Odlukom državnih vlasti posle 1945. godine ova arhivska građa crkvene provenijencije data je „na staranje“ Srpskoj akademiji nauka i umetnosti.
Komisija Svetog Arhijerejskog Sinoda Srpske Pravoslavne Crkve (SPC) primila je konačno 14. marta 2025. godine arhivske fondove nastajale radom srpskih pravoslavnih eparhija na prostoru Karlovačke mitropolije, a koji su se čuvali u starom Mitropolijsko-patrijaršijskom arhivu u Sremskim Karlovcima.
Odlukom državnih vlasti posle 1945. godine ova arhivska građa crkvene provenijencije data je „na staranje“ Srpskoj akademiji nauka i umetnosti.
Kako je ugovor sa SANU istekao 1999. godine i produžen dva puta (2009) i (2019), Sveti Arhijerejski Sinod je doneo odluku da se preduzmu konkretni potezi kako bi ovim pokretnim kulutrnim nasleđem ponovo upravljala i raspolagala Srpska Pravoslavna Crkva.
Zapisnik o primopredaji arhivske građe potpisali su članovi obe komisije, iz Srpske Pravoslavne Crkve i Srpske akademije nauka i umetnosti. Sinodalnom komisijom je predsedavao mitropolit bački Irinej. Srpskim crkvenim arhivskim fondovima u Sremskim Karlovcima, nadalje, stručni nadzor vodi, rad i korišćenje odobrava Sveti Arhijerejski Sinod na preporuku uprave Arhiva Srpske Pravoslavne Crkve. Arhiv Srpske Pravoslavne Crkve u Sremskim Karlovcima je otvoren za javnost, nalazi se u zgradi Bogoslovije Svetog Arsenija Sremca i preduzimaju se shodni koraci za unapređenje njegovoga rad smeštanjem u zgradu stare Patrijaršijske biblioteke u centru Sremskih Karlovaca, koja je izgrađena 1940. godine, a bila oduzeta od Crkve nacionalizacijom posle Drugog svetskog rata.
Prisustvo Arhiva Srpske Pravoslavne Crkve u Srpskom Sionu dodatno ističe važnost srpske crkveno-narodne istorije, s obzirom da arhivska građa prati kontinuitet razvoja, ne samo Karlovačke mitropolije, već i Pećke Patrijaršije, odnosno istorijske Srpske Crkve. Arhiv Srpske Pravoslavne Crkve je dobio ovim povratom preko trideset arhivskih fondova od XV veka do 1918. godine. Naročito su važne povelje i diplome imovinsko-pravnog karaktera, kao i potvrde dostojanstava srpskih episkopa, mitropolita i patrijarha. Fondovi poput Mitropolijskog A arhiva i Mitropolijskog B arhiva počeli su da se inventarišu još za vreme Habzbruške monarhije u prvoj polovini XVIII veka.
Drevna Mitropolijsko-patrijaraška i crkveno-narodna arhiva u Sremskim Karlovcima spada u najvažnije repozitorijume dokumenata naše nacionalne i istorije jugoistočne Evrope.
Metanije su telesni izraz vere, molitve, pokajanja, smirenosti, skrušenosti i pobožnosti. O čudu jednog o njih pričalo se i na Nikejskom saboru. Juče je navršena 21 godina od kada je iz AP Kosovo i Metohija u rušilačkim napadima albanskih ekstremista proterano 4.012 Srba, a većina njih se do danas nije vratila u svoje domove. U pravoslavnom hrišćanstvu postoji duboko ukorenjeno učenje o ljubavi, saosećanju i poštovanju dostojanstva svakog čoveka, jer je svaki čovek stvoren po liku Božjem.
Foto: SPC / Eparhija bačka
Duhovna riznica
13:43 | 19.03.2025
SATANA IH SE PLAŠI VIŠE OD KRSTA! Ovo u Crkvi svi zanemarujemo, a Sveti oci kažu da odbijaju demone bolje od bilo čega
Praznici i sveci
00:01 | 20.03.2025
SVI SU BILI EPISKOPI I SVI MUČENIČKI STRADALI IZUZEV JEDNOG: Danas je Svetih sedam sveštenomučenika hersonskih
Duhovna riznica
12:47 | 19.03.2025
POČEO POMEN ŽRTVAMA MARTOVSKOG POGROMA: Studenti se okupili u Sabornoj crkvi u Beogradu
Duhovna riznica
14:00 | 20.03.2025
KOJI LJUDI JOŠ ZA ŽIVOTA DOBIJAJU VENAC OD BOGA: Sveti Jovan Šangajski je otkrio šta u očima Gospoda zavređuje divljenje
Vaš komentar je uspešno snimljen i biće vidljiv nakon verifikacije administratora portala.
U subotu, 10. maja, verni narod Eparhije zvorničko-tuzlanske sabraće se oko svog arhijereja, mitropolita Fotija, kako bi prisustvovao osvećenju hrama koji sada sija nad obroncima između Kalesije I Zvornika.
Nekada nezaobilazno na trpezi, danas gotovo izbrisano iz sećanja — čikovi su jednostavno jelo, koje podseća na raviole. Oduševljavaju ukusom, mirisom belog luka i toplinom domaće kuhinje.
Izgradnja konaka trajala je od 2021. do 2025. godine, a objekat je opremljen dvokrevetnim, četvorokrevetnim, petokrevetnim i višekrevetnim sobama. Sve sobe imaju sopstvena kupatila i klimatizaciju.
"Zaista, zaista vam kažem: ako ne jedete telo Sina Čovječijega i ne pijete krvi njegove, nemate života u sebi".
U svom delu Misli za svaki dan u godini, veliki duhovnik iz 19. veka otkriva dubinu preobražaja Svetog Pavla i poziva svakog vernika da prepozna sopstveni Damask – tačku kada revnost mora da ustupi mesto poslušnosti volji Božijoj.
U vreme strogog posta često ponestane ideja za ukusne obroke na vodi. Donosimo autentičan recept za paštetu od belog pasulja – kremastu, zasitnu i punu ukusa!
Uoči druge godišnjice od tragedije koja je odnela 57 života, otac Hristodulos Papaioanu kaže da je kroz ovaj neverojatan gubitak pronašao snagu da se nosi s patnjom.
Nije Hristos vaskrsao da bismo mi farbali jaja, kaže otac Borislav.
Ne morate se odricati bogatih ukusa ni tokom posta – kombinacija crvenog pasulja, prepečenih oraha i začina trpezu će učiniti bogatom vitaminima i vlaknima.
Uvođenje obaveznog ličnog broja u Grčkoj izazvalo je burnu reakciju monaške zajednice sa Atosa, koja upozorava da bi digitalno povezivanje podataka svakog građanina moglo ugroziti versku slobodu i privatnost.
Ova izjava izazvala je veliko interesovanje kako u medijima tako i na društvenim mrežama.
Patrijarha Porfirija dočekao je starešina Podvorja Srpske Pravoslavne Crkve u Moskvi Preosvećeni Episkop remezijanski Stefan.
Od ustoličenja do susreta sa najvažnijim ličnostima sveta, patrijarh Porfirije je u protekle četiri godine oblikovao istoriju Srpske pravoslavne crkve, donoseći mir i duhovnu snagu.
Priča počinje još na prelasku iz 19. u 20. vek. Tada su Srbi u Splitu za svoju crkvu kupili svojim novcem plac od 5.100 kvadratnih metara.
U subotu, 10. maja, verni narod Eparhije zvorničko-tuzlanske sabraće se oko svog arhijereja, mitropolita Fotija, kako bi prisustvovao osvećenju hrama koji sada sija nad obroncima između Kalesije I Zvornika.
Na praznik Svetog Georgija, mitropolit sremski Vasilije služio je svetu arhijerejsku liturgiju u velelepnoj kapeli podignutoj u parku oblikovanom po uzoru na najslavniji kraljevski dvor Evrope, a sabor vernih, monahinja i bogoslova ispunio je sveto mesto molitvom i blagodarnošću.
Nakon što su pojedini mediji objavili da je studentima onemogućen ulazak u portu hrama u Štitaru, oglasila se Eparhija šabačka i otkrila šta se zapravo dogodilo, optužujući jednog političkog aktivistu za pokušaj zloupotrebe svetinje u političke svrhe.
Iako je gradska slava Nikšića formalno ukinuta, lokalno rukovodstvo i sveštenstvo poručuju da će 12. maj i ove godine biti obeležen litijom, svečanostima i rezanjem slavskog kolača.
Kada je izabran 267. papa, priroda je tiho govorila o brizi, slobodi i duhovnoj odgovornosti, a galebovi su postali simbol koji nosi dublje poruke vere.
Cilj neobičnog bogosluženja bio je da se privuku mlađi vernici i podstakne dijalog između savremene kulture i hrišćanske poruke.
Kao znak zahvalnosti, svog sina je nazvala Pavle, u njegovu čast.
Presvete Bogorodice sa Mladencem Hristom u naručju počela da ispušta miro pred očima oca Simeona, a vernici ovo retko čudo vide kao snažan znak s neba i poziv na veru, molitvu i pokajanje.
Kada je izabran 267. papa, priroda je tiho govorila o brizi, slobodi i duhovnoj odgovornosti, a galebovi su postali simbol koji nosi dublje poruke vere.
Amerikanac Robert Prevost, bivši misionar i prvi papa iz SAD, izazvao je veliko iznenađenje izborom imena koje simbolizuje snagu u vremenima krize — Lav XIV označava početak pontifikata koji bi mogao promeniti pravac katoličke crkve.
Nakon što su pojedini mediji objavili da je studentima onemogućen ulazak u portu hrama u Štitaru, oglasila se Eparhija šabačka i otkrila šta se zapravo dogodilo, optužujući jednog političkog aktivistu za pokušaj zloupotrebe svetinje u političke svrhe.
