U drevnom manastiru Srpski Kovin, jednom od najstarijih svedoka duhovnog prisustva Srba na prostoru današnje Mađarske, sabrao se verni narod kako bi prisustvovao istorijskom događaju – prvom monašenju nakon više od dva i po veka. U miru svetinje posvećene Uspenju Presvete Bogorodice, ponovo su se začuli stihovi monaških molitava koje su vekovima ćutale, a sada su, poput tihog vaskrsenja, ispunile manastirske zidove.
Duhovni događaj koji je ušao u istoriju
Na čelu sa igumanom, arhimandritom Metodijem, sveštenstvo, monaštvo i verni narod dočekali su svoga arhipastira – mitropolita budimskog Lukijana. U hramu je zatim otpočela večernja služba, koju su služili arhimandrit Teofil, iguman manastira Osovice iz Eparhije banjalučke, i protosinđel Varnava, sekretar Eparhije budimske.
Uz pojanje tropara „Pohitaj da mi otvoriš očinsko naručje…“, arhimandrit Teofil priveo je iskušenika Nikolu Džavrića pred Čudotvornu ikonu Presvete Bogorodice Kovinske, gde se on poklonio pred mitropolitom Lukijanom i položio zavet poslušnosti i vere. Po blagoslovu mitropolita, arhimandrit Metodije izvršio je čin male shime, dajući novom monahu ime Nestor – po Svetom mučeniku Nestoru Solunskom.
Na kraju svečanog čina, iguman Metodije je izrazio zahvalnost Visokopreosvećenom mitropolitu za blagoslov i molitvenu podršku, kao i vernicima koji su došli iz različitih krajeva da podele radost ovog duhovnog događaja. Mitropolit Lukijan je blagoslovio okupljene i novom monahu uputio reči ohrabrenja, podsećajući da je monaški put trnovit i ispunjen iskušenjima, ali da na njegovom kraju čeka neizmerna radost – blizina Boga i večno spasenje.
Svečanom činu prisustvovali su i gđa Biljana Gutić Bjelica, ambasador Bosne i Hercegovine u Mađarskoj, kao i g. Ljubomir Aleksov, srpski poslanik u mađarskom parlamentu, koji su svojim prisustvom uveličali ovaj istorijski dan za Srpski Kovin.
Povratak monaškog života posle 250 godina
Manastir Srpski Kovin, nekadašnji duhovni stub srpskog naroda u Mađarskoj, ukinut je davne 1777. godine za vreme carice Marije Terezije, kada je ugašen i monaški život. Tek 2003. godine, zahvaljujući blagoslovu i zalaganju mitropolita budimskog g. Lukijana, iz Hilandara dolazi prvi monah – Andrej Pandurov, koji postaje iguman ove svetinje i ostaje na tom mestu sve do svog upokojenja 2023. godine.
Njegov naslednik, arhimandrit Metodije Marković, postaje iguman 2024. godine, i upravo pod njegovim duhovnim rukovodstvom Srpski Kovin ponovo oživljava svoj drevni monaški duh.
Postrig monaha Nestora nije bio samo lični zavet Bogu, već i simbolično vaskrsenje manastira – obnova monaške zajednice koja je dva i po veka čekala da se ponovo začuje „Amin“ novopostriženog monaha.
U večeri kada su se sveće ugasile, a kandilo nastavilo da treperi pred Čudotvornom ikonom Presvete Bogorodice Kovinske, Srpski Kovin je ponovo disao punim duhovnim dahom – kao svetionik vere, nade i trajanja srpskog naroda izvan granica otadžbine.
U neposrednoj blizini čuvenog zamka i Malkoč-begove džamije, ova crkva čuva arhitektonske vrednosti i istorijska sećanja, i svedoči o duhovnoj snazi i istrajnosti srpske zajednice koja vekovima neguje veru i identitet u mađarskoj Baranji.
U rimskim podzemnim hodnicima drevne bazilike, uz mošti Svetog Atanasija Velikog, pravoslavni vernici obeležili jubilej Prvog vaseljenskog sabora, u prisustvu vladike Lukijana i predstavnika javnog života Srbije i Mađarske.
Muzej Budimske eparhije, u nekadašnjoj vladičanskoj palati, svedoči o vekovima srpske umetnosti, vere i identiteta – od Kosovskog boja i Velike seobe do baroka, klasicizma i današnjih dana.
Mitropoliti Nikanor i Lukijan služili su liturgiju pred prisustvom princa Nikolaja, dok patrijarh Porfirije poručuje da Bazjaš svedoči o vekovnoj veri i svetosavskim korenima Srba u Rumuniji.
