Osim sudskim putem, dosta imovine SPC i druge crkve i verske zajednice u Srbiji dobile su kroz proces konfesionalne restitucije, koji je gotovo okončan.
Srpska pravoslavna crkva (SPC) ušla je u 2025. bogatija za jedno vredno zdanje: posle dugih pregovora, Stari dvor Braničevske eparhije u Požarevcu, koji je decenijama koristila Vojska kao zgradu Komande garnizona, vraćen je SPC. Za svoju nekadašnju zgradu Crkva je Vojsci dala u razmenu 360 hektara šume na Pasuljanskim livadama.
Osim sudskim putem, dosta imovine SPC i druge crkve i verske zajednice u Srbiji dobile su kroz proces konfesionalne restitucije, koji je gotovo okončan.
- Agencija za restituciju je, postupajući u skladu sa odredbama Zakona o vraćanju imovine crkvama i verskim zajednicama, zaključno sa 31. decembrom 2024. vratila crkvama pravo svojine na ukupno 62.261 hektar i 42 ara zemljišta - rekao je za "Novosti" Siniša Rajić iz Agencije za restituciju.
YT/Tanjug
Siniša Rajić iz Agencije za restituciju.
Od toga, 29.762 hektara i 59 ari je poljoprivredno zemljište, 32.391 hektar 44 ari šume i šumsko zemljište i 107 hektara 38 ari građevinsko. Vraćeno je i pravo svojine na 98.361 kvadratni metar objekata, kao i na jednoj umetničkoj slici, radu Uroša Predića. Reč je o portretu Mihaila Pupina, koji je ponovo u vlasništvu crkve u Pupinovom rodnom Idvoru.
SPC je, između ostalog, vraćeno pravo svojine na: zgradi na Trgu Branka Radičevića 17 - Bogoslovija u Sremskim Karlovcima, na Trgu patrijarha Brankovića 2 - Konvikt Bogoslovije, poznat kao Seminar, zgradi na Trgu patrijarha Brankovića 3 - Stefaneum, takođe u Karlovcima, zatim na poslovnim prostorima u Bulevaru kralja Aleksandra 17 u Beogradu (nekadašnji JAT i "Simpo!") i "dvorišnoj" zgradi, 13 stanova na Studentskom trgu 8, u Beogradu, na poslovnoj zgradi u Zmaj Jovinoj 4, u Novom Sadu i zgradi Preparandije u Somboru...
Google maps
SPC vraćeni objekti na Bulevaru Kralja Aleksandra.
Rimokatoličkoj crkvi vraćeno je pravo svojine na: bivšoj zgradi Medicinske škole u Zrenjaninu, tzv. Štapskoj zgradi u Pančevu, zgradi u Zmaj Jovinoj 4, u Pančevu, zgradi u Karađorđevoj ulici 9 i Gradskom parku broj 8, u Zemunu, poslovnim prostorima u Novom Sadu, u Njegoševoj 2 i Katoličkoj porti 1, kao i u Ulici Laze Telečkog 9 i Mite Ružića 2-6. Vraćeni su i poslovni prostori u Somboru, na Trgu cara Lazara 2, kao i zgradi u Ulici Braće Radić 9, u Subotici.
Evangeličkoj hrišćanskoj crkvi a.v. vraćeno je, između ostalog, pravo svojine na zgradi bivše Nemačke evangeličko-hrišćanske crkve a.v. u Kraljevini Jugoslaviji, u Feketiću.
Ukupno je, navodi Rajić, u predmetima iniciranim zahtevima crkava i verskih zajednica rešeno o pravu svojine na 72.934 hektara zemljišta, 165.381 kvadrata objekata, dve umetničke slike. Među zahtevima za povraćaj bio je i jedan za 100.000 komada cigala, ali je odbijen jer se po Zakonu od pokretnosti vraćaju samo one sa umetničko istorijskim značajem.
- Postupak restitucije se primakao finišu, a službena lica Agencije spremna su da u preostalom delu podnosiocima zahteva-restituentima i obveznicima vraćanja pruže stručnu pomoć za zaključenje poravnanja - kaže Strahinja Sekulić, direktor Agencije za restituciju.
youtube/printscreen/B92 TV
Strahinja Sekulić.
Na ovaj način je još krajem 2022. završena restitucija za sve poljoprivredno zemljište, šume i šumsko zemljište Eparhiji sremskoj. Ova eparhija je od svih u okviru SPC imala najveća potraživanja kad je u pitanju zemljište. Do poravnanja joj je vraćeno oko 12.000 hektara, a kroz poravnanje oko 500, čime je okončan povraćaj zemlje kad je ona u pitanju.
JEVREJSKOJ ZAJEDNICI BIOSKOP
Jevrejskoj verskoj zajednici je, prema Zakonu o konfesionalnoj restituciji, vraćeno pravo svojine na tri poslovna prostora u zgradi u Ulici kralja Petra 71, u Beogradu,četvorosobnom stanu u Tiršovoj 5a, zgradi u Kralja Petra 16, kao i Jevrejskoj 16/1 i bioskopu "Reks", na sinagogi u Zemunu, u Ulici Rabina Alkalaja, ali i dva poslovna prostora, ukupne površine 339 kvadrata, i jednosobnom stanu od 32 kvadrata u zgradi u Dimitrija Tucovića 11, u Subotici i 505 kvadrata u zgradi u Frankopanskoj 14, u Subotici.
- Odredbom člana 28 restitucijskog zakona, kao lex specialis propisano je da podnosilac zahteva i obveznik vraćanja mogu da zaključe poravnanje, za koje je neophodna saglasnost volja lica koja ga zaključuju - objašnjava Sekulić.
- Po svojoj pravnoj prirodi poravnanje je procesni ugovor - radnja u postupku, ali i pravni posao sa građanskopravnim dejstvima, koje poznaje i "stari" Zakon o opštem upravnom postupku. Modaliteti restitucije su propisani odredbom člana 4. Zakona o vraćanju imovine crkvama i verskim zajednicama i to tako da se prvo utvrđuje da li ima uslova za vraćanje u naturi, pa ako nema, utvrđuje se da li ima drugog odgovarajućeg zemljišta (tzv. zamenska restitucija). Na koncu dolazi tržišna novčana naknada. Jasno je da, ako je zahtev osnovan, a nema zakonskih uslova za vraćanje oduzetog prava svojine na stvarima (npr. zgrada je u međuvremenu srušena, zemljište je danas u svojini fizičkih lica ili je reč o površini javne namene), crkva ili verska zajednica imaju pravo na naknadu u vidu druge odgovarajuće imovine.
Sekulić dodaje i da je i u sudskoj praksi, kako Upravnog suda, tako i Vrhovnog, "verifikovan" redosled modaliteta restitucije, uključujući i tzv. zamensku.
- Postupak restitucije se može ubrzati zaključenjem poravnanja. Ako stranke žele da ga zaključe, postupajuća službena lica Agencije će blagovremeno, nakon obaveštavanja o postignutoj saglasnosti volja, zakazati usmene rasprave radi zaključenja - poručuje Sekulić.
Obeležavanjem tri praznika 14. januara, koje narod obično naziva Mali Božić, završava se božićni ciklus, a započinje nova godina nade i blagoslova. Pravoslavni vernici se sećaju Obrezanja Gospodnjeg, slave Svetog Vasilija Velikog i mole za mir i ljubav u danima koji dolaze.
Vernici osuđuju vandalski postupak, dok političari pozivaju na hitnu istragu i otkrivanje motivacije za napad na jednog od najuglednijih sveštenoslužitelja Mitropolije crnogorsko-primorske.
Patrijarh Porfirije poziva narod na pomirenje, očuvanje vere i proslavu 850. godišnjice rođenja Svetog Save, temelja naše duhovnosti i zajedništva u 2025. godini.
U besedi za 20. ponedeljak po Duhovima Sveti Nikolaj Ohridski i Žički pokazuje kako iskrenost i vera najmlađih otvaraju puteve veličanstvu Hrista koje čak i mudri ne mogu dosegnuti.
Sura Fussilat (41:9–12) otkriva red i harmoniju univerzuma, podsećajući vernike na odgovornost prema Stvoritelju i podstičući na duhovni rast i zahvalnost.
Kada sumnjamo u sve što nas okružuje, od hrane koju jedemo do vazduha koji udišemo, reči Svetog Pajsija o veri i Božijoj zaštiti bude nadu i podsećaju nas da se istinska snaga nalazi u pouzdanju u Gospoda
U kuhinjama pravoslavnih domaćica, ova čorba se pripremala s ljubavlju – za praznike, slave i nedeljne porodične ručkove. Sada je pravo vreme da je ponovo otkrijete i spremite po originalnom receptu iz tradicije srpske kuhinje.
Od pažljivo prženog luka do mirisa ljute paprika - otkrijte tajnu starinskog monaškog ribljeg paprikaša koji spaja duh pravoslavnog života i prazničnih trpeza.
Obnovljena, svojevrsni je kulturni centar Prizrena koji u rekonstruisanom i adaptiranom atrijumu okuplja malobrojne Srbe iz Prizrena i mnoge raseljene Prizrence na dan slave grada, kao i mnoge hodočasnike carskog Prizrena.
Obnovljena, svojevrsni je kulturni centar Prizrena koji u rekonstruisanom i adaptiranom atrijumu okuplja malobrojne Srbe iz Prizrena i mnoge raseljene Prizrence na dan slave grada, kao i mnoge hodočasnike carskog Prizrena.
Vatrogasci brzo reagovali i sprečili širenje vatre, dok uprava Hrama Hristovog Vaskrsenja ističe da nema povređenih; preliminarni uzrok požara najverovatnije kvar na električnim instalacijama.
Episkopa Silvestra iz Ugande dočekao je mitropolit zvorničko-tuzlanski Fotije, a njegov boravak u srpskim zemljama kroz liturgije, duhovne tribine i svedočanstva pokazuje kako pravoslavlje spaja ljude sa dva kontinenta u istom Duhu i veri.
U Dalju je svečano predstavljena Fondacija „Sveta Petka”, čija je misija da kroz obrazovne programe, humanitarne akcije i kulturne manifestacije osnaži zajedništvo i sačuva identitet srpskog naroda.
Na praznik Svetog Kirijaka Otšelnika, vladika zapadnoevropski Justin služio je liturgiju, a rukopoloženjem i odlikovanjem sveštenika osnažio pravoslavnu zajednicu Srba u Španiji.
Na ostrvcetu od svega 100 kvadratnih metara, svetinja Svetog Andreja Prvozvanog očarava posetioce bajkovitim prizorom i duhovnim mirom, postajući nezaobilazna destinacija za vernike i turiste.
Na liturgiji i svepravoslavnom molebanu, vernici iz cele zemlje i Balkana sabrali su se da mole za mir, zaštitu napaćenog naroda i blagoslov svojih porodica, stvarajući prizor koji očarava i duhovno i vizuelno.
Na današnji dan sećamo se osvećenja Jerusalimskog hrama Vaskrsenja – svetinje nad svetinjama. Mesto Hristovog raspeća i Vaskrsenja postalo je srce hrišćanskog sveta.
Pišinger je jednostavna, ali raskošna poslastica koja vekovima krasi slavske trpeze — savršena za sve koji vole spoj hrskavih oblandi i čokolade, uz miris doma i prazničnu toplinu.
Kroz primer cara Davida Sveti Nikolaj Ohridski i Žički pokazuje da priznanje greha nije kraj, već početak neprekidnog hoda ka duhovnoj iskrenosti i unutrašnjem miru.
