U danima Svetle sedmice, patrijarh srpski Porfirije i patrijarh moskovski Kiril susreli su se u ozračju Vaskrsenja, svedočeći neraskidivo duhovno jedinstvo Srpske i Ruske Pravoslavne Crkve, uz poruke nade, ljubavi i vere u Hrista Vaskrslog.
U ozračju Svetle sedmice, u danima kada Crkva sa radošću ispoveda Hrista Vaskrslog, u Patrijaršijskoj i Sinodalnoj rezidenciji Danilovskog manastira u Moskvi odigrao se susret koji nadilazi diplomatske i protokolarne okvire i zadobija duhovni, gotovo liturgijski značaj. Poglavar Srpske pravoslavne rkve, patrijarh Porfirije, boraveći sa poslanstvom SPC u višednevnoj poseti Moskvi, susreo se sa poglavarom Ruske pravoslavne crkve, patrijarhom moskovskim i cele Rusije Kirilom.
SPC
Ovaj susret bio je istinsko svedočanstvo duhovnog zajedništva, hrišćanske ljubavi i bratske bliskosti — ne samo između dva crkvena poglavara, već i između dva pravoslavna naroda i dve Crkve koje su istorijski i duhovno neraskidivo povezane.
Bez senke
- U međusobnim odnosima Ruske pravoslavne crkve i Srpske pravoslavne crkve nikada nije bilo čak ni usputne, slučajne senke bilo čega lošeg - istakao je patrijarh Kiril već na početku susreta, izražavajući toplu dobrodošlicu gostima iz Srbije. Njegove reči nisu bile puka kurtoazija, već duboko promišljen opis odnosa koji se temelje na vekovnoj povezanosti u veri, kulturi, jeziku i — što je možda najvažnije — u zajedničkim stradanjima kroz istoriju, naročito u burnom i krvavom 20. veku.
SPC
Ta istorijska i duhovna iskustva, prema rečima patrijarha Kirila, danas još snažnije ujedinjuju Crkve u zajedničkom razumevanju pastirske misije u savremenom svetu. On je ukazao na izazove koji ne dolaze više iz otvorenih progona, već iz suptilnijih oblika duhovnog raslojavanja savremenog društva: lažni ideali, materijalizam, duhovna površnost i ideologije koje potiskuju hrišćanske vrednosti.
Patrijarh Porfirije: „Vaskrsenje je istina vekova“
U tom kontekstu, reč patrijarha Porfirija bila je ne samo odgovor, već i nadahnuće:
- Uvek je bivalo iskušenja i problema, ali Vaskrsenje Hristovo je istinska i postojana činjenica sada i uvek, i u vekove vekova.
SPC
Patrijarh srpski Porfirije jasno je ukazao na to da u središtu svakog susreta, svake misije, pa i svakog duhovnog napora, mora da stoji vera u Vaskrsenje — temelj pravoslavne teologije i nade. Njegove reči, izgovorene sa smirenjem i dubokim uverenjem, bile su podsetnik da Crkva ne odgovara na krize sveta politikom ni ideologijom, već Hristom — Vaskrslim i Živim.
Dužnosti, časti i blagodarnost
Poseban trenutak susreta bila je svečana čestitka koju je patrijarh Kiril uputio patrijarhu Porfiriju povodom dodele počasnog doktorata Moskovske duhovne akademije. Taj čin, kako je istaknuto, nije tek simbolično priznanje, već iskaz istinskog poštovanja prema teološkom radu i pastirskoj mudrosti patrijarha Porfirija.
SPC
- Bogoslovlje za nas predstavlja sam život - naglasio je patrijarh Porfirije, izlažući svoj pogled na duhovno obrazovanje. U vremenu kada se teološke škole suočavaju sa izazovima sekularizacije i prodora anti-jevanđelskih ideologija, on je istakao nužnost neprekidnog povezivanja obrazovanja sa crkvenim životom i molitvenim iskustvom.
- Ako želiš da budeš bogoslov, potrebno je da se moliš. I ako se moliš. Tada si bogoslov - podsetio je na duboku istinu iz svetootačke tradicije.
Bratsko jedinstvo koje nadilazi granice
U daljem toku razgovora, patrijarh Kiril se osvrnuo na dugi niz veza između ruskih i srpskih crkvenih poglavara. Pomenuti su prethodnici patrijarha Porfirija: patrijarh Gavrilo i patrijarh German, koji su takođe bili počasni doktori bogoslovskih akademija Ruske pravoslavne crkve.
SPC
- U dodeljivanju zvanja počasnog doktora nauka vidim nastavak te slavne tradicije koja učvršćuje odnose među našim Crkvama - rekao je patrijarh Kiril.
U tom kontinuitetu, kako je dodao, patrijarh Porfirije nije samo episkop i profesor, već mudri poglavar i najbliži sabrat iz svih pomesnih pravoslavnih crkava, neko čije zalaganje objedinjuje teorijsko i pastirsko, duhovno i narodno, molitveno i misijsko.
Poverenje koje izgrađuje budućnost
Susret u Danilovskom manastiru bio je prožet poverenjem, duhovnom blizinom i zajedničkim promišljanjem o budućnosti Pravoslavlja u izazovnom vremenu. Dvojica patrijarha razgovarala su i o intenziviranju saradnje u domenu obrazovanja, razmene studenata, bogoslovskog dijaloga, ali i zajedničkih misionarskih napora u savremenom kontekstu.
SPC
- Ponekad se na periferiju sklanjaju one duhovne i moralne vrednosti koje su u vezi sa hrišćanstvom - upozorio je patrijarh Kiril, naglasivši da je upravo zato danas neophodno zajedničko delovanje svih pravoslavnih Crkava.
Srpska delegacija, koju su činili visoki arhijereji, sveštenici i predstavnici bogoslovskih ustanova, bila je dostojan svedok toga zajedništva. Prisutnost arhiepiskopa i mitropolita bačkog Irineja, episkopa remezijanskog Stefana, arhimandrita Haritona, kao i predstavnika Patrijaršijskog kabineta i Bogoslovije Svetog Save, ukazivala je na ozbiljnost i dubinu posete.
SPC
Hristos vaskrse — temelj svakog susreta
Na kraju susreta, patrijarh Porfirije se još jednom obratio patrijarhu Kirilu rečima:
- Blagodarim vam za ljubav, i neka Bog podari dobro zdravlje i pomoć od Gospoda vama i vašim saradnicima, episkopima, sveštenicima i svemu pravoslavnom narodu ruskom! Hristos vaskrse!
Ove reči, jednostavne i istinite, bile su više od pozdrava. One su bile liturgijski pečat susreta — susreta koji nije bio tek protokol, već duhovni čin, znak da Crkva i danas, i u ovim izazovnim vremenima, ostaje verna svojoj misiji: da Hrista Vaskrslog propoveda svetu i da u ljubavi i istini čuva jedinstvo svih pravoslavnih.
Jer, kada se Crkve sastaju u Vaskrsenju, tada nema granica. Tada istina Gospodnja sjedinjuje sve — u veri, nadi i ljubavi.
Episkop remezijanski Stefan o svojoj prvoj godini na čelu Srpskog podvorja u Moskvi, o iskustvima iz manastira Ostrog, studijama na Moskovskoj duhovnoj akademiji i nezaboravnom duhovnom pozivu koji ga vodi ka svetlosti i jedinstvu dva bratska naroda.
U Donskom manastiru patrijarh Kiril blagoslovio početak mirovarenja – duhovnog i liturgijskog procesa tokom kojeg se priprema sveto miro, dok se iznad kazana danonoćno čita Jevanđelje.
Na aerodromu Šeremetjevo uvažene goste su dočekali predsednik Odeljenja za spoljne crkvene veze Moskovske patrijaršije mitropolit volokolamski Antonije i ambasador Srbije u Ruskoj Federaciji Momčilo Babić.
Na poziv Moskovske patrijaršije, poglavar Srpske pravoslavne crkve doputovao je u rusku prestonicu, gde je, zajedno s patrijarhom Kirilom, razgovarao s predsednikom Rusije o ulozi pravoslavlja u savremenom svetu i duhovnoj povezanosti dva naroda.
U katoličkoj tradiciji 31. decembar nosi više od odbrojavanja sekundi do Nove godine - nosi priču o Svetom Silvestru koji je oblikovao veru, odnos Crkve i vlasti i sudbinu Rimskog carstva
Pitanje koje svake zime deli vernike dobija jasan odgovor sveštenika koji, bez popuštanja veri ali i bez straha od radosti, objašnjava gde je prava granica.
U besedi za 30. sredu po Duhovima, Sveti Nikolaj Ohridski i Žički govori o jednostavnoj, ali moćnoj odluci koja je u trenutku bola i tuge oblikovala carevu lozu i otvorila put do proroka i najvećeg među carevima.
Pravoslavni vernici danas slave Svetog Sevastijana po starom kalendaru, a Svetu Melaniju Mlađu po novom. Katolici proslavljaju Svetog papu Silvestera I, dok Jevreji i muslimani ovaj dan provode u redovnim molitvama prema svojim verskim običajima.
Jedinstvena kombinacija ječma, pasulja, povrća i dimljenog mesa vraća nas u kuhinje naših predaka, čuvajući duh starih domaćinstava i porodične molitve kroz generacije.
Selsko meso, staro jelo iz ruralnih krajeva, vraća se na trpeze kao simbol zajedništva, topline doma i prazničnih okupljanja — a tajna njegovog bogatog ukusa krije se u jednostavnim sastojcima i sporom, strpljivom krčkanju.
Pripremite ove nežne kolačiće po receptu koji se čuva generacijama i otkrijte kako svaki zalogaj može da probudi sećanja, poveže porodicu i upotpuni praznično slavlje.
U iskrenom duhu pravoslavnog jedinstva, patrijarh srpski uputio je srdačne želje poglavaru Ruske Crkve, podsećajući na duboku povezanost dva naroda i nedavnu posetu svetinjama Moskve.
U svečanoj atmosferi Trojice-Sergijeve lavre, u prisustvu patrijarha Kirila i uglednih jerarha, srpski patrijarh ovenčan je visokim priznanjem za doprinos bogoslovlju i bratstvu dva naroda koje povezuje viševekovna duhovna veza.
Na prijemu povodom Dana branilaca otadžbine, patrijarh srpski ukazao je na snagu zajedništva dva naroda, koja traje kroz istoriju, u verama, kulturi i neizmernoj zahvalnosti.
Beseda mitropolita šumadijskog u Ralji otvorila je pitanja bez lakih odgovora: gde počinje prava ljubav, zašto bez Boga nema istinskog odnosa među ljudima i kako se vera proverava tek onda kada naiđe na greh drugoga.
Episkop valjevski upozorio je da i blagoslovene životne stvari mogu postati prepreka ako potisnu Boga, te podsetio da se smisao rada, braka i svakodnevice otkriva tek kada su postavljeni u pravu hijerarhiju vrednosti.
Od prizrenske Bogoslovije do parohija niškog kraja, život sveštenika Srboljuba Kaplarevića bio je posvećen ljudima, a ne javnosti; njegov odlazak otvorio je sećanja na službu koja se merila poverenjem, a ne rečima.
U vreme kada je vera bila progonjena, a javno ispovedanje Hrista smatrano prestupom, dogodilo se čudo koje je stotine, pa i hiljade ljudi vratilo Bogu.
Džuman Al-Kavasmi prvi put javno govori o životu u okruženju gde je mržnja bila obaveza, o sumnjama koje su je razdirale i iskustvu koje ju je odvelo na put potpuno suprotan onome na koji je bila usmeravana.
Proterivanje otvara neprijatno pitanje dvostrukih aršina, selektivne tolerancije i toga kome je dozvoljeno da peva, a kome ne — čak i na praznik koji bi trebalo da nosi poruku mira i praštanja.
