Više puta u istoriji je bilo težnji za približavanjem i rešavanjem podela, ali one praktično i danas postoje, a ponovna unija nikada nije uspostavljna.
Veliki raskol ili Velika šizma je označio kanonsko odvajanje i prekid liturgijske zajednice između Rimokatoličke crkve i Pravoslavne crkve 1054. godine. Nakon raskola, Crkva je podeljena na Katoličku crkvu sa centrom u Rimu i na Pravoslavnu crkvu sa centrom u Carigradu.
Do današnjeg dana, svaka zajednica polaže pravo da je jedini naslednik jedne – Svete, saborne i apostolske Crkve. Više puta u istoriji je bilo težnji za približavanjem i rešavanjem podela, ali one praktično i danas postoje, a ponovna unija nikada nije uspostavljna.
Zbog svega ovoga, danas je mahom nepoznat jedini slučaj kada su se Zapadna i Istočna crkva, makar na kratko, zapravo ponovo ujedinile!
Bilo je to na Drugom lionskom saboru 1272. godine.
Vizantijski carevi želeli su iz političkih razloga pomirenje sa Rimskom crkvom. Tako se i dogodilo da u Lionu u Francuskoj, od 1272. do 1274. papa Grgur IX sazove sabor uz pristanak vizantijskog cara Mihajla VIII Paleologa da pokušaju da ujedine pravoslavnu crkvu sa zapadnom crkvom.
Vizantiji je u tom momentu pretio napad Karla I Anžujskog i car Mihajlo VIII se nadao da će unijom obezbediti neophodnu pomoć sa Zapada, pa se zbog toga složio da se sazove “Sabor sjedinjenja”.
Bio je to prvi put od raskola 1054. da su se pravoslavni grčki poslanici našli na jednom Saboru na Zapadu. Razgovorima u Lionu je prisustvovalo oko 300 biskupa, 60 igumana i više od hiljadu crkvenih velikodostojnika ili njihovih prokuratora, među kojima su bili i predstavnici univerziteta i neki od najučenijih ljudi Srednjeg veka.
Tokom pregovora pravoslavni poslanici su prihvatili dogmatski dekret “Fideli”, koji je potvrđeno da Sveti Duh ishodi od Oca i od Sina kao iz jednog načela, a ne kao iz dva različita načela. Sa druge strane, katolička crkva se složila da Vizantiji pruži potrebnu pomoć i zauzda napade Karla I i sabor je okončan pomirenjem koji je ratifikovao car Mihajlo Paleolog, a prihvatio Patrijarh Jovan XI.
Problemi za Lionsku uniju počeli su faktički odmah po okončanju sabora. Iako je predstavljala carev diplomatski uspeh, unija je u Carigradu primljena sa otvorenim nezadovoljstvom.
Grčka pravoslavna crkva nije prihvatila pomirenje sa “rimokatoličkim latinskim jereticima”. Sa druge strane, ni car nije primio obećanu pomoć od Lionskog Sabora. Jedno vreme diplomatska unija omogućila je Mihajlu da dobije predah u sukobu sa zapadnim silama, ali na već naredni papa – Martin IV ekskomunicirao Mihajla, dajući na taj način Karlu Anžujskom dozvolu da napadne Vizantiju.
Vest o pomirenju sa Zapadom u Vizantiji je dočekana “na nož”. Društvo i crkva su se žestoko podelili i Car Mihajlo je svoju politiku sprovodio silom čak i unatar sopstvene familije! Upravo je njegov sin Andronik II bio taj koji je poveo antilatinski pokret.
Sve ovo vreme, Srbija je koristila neslogu i pomagala protivnike unije. Srpski kralj Stefan Uroš II Milutin je 1282. početak svoje vlade obeležio zauzimanjem Skoplja.
Faktički kraj Unije bio je Mahajlova smrt 11. decembra 1282. godine koji je umro u toku priprema upravo za pohod protiv Srba. Andronik je vrlo brzo odbacio unijatsku politiku, a patrijarh Jovan XI je smenjen već 26. decembra.
Sinod održan u Carigradu u januaru 1283. odlučio je da javno spale sva dokumenta koja su svedočila o Lionskoj Uniji, a Caru Mihajlu VIII uskraćen je hrišćanski sprovod, opelo, pa čak i pomen.
Velika šizma je posledica složenog mešanja verskih nesuglasica i političkih konflikata. Jedno od mnogih verskih neslaganja između zapadnih (rimskih) i istočnih (vizantijskih) grana Crkve je u vezi sa upotrebom beskvasnog hleba za sakrament svete pričesti. (Zapad je podržavao ovu praksu, dok je Istok bio protiv.) Drugi predmeti verskog spora uključuju tačan tekst Nicejskog simbola vere i zapadno verovanje da bi sveštenici trebalo da ostanu u celibatu.
Ove verske nesuglasice pogoršane su raznim političkim konfliktima, posebno u vezi sa pitanjem vlasti Rima. Rim je smatrao da papa — religiozni lider zapadne Crkve — treba da ima vlast nad patrijarhom — religioznim autoritetom istočne Crkve. Konstantinopolj nije bio saglasan. Svaka Crkva je priznavala svoje lidere.
Iako se dve Crkve nikada nisu ponovo ujedinile, više od hiljadu godina nakon njihovog raskola, zapadna i istočna grana hrišćanstva došle su do mirnijih odnosa. Godine 1965, papa Pavle VI i patrijarh Atenagora I ukinuli su dugotrajne međusobne ekskomunike koje su donete od strane njihovih Crkava.
Danas, dve grane hrišćanstva ostaju različite manifestacije slične vere. Rimokatoličanstvo je najveća hrišćanska denominacija, sa više od milijardu vernika širom sveta. Istočno-pravoslavlje je druga najveća hrišćanska denominacija, sa više od 260 miliona vernika.
Katolici, u ovom duhovnom činu, često traže pročišćenje kroz krv Isusa Hrista, verujući da ih ona isceljuje od svakog zla, bolesti i negativnosti.
Crkva je odlučila da instalira avatar sa veštačkom inteligencijom, pri čemu je nakon diskusije izabrana figura Isusa kao najbolje rešenje.
Ova tradicija je bila prisutna kod katoličkog stanovništva Balkana, gde je tetoviranje služilo za zaštitu žena od harema, a muškaraca od regrutacije u janjičare. Tetovirani Simboli su često bili povezani sa krstom. Iako se običaj uglavnom praktikovao među adolescentima, i danas ga je moguće videti kod starijih žena, kao trag drevnih običaja iz vremena Osmanskog carstva.
Proces kanonizacije zahteva dva priznata čuda, a Karlo je već bio beatifikovan 2020. godine zahvaljujući čudu izlečenja brazilskog deteta.
Pouka optinskog svetitelja otvara pitanje koje svi izbegavamo: bežimo li od problema ili od sebe.
Vernici iz svih krajeva dolaze da se mole pred moštima kosovskog mučenika, ostavljajući za sobom svedočenja koja i lekare ostavljaju bez odgovora.
Kad je završio školu, roditelji su hteli da ga ožene, ali Grigorije je pobegao u pustinju i zamonašio se.
Zajednička molitva rimskog pape Lava i patrijarha Vartolomeja na Fanaru izazvala je žestoku osudu bratstva manastira Esfigmen, koje tvrdi da je time načinjeno napuštanje svetih kanona.
Molitva nije rezervisana samo za teška vremena.
Jednostavan i brz recept za kolač koji u dom donosi miris domaće kuhinje i radost zajedništva u posne dane.
Skromne namirnice, otmen ukus – manastirski zapis iz 1855. godine vraća na trpezu zalogaj koji je nekada krasilo srpsko dvorsko posluženje.
Jedinstvena kombinacija ječma, pasulja, povrća i dimljenog mesa vraća nas u kuhinje naših predaka, čuvajući duh starih domaćinstava i porodične molitve kroz generacije.
Nekada nezaobilazna na prazničnim trpezama, ova poslastica se pravila sa strpljenjem i ljubavlju — donosimo autentičan recept koji će vaš dom ispuniti toplinom i mirisom svečanosti.
Otkrijte kako su naši preci pravili majonez bez aditiva i pojačivača ukusa, prema receptu monaha iz Manastira Krušedol.
Obnovljena, svojevrsni je kulturni centar Prizrena koji u rekonstruisanom i adaptiranom atrijumu okuplja malobrojne Srbe iz Prizrena i mnoge raseljene Prizrence na dan slave grada, kao i mnoge hodočasnike carskog Prizrena.
Obnovljena, svojevrsni je kulturni centar Prizrena koji u rekonstruisanom i adaptiranom atrijumu okuplja malobrojne Srbe iz Prizrena i mnoge raseljene Prizrence na dan slave grada, kao i mnoge hodočasnike carskog Prizrena.
Ulazak u Advent za katolike nije samo liturgijski početak, već poziv na usporavanje i povratak unutrašnjem životu u danima pred praznik Hristovog Rođenja.
Ekološki projekat, nazvan ''Borgo Laudato Sii" ("Selo neka je hvaljeno"), prvi put je najavio 2023. godine pokojni papa Franja, koji je bio veliki zagovornik brige o životnoj sredini.
Pouka optinskog svetitelja otvara pitanje koje svi izbegavamo: bežimo li od problema ili od sebe.
Zajednička molitva rimskog pape Lava i patrijarha Vartolomeja na Fanaru izazvala je žestoku osudu bratstva manastira Esfigmen, koje tvrdi da je time načinjeno napuštanje svetih kanona.
Molitva nije rezervisana samo za teška vremena.
Na manastirskom imanju, nakon požara i decenija bez uzgoja, bratstvo uz pomoć svetogorskih monaha i molitvu igumana Metodija obnavlja poljoprivrednu tradiciju, dajući novi život ekonomiji i duhovnom životu manastira.
U manastiru Mrkonjići, samo nekoliko metara od ulaza u hram, stoji košćela stara više od četiri veka - mesto gde se susreću vera, predanje i čudo prirode.
Od prenosa posmrtnih ostataka pesnika iz Amerike do današnje uloge hrama na Crkvini kao duhovnog i kulturnog središta – priča o svetinji koja je postala znak prepoznavanja Trebinja.
U najvećoj medicinskoj ustanovi u zemlji proslavljena je krsna slava, a priča o hramu koji je preživeo rat, zaborav i preobražaj u mrtvačnicu otkriva koliko je ovo mesto važno za bolesnike, lekare i grad.
Kad su mu rekli da je jedina šansa transplantacija srca, brat Goran nije odustao. Iz bolničke sobe krenuo je na put duhovnog isceljenja ka Hilandaru, gde je pronašao snagu za novi život.
Otac Jerotej Draganović iz manastira Krušedol još sredinom XIX veka otkrio je kako običan pečeni krompir pretvoriti u jelo koje oplemenjuje svaki obrok, idealno za dane posta, laganu užinu ili prilog uz ribu i druga jela.
Veliki pravoslavni duhovnik 20. veka objašnjava zašto se napetosti pojačavaju upravo onda kada čovek želi da se smiri.
U besedi za 26. utorak po Duhovima Sveti Nikolaj Ohridski i Žički pokazuje kako jedinstvo vernih pretvara običnu molitvu u neizbrisiv hvalospev Bogu.
