Finansijska odluka o pomoći u obnovi manastira u Srpskom Kovinu otvorila je priču o veri, istorijskom pamćenju i odnosu države i Crkve severno od Dunava.
U manastiru Uspenja Presvete Bogorodice u Srpskom Kovinu, 22. decembra 2025. izgovorene su reči koje imaju težinu mnogo veću od pukog administrativnog saopštenja. Tog dana, pred okupljenim predstavnicima medija, postalo je jasno da je obnova ove svetinje čin odgovornosti prema pamćenju, veri i prisustvu Srpske pravoslavne crkve na tlu Mađarske.
Povod okupljanja bila je zajednička izjava Eparhije budimske i Državnog sekretarijata za odnose sa crkvama i nacionalnim manjinama, kojom je najavljena predstojeća obnova manastira. Skupu su prisustvovali narodni poslanici u mađarskom Parlamentu, gospodin Ljubomir Aleksov i gospodin Zoltan Bona, kao i gradonačelnik Srpskog Kovina Tibor Deak, čime je događaj dobio i jasan institucionalni okvir.
Svetinja koja svedoči vekovima
Uvodno izlaganje dr Koste Vukovića podsetilo je na istorijski i kulturno-umetnički značaj Srpskog Kovina, mesta koje ne pripada samo jednom narodu ili jednoj epohi, već predstavlja slojevito svedočanstvo pravoslavne duhovnosti, monaškog života i trajanja Srba severno od Dunava. Upravo iz tog konteksta proistekla je i potreba za hitnom obnovom, ali i za sistemskom zaštitom manastira kao nepokretnog kulturnog dobra i žive svetinje.
SPC
Manastir Srpski Kovin
Državni sekretar Mikloš Šolteš saopštio je da je Vlada Mađarske opredelila sredstva u iznosu od 100 miliona forinti (262.000 evra) za obnovu Manastira Srpski Kovin. Tom prilikom posebno je naglasio značaj odnosa između vlade Mađarske i Srpske pravoslavne crkve, odnosno Eparhije budimske, ističući da ova podrška nije izuzetak, već deo kontinuiteta brige o pravoslavnim parohijama i crkvenim zajednicama.
Kada pomoć postane poruka
Mitropolit budimski Lukijan uputio je zahvalnost državnom sekretaru Šoltešu i vladi premijera Viktora Orbana, koji su, kako je istakao, prepoznali i značaj i ugroženost ove jedinstvene pravoslavne svetinje u Mađarskoj. Mitropolit je precizirao da će dodeljena sredstva biti usmerena na obnovu krova manastira, naglasivši da se nada kako je ovo tek prva faza radova i početak šire, celovite obnove manastirskog kompleksa.
Obnova krova, iako naizgled tehnički zahvat, u ovom slučaju nosi dublju simboliku. Ona znači zaštitu svetinje od daljeg propadanja, ali i očuvanje liturgijskog života, molitve i monaškog poretka koji u Srpskom Kovinu traje vekovima. Pomoć vlade Mađarske tako postaje most između države i Crkve, između prošlog i budućeg, između odgovornosti prema nasleđu i brige za ono što dolazi.
U tišini manastirske porte, gde se kamen i molitva susreću, ova odluka ostavlja jasan trag: svetinje se ne obnavljaju samo novcem, već pre svega prepoznavanjem njihove vrednosti. A to prepoznavanje, potvrđeno konkretnom podrškom, daje nadu da će Manastir Srpski Kovin i dalje stajati kao mesto sabranja, sećanja i vere.
Mitropoliti Nikanor i Lukijan služili su liturgiju pred prisustvom princa Nikolaja, dok patrijarh Porfirije poručuje da Bazjaš svedoči o vekovnoj veri i svetosavskim korenima Srba u Rumuniji.
U svetinji pored Dunava, gde su vekovima ćutale monaške molitve, postrig monaha Nestora označio je novo poglavlje u istoriji ovog drevnog manastirskog kompleksa.
Finansijska odluka o pomoći u obnovi manastira u Srpskom Kovinu otvorila je priču o veri, istorijskom pamćenju i odnosu države i Crkve severno od Dunava.
Jedinstvena kombinacija ječma, pasulja, povrća i dimljenog mesa vraća nas u kuhinje naših predaka, čuvajući duh starih domaćinstava i porodične molitve kroz generacije.
Nekada nezaobilazna na prazničnim trpezama, ova poslastica se pravila sa strpljenjem i ljubavlju — donosimo autentičan recept koji će vaš dom ispuniti toplinom i mirisom svečanosti.
Selsko meso, staro jelo iz ruralnih krajeva, vraća se na trpeze kao simbol zajedništva, topline doma i prazničnih okupljanja — a tajna njegovog bogatog ukusa krije se u jednostavnim sastojcima i sporom, strpljivom krčkanju.
U neposrednoj blizini čuvenog zamka i Malkoč-begove džamije, ova crkva čuva arhitektonske vrednosti i istorijska sećanja, i svedoči o duhovnoj snazi i istrajnosti srpske zajednice koja vekovima neguje veru i identitet u mađarskoj Baranji.
U Jagodnjaku nadomak Osijeka, na praznik Svetog Nikolaja, obeleženo je 300 godina Nikolajevskog hrama, sabornosti i istrajanja Srba na prostoru današnje Hrvatske.
Pred stotinama mališana u Hramu Svetog Save, poglavar Srpske pravoslavne crkve je besedio o daru života, dugu ljubavi i veri koja se ne troši, već umnožava.
Na liturgiji u Veljinama, mitropolit Hrizostom je istakao da se pravovernost Svetog oca Nikolaja ogledala u njegovoj nepokolebljivosti i postojanosti u zdravoj nauci Gospodnjoj.
U vreme kada je vera bila progonjena, a javno ispovedanje Hrista smatrano prestupom, dogodilo se čudo koje je stotine, pa i hiljade ljudi vratilo Bogu.
Džuman Al-Kavasmi prvi put javno govori o životu u okruženju gde je mržnja bila obaveza, o sumnjama koje su je razdirale i iskustvu koje ju je odvelo na put potpuno suprotan onome na koji je bila usmeravana.
Jednostavno pripremljeno, a bogato aromama, ovaj praznični specijalitet spaja vekovne običaje, miris pečenog luka i maslinovo ulje na trpezama gde se slavi dolazak Božića.
Pouka velikog duhovnika 20. veka otkriva šta stoji iza unutrašnjeg zamora, zašto pad nije kraj i kako se vodi borba koja ne uništava čoveka, već ga vraća na put trezvenosti i nade.
