Na obalama potoka Zvjerinjak, među ruševinama koje svedoče o nekadašnjoj veličini, crkva iz 19. veka čeka obnovu. Projekti restauracije i revitalizacije obećavaju novi život ovom značajnom kulturnom nasleđu, samo ako njihova realizacija započne dok ova svetinja još stoji na svojim temeljima.
U slikovitom krajoliku naselja Škaljari kod Kotora, među gustim rastinjem pored potoka Zvjerinjak, zubu vremena i ljudskom nemaru još uvek prkosi Crkva Svetog Vinćencija, svetinja koja svedoči o bogatom istorijskom nasleđu ovog kraja. Iako je 1957. godine proglašena zaštićenim spomenikom kulture, sudbina ove nekada značajne crkve daleko je od svetle. Njen izgled danas oslikava decenije zapuštenosti i nebrige, dok se u njenim ruševinama može videti odraz nekadašnje veličine.
Crkvu je početkom 19. veka izgradila porodica Zifra, poznata kotorska porodica čije je ime ostavilo traga u istoriji ovog regiona. Podigao ju je Trifun Zifra, koristeći delove starijih crkava, što ovoj građevini daje poseban značaj u kontekstu sakralne arhitekture. Sa svojom jednobrodnom konstrukcijom i polukružnim kamenim svodom, Crkva Svetog Vinćencija je bila pravi primer tadašnje arhitekture, ali njenim vrednostima danas uprkos lošem stanju, još uvek svetli renesansni portal i gotički prozori koji pričaju priču o njenom nekadašnjem sjaju.
Religija.rs
Crkva Svetog Vićencija u Škaljarima
Pod crkve je od kamenih ploča, koje nose tragove prošlih vremena. Na istočnom zidu, do 1989. godine, nalazio se zidni oltar koji je bio srce unutrašnjosti crkve. Ovaj raskošni mermerni oltar, sa četiri skulpture anđela, bio je najvažniji deo enterijera. Donesen je iz Crkve Gospe od Anđela u Starom Gradu Kotoru kada je ta crkva izgubila sakralnu funkciju. Danas se čuva u Crkvi Svetog Nikole u Perastu, gde i dalje služi kao značajan umetnički i duhovni predmet, svetleći svojom lepotom i istorijom.
Don Niko Luković, rođen na Prčnju, katolički sveštenik, pisac, kulturni i naučni radnik, dobrotvor i humanista, spominje Crkvu Svetog Vinćencija u svom delu o Boki Kotorskoj, ali je tek nedavno postala predmet ozbiljnih istraživanja. Stambeni kompleks porodice Zifra, uključujući ovu crkvu, nalazio se u donjem delu toka potoka Zvjerinjak i sastoji se od vile, vrta i crkve. Dok su ostaci vile i vrta gotovo nestali, crkva je još uvek postoji, iako je njen izgled umnogome promenjen.
Religija.rs
Crkva Svetog Vićencija u Škaljarima podignuta je početkom 19. veka
Uprkos svojoj važnosti, Crkva Svetog Vinćencija nije izbegla sudbinu mnogih drugih spomenika kulture u našem regionu. Oštećena u zemljotresu 1979. godine, crkva je ostavljena da propada, a njeni zidovi su se raspadali pod teretom vremena i prirodnih nepogoda. Oštećenja krova su omogućila prodor vlage u zidove, uzrokujući dodatnu degradaciju.
Religija.rs
Crkva Svetog Vićencija u Škaljarima
- Skoro sve stare, imućne kotorske porodice, imale su crkvu na svom imanju. To je bila tradicija, a jedna od retkih koja je koliko-toliko sačuvana je Crkva Svetog Vinćencija na imanju stare porodice Zifra, koja se na ovim prostorima, po sačuvanim pisanim tragovima, prvi put pominje još u 14. veku - kažu meštani Kotora za naš portal “Religija”, dodajući:
- Imanje porodice Zifra, na kojem je ova crkva, nalazi se u samom srcu industrijske zone, koja je ovog leta, zahvaljujući inicijativi i istrajnosti meštana, transformisana u prostrani gradski park, svečano otvoren pre nekoliko dana. Ovaj prostor, koji je dugo bio zapušten i prekriven šutom i smećem, sada se uzdiže u svom obnovljenom sjaju.
U poslednje vreme, svetlost nade obasjava ovu zapuštenu crkvu. Izrađen je projekat restauracije koji predviđa radove u više faza, sa ciljem uspostavljanja funkcije crkve i njene spomeničke prezentacije. Takođe, radovi na izradi parka u neposrednoj okolini kulture dobra ukazuju na početak novog poglavlja za ovaj značajan kulturni spomenik.
Religija.rs
Crkva Svetog Vićencija nalazi se na imanju stare kotorske porodice Zifra
Crkva Svetog Vinćencija, sa svojim bogatim istorijskim nasleđem i umetničkim vrednostima, zaslužuje da bude sačuvana i prezentovana kako joj dolikuje. S obzirom na njenu povezanost sa porodicom Zifra i njenim značajem u istoriji Kotora, obnova ove crkve ne bi bila samo restauracija jednog objekta, već i vraćanje dela kulturnog identiteta i istorije ovog prelepog kraja. Meštani Kotora se nadaju da će ponovo zablistati u punom sjaju, kao dragoceni spomenik kulture koji ih povezuje sa prošlošću i nasleđem koje se ne sme zaboraviti.
Na hramovnoj slavi u Pritoci, paroh bihaćki, otac Slaviša Milinović, obavio je sveti čin krštenja u prisustvu četrdeset vernika. Ovaj svečani trenutak osvetlio je put vere, ljubavi i zajedništva, podsećajući na mučenički život Srba i pružajući novu nadu za obnovu crkve.
Srpski Notr Dam, kako nazivaju Hram Presvete Bogorodice u malom selu kraj Knjaževca, podignut još u 14. veku, svojom arhitekturom i neobičnim freskama privlači pažnju i zadivljuje posetioce.
U ajetima 99:1-8 krije se univerzalna poruka: nijedno delo, koliko god sitno, ne prolazi neprimećeno, a Sudnji dan donosi konačnu meru za svaku ljudsku odluku.
Poljoprivrednik iz Portugala, otac sedmoro dece i čovek koji je druge vodio ka krštenju, tek na pragu 101. godine ostvario je ličnu duhovnu želju koja ga nije napuštala od mladosti.
Jedinstvena kombinacija ječma, pasulja, povrća i dimljenog mesa vraća nas u kuhinje naših predaka, čuvajući duh starih domaćinstava i porodične molitve kroz generacije.
Selsko meso, staro jelo iz ruralnih krajeva, vraća se na trpeze kao simbol zajedništva, topline doma i prazničnih okupljanja — a tajna njegovog bogatog ukusa krije se u jednostavnim sastojcima i sporom, strpljivom krčkanju.
Pripremite ove nežne kolačiće po receptu koji se čuva generacijama i otkrijte kako svaki zalogaj može da probudi sećanja, poveže porodicu i upotpuni praznično slavlje.
U ajetima 99:1-8 krije se univerzalna poruka: nijedno delo, koliko god sitno, ne prolazi neprimećeno, a Sudnji dan donosi konačnu meru za svaku ljudsku odluku.
Poljoprivrednik iz Portugala, otac sedmoro dece i čovek koji je druge vodio ka krštenju, tek na pragu 101. godine ostvario je ličnu duhovnu želju koja ga nije napuštala od mladosti.
U vreme kada je vera bila progonjena, a javno ispovedanje Hrista smatrano prestupom, dogodilo se čudo koje je stotine, pa i hiljade ljudi vratilo Bogu.
Džuman Al-Kavasmi prvi put javno govori o životu u okruženju gde je mržnja bila obaveza, o sumnjama koje su je razdirale i iskustvu koje ju je odvelo na put potpuno suprotan onome na koji je bila usmeravana.
Zabeležen rukom u požutelim sveskama i pravljen merom koju je diktiralo srce, ovaj posni kolač i danas okuplja ukućane oko istog ukusa — jednostavnog, postojanog i dovoljno snažnog da poveže slavu, post i savremeni sto.
Povodom najvećeg hrišćanskog praznika posvećenog ženama, podsećamo na besedu mitropolita šumadijskog, izgovorenu u Staroj kragujevačkoj crkvi, kao snažno svedočanstvo o porodici, odgovornosti roditelja i veri koja ne počinje u hramu, već u domu.
