za kolač koji u dom donosi miris domaće kuhinje i radost zajedništva u posne dane.
Od pažljivo prženog luka do mirisa ljute paprika - otkrijte tajnu starinskog monaškog ribljeg paprikaša koji spaja duh pravoslavnog života i prazničnih trpeza.
Skromne namirnice, otmen ukus – manastirski zapis iz 1855. godine vraća na trpezu zalogaj koji je nekada krasilo srpsko dvorsko posluženje.
Starinski specijalitet bez mesa osvojiće vas na prvi zalogaj, a možete ga jesti i u danima belog mrsа.
Ikona se postavlja u najsvečanijoj prostoriji, trpezariji ili dnevnoj sobi i to uvek na istočnom zidu ili na zapadnom zidu.
Rođena je od Bogom izabranih roditelja, Joakima i Ane.
Levon Vartanov je preko noći postao vernik, počeo da se bavi ikonopisom i spasao bližnje verom, a tokom devedesetih godina, dok je prolazio kroz težak period, njegovo umetničko stvaralaštvo postalo je izvor preživljavanja.
Sanija Ahmeti demonstrira antistres tehnike, skrnavivši hrišćansku svetinju, a njen čin svetogrđa šokirao je vernike koji se pitaju da li je ova "rekreativna" aktivnost "pomen" patnjama Srba na Kosovu i Metohiji.
Na današnji dan, 911. godine, za vreme cara Lava Mudrog, Bogorodica se tokom službe javila okupljenom narodu na molitvi u Bogorodičinoj crkvi u Carigradu.
Carevoj sestri javilo se u snu da njen poludeli brat neće ozdraviti dok se Grigorije ne izvadi iz jame.
S osamnaest godina, napustio je svoj rodni grad i uputio se u Jerusalim, gde je stupio u manastir.
Od Subota duša u Grčkoj, Roditeljskih subota u Rusiji, do Zadušnica u Srbiji – običaji pokazuju kako molitva i dobročinstvo povezuju žive i one koji su prešli u večnost.
Na današnji dan sećamo se osvećenja Jerusalimskog hrama Vaskrsenja – svetinje nad svetinjama. Mesto Hristovog raspeća i Vaskrsenja postalo je srce hrišćanskog sveta.
U vremenima tuge, klevete i unutrašnjih borbi, ne traži snagu u sebi, već u Gospodu. Jer kako reče otac Mihailo – „trpi i istrpi, ali najviše se čuvaj očajanja.“
Nedavni primer iz Amerike pokreće pitanje koje mnogi vernici smatraju nemogućim: kako ostati veran Hristovom učenju i Svetim kanonima u vremenu duhovne dekadencije i relativizacije vere?
Dokumentarac otkriva neprolazni kosovski zavet, borbu naroda i svetinja, i višegodišnji rad humanitarne organizacije "Svi za Kosmet", koja menja živote ljudi i čuva srpsku duhovnost.
Ajeti 40:2–3 iz Sure Ghafir podsećaju vernike da sagledaju svoje postupke i pokažu kako Božija pravda i blagodet idu ruku pod ruku.
U vremenu kada mnogi beže od tišine i sopstvenih misli, pouka jednog od najznačajnijih hrišćanskih svetitelja pokazuje kako se upravo u trenucima unutrašnje borbe rađa snaga koja nadvladava očaj.
Natpisi "4. korpus" i "1981", ispisani na zidu uz sedište Eparhije zahumsko-hercegovačke i primorske, Generalni konzulat Srbije i kulturne institucije, izazvali su talas zabrinutosti i pozive da se počinioci što pre pronađu.
