Na dan kada Srpska pravoslavna crkva proslavlja Prepodobnog Grigorija Dekapolita, Dalmatinsko Kosovo dobilo je novog monaha. Tamo gde se molitva ne meri vremenom, već istrajnošću, iskušenik Nemanja Zupanac ostavio je svoje dosadašnje ime i obukao se u monaški lik, primivši ime Grigorije. Čin monašenja, koji je predvodio mitropolit dalmatinski Nikodim, bio je više od obreda – bio je svedočanstvo o jednom ličnom izboru da se život usmeri ka tišini, poslušanju i neprestanoj borbi sa sobom.
Od iskušenika do monaha – put koji se ne vidi spolja
Večernje bogosluženje okupilo je vernike iz dalmatinskog Kosovog polja, ali i one koji su godinama pratili Nemanju u njegovom iskušeništvu. Mnogi su ga poznavali po blagoj reči, spremnosti da pritekne u pomoć i nenametljivoj revnosti. Zbog toga monašenje nije doživljeno samo kao njegov lični korak, već i kao zajednička radost male zajednice koja prepoznaje trenutak kada se među njom rađa novi molitvenik.
U besedi koja je usledila, mitropolit Nikodim je čin monašenja opisao kao novi početak, kao duhovno rađanje:
- Čin monašenja predstavlja ponovno rođenje. Naš brat Grigorije se ponovo rodio u monaškome liku, u anđelskom obrazu, a mi smo se svi danas sabrali da svojim molitvama podržimo njegovo delo i njegove zavete, nadajući se i moleći se Gospodu da on nasledi Carstvo Nebesko.
Mitropolit je posebno naglasio da monaški put nije bekstvo od života, već najdublje suočavanje sa njegovim krstovima. Podsetio je da je monaštvo jedan od najuzvišenijih, ali i najtežih hrišćanskih puteva, jer podrazumeva svesno prihvatanje stradanja po ugledu na Hrista:
- Monaštvo nije lak put, ono je jedan od najvećih oblika koji postoje na zemlji, a kojim se prati samo stradanje Gospoda našeg Isusa Hrista i kojim se prate Njegove reči da mi nismo od ovog sveta.
"Radosna tuga" kao svakodnevni krst monaškog života
Poseban trenutak besede bio je upućen novopostriženom monahu, sa porukom da ga na tom putu čeka ono što crkveni oci nazivaju "radosna tuga" – stanje u kome se smirenje stiče kroz podnošenje, a radost rađa iz poslušanja:
- Ti, dragi brate Grigorije, treba da znaš da je monaški život život jedne radosne tuge i da ti sve životne nedaće dolaze na smirenje, po ugledu na stradanje Hristovo.
Vladika Nikodim je potom podsetio da će monah biti prepoznat upravo po spremnosti da podnese nerazumevanje, osudu i progon, kao potvrdu istinskog hrišćanskog svedočanstva. Vernicima je uputio poziv da novog monaha ne ostave samog ni u molitvama ni u odgovornosti koju zajednica ima prema onome ko se odriče sebe:
- Vas, draga braćo i sestre, hoću da zamolim da se molite Bogu za njega, da zavete koje je danas ovde položio poštuje do samoga kraja i da dobar odgovor da na Strašnom Hristovom sudu.
Na kraju, poruka je bila nedvosmislena i jednostavna – u monaškom životu ne traže se priznanja među ljudima, već se sve usmerava ka večnosti:
- Za jednoga monaha nisu važna odlikovanja, već mu je najveće odlikovanje upravo Carstvo Nebesko kome treba da teži svako od nas kao cilju hrišćanskog života.
Monašenje u manastiru Lazarici ostavilo je snažan trag i na onima koji su ga posmatrali i na onome koji ga je doživeo u najdubljoj ličnoj tišini. Od tog večera, Nemanja je ostao iza svog imena, a Grigorije je započeo put koji ne obećava spoljašnje uspehe, ali nosi težinu zaveta, krsta i neprekidne nade. U kamenom prostoru dalmatinske svetinje, gde su se vekovima smenjivali strah i molitva, ponovo je potvrđeno da monaštvo i danas ostaje živo svedočanstvo da se čovek može zavetovati ne prolaznom, nego večnom.
Mitropolit jasno poručuje da Srpska pravoslavna crkva nije organizator festivala FALIŠ, dok prisustvo moderatora optuženog za neprijateljski stav prema srpskom narodu izaziva oštre reakcije i polemike u medijima.
Hiljade vernika ispunile su hram Svetog Spasa kako bi odale počast novoproslavljenom svetitelju, dok su mitropoliti i episkopi SPC istakli značaj njegovih teoloških dela i neumoran rad na očuvanju pravoslavnog identiteta.
Nakon nasilnog prekida manifestacije „Dani srpske kulture“, Srpska pravoslavna crkva oštro je osudila čin mržnje i poručila da istinsko rodoljublje ne sme da se pretvori u netrpeljivost.
Nakon zemljotresa, ratova i sistematskog uništavanja, završna faza građevinskih radova na hramovima Svetog Spiridona, Svetog Nikole i parohijskog doma u Petrinji budi nadu pravoslavnih vernika u ovom kraju.
