U danima Svetle sedmice, patrijarh srpski Porfirije i patrijarh moskovski Kiril susreli su se u ozračju Vaskrsenja, svedočeći neraskidivo duhovno jedinstvo Srpske i Ruske Pravoslavne Crkve, uz poruke nade, ljubavi i vere u Hrista Vaskrslog.
U ozračju Svetle sedmice, u danima kada Crkva sa radošću ispoveda Hrista Vaskrslog, u Patrijaršijskoj i Sinodalnoj rezidenciji Danilovskog manastira u Moskvi odigrao se susret koji nadilazi diplomatske i protokolarne okvire i zadobija duhovni, gotovo liturgijski značaj. Poglavar Srpske pravoslavne rkve, patrijarh Porfirije, boraveći sa poslanstvom SPC u višednevnoj poseti Moskvi, susreo se sa poglavarom Ruske pravoslavne crkve, patrijarhom moskovskim i cele Rusije Kirilom.
SPC
Ovaj susret bio je istinsko svedočanstvo duhovnog zajedništva, hrišćanske ljubavi i bratske bliskosti — ne samo između dva crkvena poglavara, već i između dva pravoslavna naroda i dve Crkve koje su istorijski i duhovno neraskidivo povezane.
Bez senke
- U međusobnim odnosima Ruske pravoslavne crkve i Srpske pravoslavne crkve nikada nije bilo čak ni usputne, slučajne senke bilo čega lošeg - istakao je patrijarh Kiril već na početku susreta, izražavajući toplu dobrodošlicu gostima iz Srbije. Njegove reči nisu bile puka kurtoazija, već duboko promišljen opis odnosa koji se temelje na vekovnoj povezanosti u veri, kulturi, jeziku i — što je možda najvažnije — u zajedničkim stradanjima kroz istoriju, naročito u burnom i krvavom 20. veku.
SPC
Ta istorijska i duhovna iskustva, prema rečima patrijarha Kirila, danas još snažnije ujedinjuju Crkve u zajedničkom razumevanju pastirske misije u savremenom svetu. On je ukazao na izazove koji ne dolaze više iz otvorenih progona, već iz suptilnijih oblika duhovnog raslojavanja savremenog društva: lažni ideali, materijalizam, duhovna površnost i ideologije koje potiskuju hrišćanske vrednosti.
Patrijarh Porfirije: „Vaskrsenje je istina vekova“
U tom kontekstu, reč patrijarha Porfirija bila je ne samo odgovor, već i nadahnuće:
- Uvek je bivalo iskušenja i problema, ali Vaskrsenje Hristovo je istinska i postojana činjenica sada i uvek, i u vekove vekova.
SPC
Patrijarh srpski Porfirije jasno je ukazao na to da u središtu svakog susreta, svake misije, pa i svakog duhovnog napora, mora da stoji vera u Vaskrsenje — temelj pravoslavne teologije i nade. Njegove reči, izgovorene sa smirenjem i dubokim uverenjem, bile su podsetnik da Crkva ne odgovara na krize sveta politikom ni ideologijom, već Hristom — Vaskrslim i Živim.
Dužnosti, časti i blagodarnost
Poseban trenutak susreta bila je svečana čestitka koju je patrijarh Kiril uputio patrijarhu Porfiriju povodom dodele počasnog doktorata Moskovske duhovne akademije. Taj čin, kako je istaknuto, nije tek simbolično priznanje, već iskaz istinskog poštovanja prema teološkom radu i pastirskoj mudrosti patrijarha Porfirija.
SPC
- Bogoslovlje za nas predstavlja sam život - naglasio je patrijarh Porfirije, izlažući svoj pogled na duhovno obrazovanje. U vremenu kada se teološke škole suočavaju sa izazovima sekularizacije i prodora anti-jevanđelskih ideologija, on je istakao nužnost neprekidnog povezivanja obrazovanja sa crkvenim životom i molitvenim iskustvom.
- Ako želiš da budeš bogoslov, potrebno je da se moliš. I ako se moliš. Tada si bogoslov - podsetio je na duboku istinu iz svetootačke tradicije.
Bratsko jedinstvo koje nadilazi granice
U daljem toku razgovora, patrijarh Kiril se osvrnuo na dugi niz veza između ruskih i srpskih crkvenih poglavara. Pomenuti su prethodnici patrijarha Porfirija: patrijarh Gavrilo i patrijarh German, koji su takođe bili počasni doktori bogoslovskih akademija Ruske pravoslavne crkve.
SPC
- U dodeljivanju zvanja počasnog doktora nauka vidim nastavak te slavne tradicije koja učvršćuje odnose među našim Crkvama - rekao je patrijarh Kiril.
U tom kontinuitetu, kako je dodao, patrijarh Porfirije nije samo episkop i profesor, već mudri poglavar i najbliži sabrat iz svih pomesnih pravoslavnih crkava, neko čije zalaganje objedinjuje teorijsko i pastirsko, duhovno i narodno, molitveno i misijsko.
Poverenje koje izgrađuje budućnost
Susret u Danilovskom manastiru bio je prožet poverenjem, duhovnom blizinom i zajedničkim promišljanjem o budućnosti Pravoslavlja u izazovnom vremenu. Dvojica patrijarha razgovarala su i o intenziviranju saradnje u domenu obrazovanja, razmene studenata, bogoslovskog dijaloga, ali i zajedničkih misionarskih napora u savremenom kontekstu.
SPC
- Ponekad se na periferiju sklanjaju one duhovne i moralne vrednosti koje su u vezi sa hrišćanstvom - upozorio je patrijarh Kiril, naglasivši da je upravo zato danas neophodno zajedničko delovanje svih pravoslavnih Crkava.
Srpska delegacija, koju su činili visoki arhijereji, sveštenici i predstavnici bogoslovskih ustanova, bila je dostojan svedok toga zajedništva. Prisutnost arhiepiskopa i mitropolita bačkog Irineja, episkopa remezijanskog Stefana, arhimandrita Haritona, kao i predstavnika Patrijaršijskog kabineta i Bogoslovije Svetog Save, ukazivala je na ozbiljnost i dubinu posete.
SPC
Hristos vaskrse — temelj svakog susreta
Na kraju susreta, patrijarh Porfirije se još jednom obratio patrijarhu Kirilu rečima:
- Blagodarim vam za ljubav, i neka Bog podari dobro zdravlje i pomoć od Gospoda vama i vašim saradnicima, episkopima, sveštenicima i svemu pravoslavnom narodu ruskom! Hristos vaskrse!
Ove reči, jednostavne i istinite, bile su više od pozdrava. One su bile liturgijski pečat susreta — susreta koji nije bio tek protokol, već duhovni čin, znak da Crkva i danas, i u ovim izazovnim vremenima, ostaje verna svojoj misiji: da Hrista Vaskrslog propoveda svetu i da u ljubavi i istini čuva jedinstvo svih pravoslavnih.
Jer, kada se Crkve sastaju u Vaskrsenju, tada nema granica. Tada istina Gospodnja sjedinjuje sve — u veri, nadi i ljubavi.
Episkop remezijanski Stefan o svojoj prvoj godini na čelu Srpskog podvorja u Moskvi, o iskustvima iz manastira Ostrog, studijama na Moskovskoj duhovnoj akademiji i nezaboravnom duhovnom pozivu koji ga vodi ka svetlosti i jedinstvu dva bratska naroda.
U Donskom manastiru patrijarh Kiril blagoslovio početak mirovarenja – duhovnog i liturgijskog procesa tokom kojeg se priprema sveto miro, dok se iznad kazana danonoćno čita Jevanđelje.
Na aerodromu Šeremetjevo uvažene goste su dočekali predsednik Odeljenja za spoljne crkvene veze Moskovske patrijaršije mitropolit volokolamski Antonije i ambasador Srbije u Ruskoj Federaciji Momčilo Babić.
Na poziv Moskovske patrijaršije, poglavar Srpske pravoslavne crkve doputovao je u rusku prestonicu, gde je, zajedno s patrijarhom Kirilom, razgovarao s predsednikom Rusije o ulozi pravoslavlja u savremenom svetu i duhovnoj povezanosti dva naroda.
Duhovske zadušnice pominju se već od 12. veka i obežavaju se uoči praznika Svete Trojice ili Duhova, koji padaju 50. dana posle Vaskrsa i desetog posle Spasovdana.
U subotu sedme sedmice po Vaskrsu, ruski svetitelj podseća da je molitva za upokojene čin ljubavi koji osvećuje i nas same: „Ne olenji se da na svakoj molitvi pominješ sve otišle oce i braću našu…”
U drevnom hramu Bogorodice Ljeviške, uz molitve, suze i pesmu, obeležen je završetak školovanja desete generacije obnovljene prizrenske Bogoslovije — simbola postojanosti, vere i nade u srcu Metohije.
U vreme mrsnih dana, kada se mirisi mlečnih jela i toplog hleba šire konacima, monahinje pripremaju salatu od sremuša — lekovitog zelenog dara prirode, koji u ovom receptu postaje hranljiv i lagan obrok, pogodan za doručak ili večeru.
U vreme strogog posta često ponestane ideja za ukusne obroke na vodi. Donosimo autentičan recept za paštetu od belog pasulja – kremastu, zasitnu i punu ukusa!
Ne morate se odricati bogatih ukusa ni tokom posta – kombinacija crvenog pasulja, prepečenih oraha i začina trpezu će učiniti bogatom vitaminima i vlaknima.
U iskrenom duhu pravoslavnog jedinstva, patrijarh srpski uputio je srdačne želje poglavaru Ruske Crkve, podsećajući na duboku povezanost dva naroda i nedavnu posetu svetinjama Moskve.
U svečanoj atmosferi Trojice-Sergijeve lavre, u prisustvu patrijarha Kirila i uglednih jerarha, srpski patrijarh ovenčan je visokim priznanjem za doprinos bogoslovlju i bratstvu dva naroda koje povezuje viševekovna duhovna veza.
Na prijemu povodom Dana branilaca otadžbine, patrijarh srpski ukazao je na snagu zajedništva dva naroda, koja traje kroz istoriju, u verama, kulturi i neizmernoj zahvalnosti.
U drevnom hramu Bogorodice Ljeviške, uz molitve, suze i pesmu, obeležen je završetak školovanja desete generacije obnovljene prizrenske Bogoslovije — simbola postojanosti, vere i nade u srcu Metohije.
Razgovor u Patrijaršijskom dvoru otkrio ključnu ulogu Srpske pravoslavne crkve u očuvanju identiteta i unapređenju međunarodnih odnosa kroz dijalog, sinergiju sa državom i negovanje duhovnih vrednosti među Srbima u dijaspori.
U selu Džurovo, pod brdima Prijepolja, gde vekovima odjekuje molitva, verni narod se okupio oko mitropolita Atanasija da bi proslavio hramovnu slavu crkve Trećeg obretenja glave Svetog Jovana Krstitelja – svedočeći snagu predanja, zajedništva i neugasive pravoslavne vere.
U dirljivoj poruci upućenoj islamskim vernicima, poglavar SPC pozvao je na molitvu, razumevanje i građenje društva zasnovanog na vrednostima milosrđa, dobra i međusobnog poštovanja.
Nakon sticanja autokefalnosti pre samo tri godine Makedonska crkva se suočava s dubokim podelama oko izbora novog mitropolita, a oštre reči arhijereja i nezadovoljstvo vernog naroda otvaraju pitanje budućnosti njene stabilnosti i jedinstva.
Iguman manastira Rukumija ističe da crna magija često dolazi kroz „bezazlene“ posete i ostavljene predmete, a objašnjava i kako se od toga možemo zaštititi – ne samo molitvom, već i jednostavnim zaključavanjem vrata.
Nakon sticanja autokefalnosti pre samo tri godine Makedonska crkva se suočava s dubokim podelama oko izbora novog mitropolita, a oštre reči arhijereja i nezadovoljstvo vernog naroda otvaraju pitanje budućnosti njene stabilnosti i jedinstva.
Veliki bajram nije samo praznik žrtvovanja, već i vreme kada iskrenost, poštovanje i zajedništvo dolaze do izražaja u svakom rukovanju, poljupcu ruke ili izgovorenoj čestitki. Evo šta je važno znati da ne pogrešite kada nekome poželite blagosloven praznik.
U vreme kada se hrana nije bacala, domaćice su znale da i od suvog hleba naprave čudo – evo jednostavnog i ukusnog doručka koji će vas vratiti u toplinu porodične trpeze.
