Odlukom državnih vlasti posle 1945. godine ova arhivska građa crkvene provenijencije data je „na staranje“ Srpskoj akademiji nauka i umetnosti.
Komisija Svetog Arhijerejskog Sinoda Srpske Pravoslavne Crkve (SPC) primila je konačno 14. marta 2025. godine arhivske fondove nastajale radom srpskih pravoslavnih eparhija na prostoru Karlovačke mitropolije, a koji su se čuvali u starom Mitropolijsko-patrijaršijskom arhivu u Sremskim Karlovcima.
Odlukom državnih vlasti posle 1945. godine ova arhivska građa crkvene provenijencije data je „na staranje“ Srpskoj akademiji nauka i umetnosti.
Kako je ugovor sa SANU istekao 1999. godine i produžen dva puta (2009) i (2019), Sveti Arhijerejski Sinod je doneo odluku da se preduzmu konkretni potezi kako bi ovim pokretnim kulutrnim nasleđem ponovo upravljala i raspolagala Srpska Pravoslavna Crkva.
Zapisnik o primopredaji arhivske građe potpisali su članovi obe komisije, iz Srpske Pravoslavne Crkve i Srpske akademije nauka i umetnosti. Sinodalnom komisijom je predsedavao mitropolit bački Irinej. Srpskim crkvenim arhivskim fondovima u Sremskim Karlovcima, nadalje, stručni nadzor vodi, rad i korišćenje odobrava Sveti Arhijerejski Sinod na preporuku uprave Arhiva Srpske Pravoslavne Crkve. Arhiv Srpske Pravoslavne Crkve u Sremskim Karlovcima je otvoren za javnost, nalazi se u zgradi Bogoslovije Svetog Arsenija Sremca i preduzimaju se shodni koraci za unapređenje njegovoga rad smeštanjem u zgradu stare Patrijaršijske biblioteke u centru Sremskih Karlovaca, koja je izgrađena 1940. godine, a bila oduzeta od Crkve nacionalizacijom posle Drugog svetskog rata.
Prisustvo Arhiva Srpske Pravoslavne Crkve u Srpskom Sionu dodatno ističe važnost srpske crkveno-narodne istorije, s obzirom da arhivska građa prati kontinuitet razvoja, ne samo Karlovačke mitropolije, već i Pećke Patrijaršije, odnosno istorijske Srpske Crkve. Arhiv Srpske Pravoslavne Crkve je dobio ovim povratom preko trideset arhivskih fondova od XV veka do 1918. godine. Naročito su važne povelje i diplome imovinsko-pravnog karaktera, kao i potvrde dostojanstava srpskih episkopa, mitropolita i patrijarha. Fondovi poput Mitropolijskog A arhiva i Mitropolijskog B arhiva počeli su da se inventarišu još za vreme Habzbruške monarhije u prvoj polovini XVIII veka.
Drevna Mitropolijsko-patrijaraška i crkveno-narodna arhiva u Sremskim Karlovcima spada u najvažnije repozitorijume dokumenata naše nacionalne i istorije jugoistočne Evrope.
Metanije su telesni izraz vere, molitve, pokajanja, smirenosti, skrušenosti i pobožnosti. O čudu jednog o njih pričalo se i na Nikejskom saboru. Juče je navršena 21 godina od kada je iz AP Kosovo i Metohija u rušilačkim napadima albanskih ekstremista proterano 4.012 Srba, a većina njih se do danas nije vratila u svoje domove. U pravoslavnom hrišćanstvu postoji duboko ukorenjeno učenje o ljubavi, saosećanju i poštovanju dostojanstva svakog čoveka, jer je svaki čovek stvoren po liku Božjem.
Foto: SPC / Eparhija bačka
Duhovna riznica
13:43 | 19.03.2025
SATANA IH SE PLAŠI VIŠE OD KRSTA! Ovo u Crkvi svi zanemarujemo, a Sveti oci kažu da odbijaju demone bolje od bilo čega
Praznici i sveci
00:01 | 20.03.2025
SVI SU BILI EPISKOPI I SVI MUČENIČKI STRADALI IZUZEV JEDNOG: Danas je Svetih sedam sveštenomučenika hersonskih
Duhovna riznica
12:47 | 19.03.2025
POČEO POMEN ŽRTVAMA MARTOVSKOG POGROMA: Studenti se okupili u Sabornoj crkvi u Beogradu
Duhovna riznica
14:00 | 20.03.2025
KOJI LJUDI JOŠ ZA ŽIVOTA DOBIJAJU VENAC OD BOGA: Sveti Jovan Šangajski je otkrio šta u očima Gospoda zavređuje divljenje
Vaš komentar je uspešno snimljen i biće vidljiv nakon verifikacije administratora portala.
U svojoj knjizi "Misli za svaki dan u godini", svetac upozorava na opasnost nečastivih misli i nepravde, naglašavajući da samo Božiji blagoslov vodi ka uspehu i unutrašnjem miru.
Skupo ga koštalo što se zamerio caru.
U hramu Svetog Jovana Krstitelja služena je sveta liturgija, koju je predvodio episkop istočnoamerički Irinej, uz prisustvo uglednih gostiju i mnogobrojnih vernika, koji su u sabranju doživeli duhovnu radost i blagoslov zajedništva.
U svetu gde su se pravila odevanja izmenila, malo ko zna da Biblija strogo zabranjuje nošenje odeće suprotnog pola. Arhimandrit Sava upozorava na značaj ove zapovesti i objašnjava zašto njeno zanemarivanje može imati ozbiljne duhovne posledice.
Dok kritičari ikone nazivaju idolima, pravoslavni hrišćani u njima vide blagodatni dar koji ih približava Bogu i svetiteljima. Šta zapravo znači poštovanje ikona i zašto celivanje ikone nije puko ljudsko osećanje, već dubok izraz ljubavi i vere?
U vreme strogog posta često ponestane ideja za ukusne obroke na vodi. Donosimo autentičan recept za paštetu od belog pasulja – kremastu, zasitnu i punu ukusa!
Uoči druge godišnjice od tragedije koja je odnela 57 života, otac Hristodulos Papaioanu kaže da je kroz ovaj neverojatan gubitak pronašao snagu da se nosi s patnjom.
Đakon Svetojovanjskog hrama objašnjava kako običaji uoči ova dva sveta dana često nisu u skladu sa suštinskim učenjima hrišćanske vere.
Srpska pravoslavna crkva danas proslavlja najradosniji praznik, dan rođenja Isusa Hrista u Vitlajemskoj pećini.
Ponekad je obačajno pravo jače i od pozitivnih državnih, pa i crkvenih zakona. Tako je i sa kumstvom, objasnio je otac Dušan.
Od ustoličenja do susreta sa najvažnijim ličnostima sveta, patrijarh Porfirije je u protekle četiri godine oblikovao istoriju Srpske pravoslavne crkve, donoseći mir i duhovnu snagu.
Priča počinje još na prelasku iz 19. u 20. vek. Tada su Srbi u Splitu za svoju crkvu kupili svojim novcem plac od 5.100 kvadratnih metara.
Patrijarh Porfirije služio je liturgiju u Sabornoj crkvi Svetog Save u Londonu, a tokom ovog bogosluženja u tron episkopa londonskih i britansko-irskih uveo je vladiku Nektarija.
Blaženopočivši poglavar SPC je govotio o značaju učešća u liturgiji i Svetoj tajni pričešća, kao jedinstvenom aspektu pravoslavlja koji nije prisutan u drugim religijama, te da vernik nema izgovor za izbegavanje crkvenog života.
U hramu Svetog Jovana Krstitelja služena je sveta liturgija, koju je predvodio episkop istočnoamerički Irinej, uz prisustvo uglednih gostiju i mnogobrojnih vernika, koji su u sabranju doživeli duhovnu radost i blagoslov zajedništva.
U Sabornoj crkvi u Beogradu održan je pomen stradalima u Martovskom pogromu 2004. godine, a episkop toplički Petar uputio je snažnu poruku o veri, sećanju i nadi u vaskrsenje.
U drugu nedelju Časnog posta, kada se slavi spomen Svetog Grigorija Palame, vladika timočki služio je liturgiju, podsećajući vernike na važnost vere koja nadmašuje ljudsku logiku i otvara vrata božanskog isceljenja.
Uz liturgiju, besede episkopa i bogat duhovni program, vernici iz svih krajeva sabrali su se u manastiru Svetog Nikolaja Srpskog, osećajući snagu svetiteljeve ljubavi i blagoslova koji povezuje prošlost, sadašnjost i budućnost srpskog naroda.
Danas spomenički fond tog groblja čini oko 3.000 nadgrobnih ploča, uključujući i deo prenetih sa Starog sefardskog groblja.
Kada se jedna kuća ili stan sagradi, okreči, ulepša, i kada se nameste stvari, i kada u njemu porodica započne život, potrebno je izvršiti osvećenje doma.To osvećenje vrši nadležni sveštenik.
Mitropolit bregalnički pozvao je na smirenost, molitvu i ljubav prema preminulima, podsećajući verne na večne istine hrišćanske vere u danima najveće tuge.
Očevici svedoče o brutalnim egzekucijama hrišćanske zajednice, spaljenim domovima i telima razbacanim po ulicama. dok međunarodna zajednica ostaje pasivna.
Kada se jedna kuća ili stan sagradi, okreči, ulepša, i kada se nameste stvari, i kada u njemu porodica započne život, potrebno je izvršiti osvećenje doma.To osvećenje vrši nadležni sveštenik.
U Makedoniji odzvanja bol, dok Makedonska pravoslavna crkva pruža utehu porodicama stradalih i moli za večni pokoj duša i isceljenje povređenih, podsećajući nas na snagu zajedništva u trenucima najveće tuge.
Post nije odricanje od ukusa, već uzdržanje od neumerenosti i stomakougađanja, zato vam donosimo recept za mekane i sočne krompir-knedle i savete kako ih najbolje poslužiti.
