Rimokatolička crkva i svi hrišćani koji vreme računaju po gregorijanskom kalendaru proslavili su Božić, dan rođenja Isusa Hrista - 25. decembra .
Tog dana su Božić proslavile i mnoge zemlje sa većinskim pravoslavnim stanovništvom, poput Grčke, Bugarske, Rumunije, Ukrajine…
Zašto katolici i pravoslavci ne slave Božić istog dana i zašto su neki pravoslavci slavili Hristovo rođenje 25. decembra, a drugi će 7. januara, objašnjava kulturolog i verski analitičar Jovan Janjić.
YT/МИ - ГЛАС ИЗ НАРОДА
Kulturolog i verski analitičar Jovan Janjić.
Za početak, on podseća da je Srpska pravoslavna crkva (SPC ) umalo promenila kalendar 1923, ali to ne bi bio Gregorijanski, već „reformisani julijanski kalendar“ koji je izradio čuveni srpski naučnik Milutin Milanković.
- Srpska pravoslavna crkva, koja je na na Pravoslavnom saboru u Carigradu 1923. bila ispred pravoslavnih crkava, imala je zadatak da podnese svoj predlog budućeg kalendara. Zato je angažovala najvećeg stručnjaka za tu oblast, našeg proslavljenog naučnika Milutina Milankovića. Njegov kalendar je bio najprecizniji kalendar koji je ustanovljen, i njime je bilo predviđeno približavanje julijanskog i gregorijanskog, ali na kraju nije prihvaće - počinje priču Janjić.
KOLIKO JE PRECIZAN MILANKOVIĆEV KALENDAR?
YT/ Brainz TV
Milutin Milanković
Rezultat Milankovićevog proračuna bio je kalendar koji kasni samo jedan dan na svakih 28.800 godina, dok, primera radi, svetski priznat gregorijanski kalendar kasni dan na svakih 3.280 godina.
Po Milankovićevom kalendaru svi meseci imaju po 30 dana, osim februara, koji ima 28 u prostoj, odnosno 29 dana u prestupnoj godini.
Njegov kalendar su te 1923. odmah prihvatile Grčka, Bugarska, Rumunska, Aleksandrijska, Carigradska i Antohijska patrijaršija, a kasnije i Kiparska, kao i mnoge druge.
I Ruska pravoslavna crkva prihvatila je Milankovićev kalendar, ali ga se po povratku u zemlju odrekla, da bi njenim stopama uskoro krenula i SPC.
Janjić objašnjava da je zbog toga došlo do „malog raskoraka unutar pravoslavnih crkava“, dodajući da su neke pravoslavne crkve u međuvremenu počele da slave Božić prema gregorijanskom kalendaru, a da su neke su, poput Srpske, Ruske, Jerusalimske, ostale odane julijanskom.
- Svaka crkva je imala neki svoj razlog zbog kog nije prihvatila Milankovićevu reformu. Naša država je prihvatila gregorijanski kalendar, ali mimo crkve, pa je tako u kraljevini SHS nastao raskorak između države i crkve. Država je prešla na gregorijanski kalendar kao na zapadu, a crkva je ostala pri julijanskom - pojašnjava Janjić.
ULOGA POSTA I NEPOVERENJA PREMA KRALJU ALEKSANDRU
Wikipedia
Kralj Aleksandar I Karađorđević
Iako su se zvanični razlozi zbog kojih SPC nije prihavtila Milankovićev kalendar odnosili na pomeranje datuma postova za narednu godinu, naročito na skraćenje petrovdanskog posta, postoje i teorije koje kažu da se reforma izjalovila zbog toga što je SPC smatrala da kralj Aleksandar time želi da učvrsti svoju moć.
Crkva je nezvanično smatrala da Aleksandar prelaskom na Milankovićev kalendar želi da udovolji Hrvatima u Kraljevini SHS, pa je njeno odbijanje kalendara bio čin pokazivanja moći u odnosu na kralja.
Po rečima Janjića, odluka o prelasku na neki drugi, ili ostajanju pri svom kalendaru nije samo „puka odluka“, već sa sobom nosi i određenu težinu.
- Određenje kalendara ima mnogo veći značaj i mnogo dublju suštinu, to nije samo pitanje da li ćemo neki praznik slaviti ovog ili onog dana. To je pitanje da li ćemo uvažavati činjenice na osnovu kojih se određuje kalendar. Patrijarh Pavle je to možda najbolje objasnio, rekavši da „događaje ne određuje kalendar, već događaji određuju kalendar“. To znači da mi prema nekom događaju određujemo kalendar i računamo vreme“, zaključuje Janjić.
KO JE SU SVE CRKVE PRIHVATILE MILANKOVIĆEV KALENDAR, A KOJE NISU?
republika
10/23 mart 1924: Konstantinopoljska, Kiparska i Grčka
1/14 oktobar 1924: Poljska, ali danas ga se pridržavaju samo neke parohije
1/14 oktobar 1924: Rumunska
1/14 oktobar 1928: Aleksandrijska i Antiohijska
20. decembar 1968: Bugarska
1. septembar 2023: Pravoslavna ukrajinska crkva
Crkve koje su prihvatile novi kalendar poznate su kao Novi kalendaristi.
Novi kalendar nije prihvaćen od strane pravoslavnih crkava u Gruziji, Jerusalimu, Makedoniji, Svetoj Gori, Rusiji, Srbiji, Ukrajinskoj pravoslavnoj crkvi (pod Moskovskoj patrijaršiji) (status nije definisan), niti od strane grčkih starokalendara.
Možda je Advent u Zagrebu zvanično jedan od najlepših u Evropi, ali ovih dana je za srpske turiste, bar prema korisnicima društvenih mreža, Temišvar još veći hit. Najviše zbog cena.
Katoličke crkve je takođe poželo mir u Svetoj zemlji – u Palestini, Izraelu, kao i u Libanu, Siriji i na celom Bliskom istoku.
Duhovni hod prema Vitlejemu, mitropolit zvorničko-tuzlanski pretočio je u stihove, a njegov glas, u pratnji harmoničnih tonova hora „Luka i Kleopa“, poziva na praštanje, duhovnu radost i ljubav, ispunjavajući svako srce toplinom božićne noći.
Papa Franja je pre dva dana svečano otvorio ulaz u baziliku, poznat kao Sveta vrata, označivši na taj način početak obeležavanja Jubilarne godine, koju rimokatolička crkva slavi svakih 25 godina, navela je američka agencija.
Crkva je odlučila da instalira avatar sa veštačkom inteligencijom, pri čemu je nakon diskusije izabrana figura Isusa kao najbolje rešenje.
Manastir Svetog Stefana u Slancima već 12. godinu zaredom organizuje akciju deljenja osveštanih badnjaka, uz prikupljanje dobrovoljnih priloga za porodice u nevolji, od 4. do 6. januara, na brojnim lokacijama u Beogradu.
Budući crkveni delatnici pokazuju pravo značenje Božića kroz gest ljubavi prema deci kojima je ona najpotrebnija. Podela paketića nosi poruku solidarnosti i hrišćanske odgovornosti koja se širi van zidova Bogoslovije.
Sveštenik Vladislav Vučanović iz Prijedora najluđu noć naziva idolopokloničkim praznikom, u suprotnosti s hrišćanskim vrednostima. Njegov apel, potkrepljen duhovnim objašnjenjem i strogim pravilima posta, pokrenuo je raspravu o značenju ovog praznika.
U ovom Jevanđelju se pripoveda o vinogradarima koji su pogubili najlepšeg sina vlasnika vinograda.
Sveti Teofan Zatvornik 28. četvrtka po Pedesetnici u svojoj knjizi otkriva duboki smisao priče o vinogradu, podsećajući nas na odgovornost duhovne jerarhije i svakog vernika u donošenju plodova spasenja i žive reči Božije.
Od strogih sankcija u drevnim civilizacijama do unutrašnje borbe sa savesti danas, saznajte zašto preljuba nosi najtežu osudu u pravoslavlju i kako monah Lazar Abašidze otkriva njene posledice na duhovni i društveni život.
Brojna su predviđanja kako će izgledati dolazak Antihrista, a prema njihovim rečima taj događaj će pratiti određene naznake i promene.
Do danas su u svetinji ostali sačuvani i kameni ikonostas, pet prestonih ikona i fragmenti polijeleja.
Ljiljana Popović i ansambl Živa voda su izveli numeru u kojoj su dirljivim stihovima ispričali priču u despotu.
Premda je riječ o rimokatoličkoj crkvi, ova katedrala nema biskupa i nije priznata od strane Crkve. No, još uvijek održava mise svake nedjelje i može primiti nekoliko tisuća ljudi odjednom. Štoviše, ponekad se koristi i kao crkva za vjenčanja.
Ovo dirljivo pojanje podseća na stradanje hrišćana u Siriji, dok glasmonahinje, pun vere i nade, odjekuje iz mesta gde se i dalje govori aramejski, jezik kojim je govorio Hrist.
Od strogih sankcija u drevnim civilizacijama do unutrašnje borbe sa savesti danas, saznajte zašto preljuba nosi najtežu osudu u pravoslavlju i kako monah Lazar Abašidze otkriva njene posledice na duhovni i društveni život.
Sveštenik Vladislav Vučanović iz Prijedora najluđu noć naziva idolopokloničkim praznikom, u suprotnosti s hrišćanskim vrednostima. Njegov apel, potkrepljen duhovnim objašnjenjem i strogim pravilima posta, pokrenuo je raspravu o značenju ovog praznika.
Posle praznične liturgije u Župskom manastiru, episkop budimljansko-nikšićki krstio je Kseniju Ostojić, potom je osveštao slavske darove, a u svojoj nadahnutoj besedi osvrnuo se na aktuelna dešavanja u eparhiji u kojoj služi.