U Episkopskoj biblioteci promovisana je knjiga dr Milene N. Martinović o rukopisnim knjigama iz Cetinjskog manastira – svedočanstvo o bogatoj duhovnoj i kulturnoj baštini, koje već vekovima odoleva zaboravu.
U veličanstvenom prostoru obnovljene Episkopske biblioteke u Pakracu svečano je predstavljena monografija dr Milene N. Martinović "Rukopisne knjige manastira Rođenja Presvete Bogorodice na Cetinju". O ovom značajnom delu govorili su episkop pakrački i slavonski Jovan, mitropolit crnogorsko-primorski Joanikije, prof. dr Tatjana Subotin Golubović i autorka dr Milena N. Martinović. Promociji su prisustvovali episkop buenosajreski i južnocentralnoamerički Kirilo, ambasador Republike Srbije u Hrvatskoj Jelena Milić, predsednik Srpskog narodnog veća u Hrvatskoj Milorad Pupovac, brojni naučni radnici iz Hrvatske, Srbije i Republike Srpske, sveštenstvo, monaštvo i verni narod Eparhije pakračko-slavonske.
Foto: Religija.rs
Predstavljena monografije dr Milene N. Martinović "Rukopisne knjige manastira Rođenja Presvete Bogorodice na Cetinju"
Pre zvaničnog predstavljanja monografije, domaćin ove duhovne i kulturne svečanosti, vladika Jovan, održao je pozdravno slovo, poželivši dobrodošlicu prisutnima. Tom prilikom podsetio je na bogatu istoriju Episkopske biblioteke u Pakracu, istakavši:
- Ova biblioteka uobličena je još u vreme Kirila Živkovića 1786. godine, dakle, devet godina pre osnivanja Imperatorske javne biblioteke u Sankt Peterburgu.
Nakon pojanja tropara, promocija knjige nastavljena je uz pomnu pažnju prisutnih, koji su sa velikim interesovanjem slušali izlaganja o značaju ove monografije.
Foto: Religija.rs
Episkop buenosajreski i južnocentralnoamerički Kirilo, mitropolit crnogorsko-primorski Joanikije i Episkop pakrački i slavonski Jovan
Delo "Rukopisne knjige manastira Rođenja Presvete Bogorodice na Cetinju" rezultat je dugogodišnjeg naučno-istraživačkog rada autorke dr Milene N. Martinović, arheografa i konzervatora. Knjiga, objavljena u izdanju Mitropolije crnogorsko-primorske, predstavlja dopunu istoimene doktorske disertacije odbranjene na Filozofskom fakultetu u Beogradu 2016. godine. Sama ideja za dublje istraživanje potekla je od blaženopočivšeg igumana cetinjskog, arhimandrita Luke (Anića), koji je ukazao na potrebu detaljne analize ove dragocene rukopisne zbirke.
Zbirka od 85 rukopisnih knjiga svedoči o istrajnosti Srpske Pravoslavne Crkve u očuvanju duhovne i kulturne baštine čak i u najtežim vremenima kroz koja je prolazio srpski narod. Pored bogoslužbenih knjiga, zbirka obuhvata i najznačajniju duhovnu literaturu epohe, dajući jasnu sliku o obrazovanju i književnoj delatnosti prepisivačkih centara u Crnoj Gori nakon obnove Pećke Patrijaršije 1557. godine.
Foto: Religija.rs
Prisutnima se obratila i ambasadorka Republike Srbije u Hrvatskoj Jelena Milić
Monografija je strukturirana u dva segmenta: prvi deo posvećen je istorijskom proučavanju rukopisne baštine, dok drugi deo predstavlja katalog zbirke. Dr Milena Martinović je de visu pregledala sve cetinjske i pivske rukopise, omogućivši time ispravke i dopune prethodnih istraživanja. Primena metodologije naučnih istraživanja Odeljenja za arheografiju Narodne biblioteke u Beogradu omogućila je postizanje visokog naučnog standarda, a obrada jedne od retkih sačuvanih manastirskih biblioteka i rada skriptorija u manastiru Rođenja Presvete Bogorodice donela je dragocene uvide u intelektualni i kulturni život 16. i 17. veka.
Foto: SPC
Vladika Jovan sa autorkom monogradije Milenom M. Nedeljković
O izuzetnom značaju knjige govori i priznanje koje je dobila na 67. Međunarodnom sajmu knjiga u Beogradu. Mitropolija crnogorsko-primorska dobila je nagradu "Najbolji izdavač iz dijaspore i regiona 2024. godine" upravo za ovo delo. U obrazloženju odluke žirija istaknuto je da monografija na najpotpuniji način predstavlja jednu od retkih sačuvanih srpskih srednjovekovnih manastirskih biblioteka. Osim opisa rukopisa današnje cetinjske kolekcije, knjiga obuhvata i rekonstrukciju rukopisne zbirke manastira Pive, pri čemu je autorka prikupila i prezentovala podatke o rukopisima koji su nekada bili deo te zbirke, a danas su rasuti po različitim bibliotekama u inostranstvu.
Foto: SPC
Predstavljena monografije dr Milene N. Martinović "Rukopisne knjige manastira Rođenja Presvete Bogorodice na Cetinju"
Pred kraj promocije, dr Milena Martinović odgovarala je na pitanja prisutnih, deleći svoja iskustva i izazove sa kojima se susretala tokom višegodišnjeg istraživanja. Nakon zvaničnog dela, gosti i domaćini nastavili su razgovor i razmenu utisaka na svečanom koktelu u Eparhijskom dvoru, uz duh sabornosti i zahvalnosti za očuvano duhovno blago.
Ova relikvija, čije se poreklo vezuje za Svetog apostola Luku, nosi bogatu istoriju i simbol je duhovne i kulturne baštine Crne Gore. Da li će ponovo naći svoje mesto pored ruke Svetog Jovana Krstitelja i kivota Svetog Petra Cetinjskog?
U Herceg Novom priređen je veličanstven doček svetih moštiju i ikona iz Moskve. Vernici su u nepreglednim kolonama čekali da se poklone svetinjama, koje će zauvek prebivati u Hramu Svetog Fjodora Ušakova.
Postavka fotografija Stanka Kostića u Galeriji SANU osvetljava fascinantne priče o drvenim crkvama Republike Srpske – mestima vere, istorije i narodne snage.
U Orahovici je služena arhijerejska liturgija na kojoj je mitropolit Joanikije uputio snažne reči o monaškom podvigu, dok je episkop Jovan činom male shime zamonašio iskušenika Dimitrija, dodelivši mu monaško ime Diodor.
Pripremite ove nežne kolačiće po receptu koji se čuva generacijama i otkrijte kako svaki zalogaj može da probudi sećanja, poveže porodicu i upotpuni praznično slavlje.
Sabrani verni narod zajedno sa državnim zvaničnicima u tišini i molitvi odali poštovanje stradalima dok su patrijarhove reči o miru i jedinstvu dirnule srca svih prisutnih.
Na Mitrovdanske zadušnice vernici se sabiraju u molitvi za svoje upokojene, a paroh budvanski otac Slobodan Lukić podseća da pravu vrednost ovog dana ne čine običaji ni sujeverje, već molitva, liturgija i sećanje.
U kuhinjama pravoslavnih domaćica, ova čorba se pripremala s ljubavlju – za praznike, slave i nedeljne porodične ručkove. Sada je pravo vreme da je ponovo otkrijete i spremite po originalnom receptu iz tradicije srpske kuhinje.
Od pažljivo prženog luka do mirisa ljute paprika - otkrijte tajnu starinskog monaškog ribljeg paprikaša koji spaja duh pravoslavnog života i prazničnih trpeza.
Jedinstvena kombinacija ječma, pasulja, povrća i dimljenog mesa vraća nas u kuhinje naših predaka, čuvajući duh starih domaćinstava i porodične molitve kroz generacije.
U Episkopskoj knjižari u Pakracu biće predstavljena knjiga dr Milene N. Martinović Rukopisne knjige manastira Rođenja Presvete Bogorodice na Cetinju, delo koje osvetljava neprolaznu vezu srpskog naroda sa svojim svetinjama i kulturnim nasleđem.
Sabrani verni narod zajedno sa državnim zvaničnicima u tišini i molitvi odali poštovanje stradalima dok su patrijarhove reči o miru i jedinstvu dirnule srca svih prisutnih.
U Hramu Svetog Save na Vračaru biće služen pomen nastradalima u nesreći na novosadskoj železničkoj stanici, ali i svim upokojenim pravoslavnim hrišćanima povodom Zadušnica.
Istraživanja arheologa otkrivaju pečat, dodatne prostorije manastirskog kompleksa i predmete koji menjaju sve ono što se do sada znalo o ovoj svetinji.
Svečanim činom osvećenja nekadašnje evangelističke crkve, mitropolit nemački Grigorije utemeljio je novi duhovni dom Srpske pravoslavne crkve na jugozapadu Nemačke.
Sabrani verni narod zajedno sa državnim zvaničnicima u tišini i molitvi odali poštovanje stradalima dok su patrijarhove reči o miru i jedinstvu dirnule srca svih prisutnih.
Uz nekoliko sastojaka i malo strpljenja, svaka domaćica može da oblikuje ruže, listiće i cvetove od testa koji će slavski kolač pretvoriti u istinski simbol vere, lepote i porodičnog blagoslova.
Na blagoslovenom mestu gde se spajaju Dunav i Sava, patrijarh srpski služio je liturgiju i predvodio litiju do kapele Svete Petke, pozvavši vernike da se saberu u veri i Hristovu reč postave kao temelj života.
Od molitava za zdravlje i porodičnu sreću do isceljenja koja se prepričavaju generacijama — žene širom Srbije svedoče kako im je Sveta Petka vratila snagu, veru i mir u srcu.
U besedi za 21. subotu po Duhovima, Sveti Nikolaj Ohridski i Žički podseća da samo Bog ostaje živ i krepak, a da svaka duša prepoznaje tu istinu u sopstvenoj žeđi.
Podvižnik iz skita Svetog Andreja kaže kako 33 jedinstvena sastojka u miru moštiju Svetog Dimitrija i ikona Bogorodice Malevske potvrđuju prisustvo Duha Svetoga i vekovima čudesno isceljuju vernike.
