U podnožju veličanstvene Stare planine, u malom selu Donja Kamenica, nalazi se pravi dragulj srpskog srednjovekovnog sakralnog graditeljstva – Crkva Presvete Bogorodice. Ova svetinja, jedinstvena po tome što ima dve kule, dva zvonika, skriva se od pogleda sve dok ne stignete do centralne seoske ulice, gde se njena lepota potpuno otkriva.
Crkva Presvete Bogorodice, izgrađena u prvoj četvrtini 14. veka, predstavlja kombinaciju različitih stilova, čineći je jedinstvenom u istočnoj Srbiji. Njena osnova nepravilnog krsta, kupola i spratna priprata sa dve kule zvonika predstavljaju jedinstvenu mešavinu vizantijskog i romanskog stila. Nekada je crkva imala i spratnu drvenu spoljnu pripratu, o čemu svedoče očuvane ktitorske kompozicije u naosu i na spratu priprate.
youtube/printscreen
Crkva Presvete Bogorodice kod Knjaževca
Ivana Stamenković iz Turističke organizacije Knjaževac ističe:
- Crkva Presvete Bogorodice je malih dimenzija, ali veoma zanimljive arhitekture, zbog čega privlači pažnju posetilaca. Ono po čemu je karakteristična je to što je mešavina dva stila, vizantijskog i romanske arhitekture. U osnovi crkve je upisani krst iznad koga se nalazi kupola. Sa zapadne strane se nalazi narteks iznad kojih se nalaze dve kule zvonika - kaže Ivana Stamenković, prenosi Beta.
youtube/printscreen
Unutrašnjost Crkve Presvete Bogorodice
Jedna od najvećih neobičnosti ove crkve jeste freska Hrista Agneca u oltarskoj apsidi, gde je Isus predstavljen tako da je gornjim delom tela naslonjen na plitak diskos, dok su mu noge u putiru. Ovakav način predstavljanja simbolizuje prinošenje žrtve i hlebom i vinom, što ovu fresku čini jedinstvenom u srednjovekovnom slikarstvu na našim prostorima.
youtube/printscreen
Freska u Crkvi Presvete Bogorodice
- Freske su vrlo živopisne. Imamo predstave iz života Svetog Nikole i Svete Petke, tu je stradanje Hristovo, zagrljeni ratnici Teodor Stratilat i Teodor Tiron i ktitori. Ktitori su predstavljeni sa maketom crkve u rukama i upravo na osnovu te makete vršena je i rekonstrukcija ove crkve - dodaje Ivana Stamenković.
Polemika oko ktitora Crkve Presvete Bogorodice traje već decenijama. Srpski istraživači tvrde da je vojvoda Mihajlo Anđelović bio ktitor, dok bugarski istraživači smatraju da su to bili Ivan i Stefan Šišman, sinovi bugarskog cara Mihaila Šišmana.
youtube/printscreen
Ikona u Crkvi Presvete Bogorodice
- Ne možemo sa sigurnošću tvrditi, mada na osnovu skromnih dimenzija i predstave ktitora i njihove odeće možemo reći da je ktitor možda neki lokalni plemić, a ne neko iz vladajuće dinastije - objašnjava Ivana Stamenković.
Ova mala, ali izuzetno vredna crkva, zaštićena je kao spomenik kulture od velikog značaja, a Turistička organizacija Knjaževca je u Donjoj Kamenici otvorila info centar gde posetioci mogu dobiti sve informacije o ovoj jedinstvenoj građevini.
youtube/printscreen
Freska u Crkvi Presvete Bogorodice
Crkva Presvete Bogorodice, sa svojim specifičnim arhitektonskim i umetničkim odlikama, stoji kao svedočanstvo bogate istorije i duhovnosti našeg naroda, pozivajući posetioce da otkriju njene skrivene tajne i dožive trenutke duhovne lepote.
Narodno predanje kaže da su u Crkvi Rođenja Presvete Bogorodice, u Vrnjačkoj Banji, mošti Svetog Save zanoćile prilikom premeštanja iz Bugarske.
Neobičan prikaz mladog Isusa Hrista jedinstven je u svetu i nalazi se u crkvi u steni, nedaleko od Pirota. U želji da vide redak prikaz Bogočoveka, brojni vernici dolaze upravo tu.
Manastir Rajinovac predstavlja mesto izuzetne lepote i duhovnog mira, na koje su ponosni lokalni stanovnici, a u svetinju hrle iz svih delova Srbije.
Beogradska svetinja je mesto gde počivaju posmrtni ostaci kralja Aleksandra i kraljice Drage, čijim ubistvom je ugašena dinastija. U njenoj kripti se osim tela ubijenog para nalaze i posmrtni ostaci drugih članova dinastije Obrenović i sveštenstva, koje je službovalo u crkvi.
Tokom liturgije, iz ikone Gospoda Hrista, koju su hodočasnici darovali kao izraz podrške i ljubavi, počelo je da teče sveto miro. Ovaj čudesni događaj, koji vernici tumače kao Božiji znak, izazvao je snažne emocije među okupljenim narodom.
Izvori posvećeni Prepodobnoj mati Paraskevi privlače vernike i znatiželjnike svojim lekovitim svojstvima i blagorodnom energijom, a predstavljaju mesta gde se vera i priroda skladno prepliću.
Manastir Pavlovac, koji se nalazi u selu Koraćici kraj Pavlovačkog potoka, po kome je i dobio ime, je sveto mesto u kojem je Arsenije Čarnojević služio jednu od poslednjih liturgija.
Ono što posebno treba naglasiti jeste da SPC u isto vreme nije poklonila MPC sve one srpske svetinje i manastire, koje su gradili srpski vladari u istoriji. Tomosom o autokefaliji MPC te svetinje nisu poklonjene, kao što pojedini zlonamerni ili pak neznaveni ljudi komentarišu, već su dati na upotrebu, a to su dve suštinski različite pravne formulacije, istakao je arhimandrit Petar (Dragojlović).
Tokom liturgije, iz ikone Gospoda Hrista, koju su hodočasnici darovali kao izraz podrške i ljubavi, počelo je da teče sveto miro. Ovaj čudesni događaj, koji vernici tumače kao Božiji znak, izazvao je snažne emocije među okupljenim narodom.
Mitla (u prevodu "mesto mrtvih"), bio je grad u južnom Meksiku poznat po povezanosti s Pitaom Bezelaom, zapotečkim bogom smrti, a upravo tu se nalazi Crkva Svetog Pavla, ispod koje se proteže podzemni splet hodnika.
Priča o luksuznom vozilu, koje je privuklo pažnju meštana mioničkog kraja, dovela je do nesporazuma i pogrešnih predstava o životu monaha. Jeromonah Arsenije razjasnio je situaciju, pozivajući na smirenost i oprez u prosuđivanju.