Na obalama potoka Zvjerinjak, među ruševinama koje svedoče o nekadašnjoj veličini, crkva iz 19. veka čeka obnovu. Projekti restauracije i revitalizacije obećavaju novi život ovom značajnom kulturnom nasleđu, samo ako njihova realizacija započne dok ova svetinja još stoji na svojim temeljima.
U slikovitom krajoliku naselja Škaljari kod Kotora, među gustim rastinjem pored potoka Zvjerinjak, zubu vremena i ljudskom nemaru još uvek prkosi Crkva Svetog Vinćencija, svetinja koja svedoči o bogatom istorijskom nasleđu ovog kraja. Iako je 1957. godine proglašena zaštićenim spomenikom kulture, sudbina ove nekada značajne crkve daleko je od svetle. Njen izgled danas oslikava decenije zapuštenosti i nebrige, dok se u njenim ruševinama može videti odraz nekadašnje veličine.
Crkvu je početkom 19. veka izgradila porodica Zifra, poznata kotorska porodica čije je ime ostavilo traga u istoriji ovog regiona. Podigao ju je Trifun Zifra, koristeći delove starijih crkava, što ovoj građevini daje poseban značaj u kontekstu sakralne arhitekture. Sa svojom jednobrodnom konstrukcijom i polukružnim kamenim svodom, Crkva Svetog Vinćencija je bila pravi primer tadašnje arhitekture, ali njenim vrednostima danas uprkos lošem stanju, još uvek svetli renesansni portal i gotički prozori koji pričaju priču o njenom nekadašnjem sjaju.
Religija.rs
Crkva Svetog Vićencija u Škaljarima
Pod crkve je od kamenih ploča, koje nose tragove prošlih vremena. Na istočnom zidu, do 1989. godine, nalazio se zidni oltar koji je bio srce unutrašnjosti crkve. Ovaj raskošni mermerni oltar, sa četiri skulpture anđela, bio je najvažniji deo enterijera. Donesen je iz Crkve Gospe od Anđela u Starom Gradu Kotoru kada je ta crkva izgubila sakralnu funkciju. Danas se čuva u Crkvi Svetog Nikole u Perastu, gde i dalje služi kao značajan umetnički i duhovni predmet, svetleći svojom lepotom i istorijom.
Don Niko Luković, rođen na Prčnju, katolički sveštenik, pisac, kulturni i naučni radnik, dobrotvor i humanista, spominje Crkvu Svetog Vinćencija u svom delu o Boki Kotorskoj, ali je tek nedavno postala predmet ozbiljnih istraživanja. Stambeni kompleks porodice Zifra, uključujući ovu crkvu, nalazio se u donjem delu toka potoka Zvjerinjak i sastoji se od vile, vrta i crkve. Dok su ostaci vile i vrta gotovo nestali, crkva je još uvek postoji, iako je njen izgled umnogome promenjen.
Religija.rs
Crkva Svetog Vićencija u Škaljarima podignuta je početkom 19. veka
Uprkos svojoj važnosti, Crkva Svetog Vinćencija nije izbegla sudbinu mnogih drugih spomenika kulture u našem regionu. Oštećena u zemljotresu 1979. godine, crkva je ostavljena da propada, a njeni zidovi su se raspadali pod teretom vremena i prirodnih nepogoda. Oštećenja krova su omogućila prodor vlage u zidove, uzrokujući dodatnu degradaciju.
Religija.rs
Crkva Svetog Vićencija u Škaljarima
- Skoro sve stare, imućne kotorske porodice, imale su crkvu na svom imanju. To je bila tradicija, a jedna od retkih koja je koliko-toliko sačuvana je Crkva Svetog Vinćencija na imanju stare porodice Zifra, koja se na ovim prostorima, po sačuvanim pisanim tragovima, prvi put pominje još u 14. veku - kažu meštani Kotora za naš portal “Religija”, dodajući:
- Imanje porodice Zifra, na kojem je ova crkva, nalazi se u samom srcu industrijske zone, koja je ovog leta, zahvaljujući inicijativi i istrajnosti meštana, transformisana u prostrani gradski park, svečano otvoren pre nekoliko dana. Ovaj prostor, koji je dugo bio zapušten i prekriven šutom i smećem, sada se uzdiže u svom obnovljenom sjaju.
U poslednje vreme, svetlost nade obasjava ovu zapuštenu crkvu. Izrađen je projekat restauracije koji predviđa radove u više faza, sa ciljem uspostavljanja funkcije crkve i njene spomeničke prezentacije. Takođe, radovi na izradi parka u neposrednoj okolini kulture dobra ukazuju na početak novog poglavlja za ovaj značajan kulturni spomenik.
Religija.rs
Crkva Svetog Vićencija nalazi se na imanju stare kotorske porodice Zifra
Crkva Svetog Vinćencija, sa svojim bogatim istorijskim nasleđem i umetničkim vrednostima, zaslužuje da bude sačuvana i prezentovana kako joj dolikuje. S obzirom na njenu povezanost sa porodicom Zifra i njenim značajem u istoriji Kotora, obnova ove crkve ne bi bila samo restauracija jednog objekta, već i vraćanje dela kulturnog identiteta i istorije ovog prelepog kraja. Meštani Kotora se nadaju da će ponovo zablistati u punom sjaju, kao dragoceni spomenik kulture koji ih povezuje sa prošlošću i nasleđem koje se ne sme zaboraviti.
Na hramovnoj slavi u Pritoci, paroh bihaćki, otac Slaviša Milinović, obavio je sveti čin krštenja u prisustvu četrdeset vernika. Ovaj svečani trenutak osvetlio je put vere, ljubavi i zajedništva, podsećajući na mučenički život Srba i pružajući novu nadu za obnovu crkve.
Srpski Notr Dam, kako nazivaju Hram Presvete Bogorodice u malom selu kraj Knjaževca, podignut još u 14. veku, svojom arhitekturom i neobičnim freskama privlači pažnju i zadivljuje posetioce.
Koliko god bio spreman za životne bitke, zapamti – sve tvoje pripreme samo su predlog Bogu, jer spasenje dolazi jedino od Njega, poručuje vladika Nikolaj u besedi za četvrtak 4. sedmice po Duhovima.
Proroštvo Svetog Save Storozhevskog povezalo je cara Francuske i pravoslavnu monahinju iz manastira kraj Pariza, a ova neverovatna priča o ljubavi, veri i zaboravljenoj plemenitosti nadilazi vekove.
Riznica Eparhijskog kulturnog centra čuva svetinje koje odišu smirenjem i svedoče o istini pravoslavlja, a mitropolit Fotije poručuje da one u sebi nose vekove stradanja i nade srpskog naroda.
U vreme mrsnih dana, kada se mirisi mlečnih jela i toplog hleba šire konacima, monahinje pripremaju salatu od sremuša — lekovitog zelenog dara prirode, koji u ovom receptu postaje hranljiv i lagan obrok, pogodan za doručak ili večeru.
Uvođenje obaveznog ličnog broja u Grčkoj izazvalo je burnu reakciju monaške zajednice sa Atosa, koja upozorava da bi digitalno povezivanje podataka svakog građanina moglo ugroziti versku slobodu i privatnost.
Dok su se vernici na Veliki petak molili pred plaštanicom u manastiru Tumane, dogodilo se čudo koje je svedočio i sam iguman Dimitrije. Po zastupništvu svetitelja Zosima i Jakova, Mića Grbić ostavio je štaku i prvi put posle tri meseca — stao na svoje noge.
Govoreći na 44. konferenciji Organizacije Ujedinjenih nacija za hranu i poljoprivredu (FAO), koja se trenutno održava u Rimu, Lav je istakao da Katolička crkva podržava ''sve inicijative da se okonča skandal gladi u svetu".
U svetu prepunom konflikata i bola, beseda vladike Nikolaja Velimirovića donosi nam lekciju o istinskoj snazi - kako ne uzvratiti istom merom, već prepustiti pravdu Bogu i sačuvati mir u duši.
