Osim sudskim putem, dosta imovine SPC i druge crkve i verske zajednice u Srbiji dobile su kroz proces konfesionalne restitucije, koji je gotovo okončan.
Srpska pravoslavna crkva (SPC) ušla je u 2025. bogatija za jedno vredno zdanje: posle dugih pregovora, Stari dvor Braničevske eparhije u Požarevcu, koji je decenijama koristila Vojska kao zgradu Komande garnizona, vraćen je SPC. Za svoju nekadašnju zgradu Crkva je Vojsci dala u razmenu 360 hektara šume na Pasuljanskim livadama.
Osim sudskim putem, dosta imovine SPC i druge crkve i verske zajednice u Srbiji dobile su kroz proces konfesionalne restitucije, koji je gotovo okončan.
- Agencija za restituciju je, postupajući u skladu sa odredbama Zakona o vraćanju imovine crkvama i verskim zajednicama, zaključno sa 31. decembrom 2024. vratila crkvama pravo svojine na ukupno 62.261 hektar i 42 ara zemljišta - rekao je za "Novosti" Siniša Rajić iz Agencije za restituciju.
YT/Tanjug
Siniša Rajić iz Agencije za restituciju.
Od toga, 29.762 hektara i 59 ari je poljoprivredno zemljište, 32.391 hektar 44 ari šume i šumsko zemljište i 107 hektara 38 ari građevinsko. Vraćeno je i pravo svojine na 98.361 kvadratni metar objekata, kao i na jednoj umetničkoj slici, radu Uroša Predića. Reč je o portretu Mihaila Pupina, koji je ponovo u vlasništvu crkve u Pupinovom rodnom Idvoru.
SPC je, između ostalog, vraćeno pravo svojine na: zgradi na Trgu Branka Radičevića 17 - Bogoslovija u Sremskim Karlovcima, na Trgu patrijarha Brankovića 2 - Konvikt Bogoslovije, poznat kao Seminar, zgradi na Trgu patrijarha Brankovića 3 - Stefaneum, takođe u Karlovcima, zatim na poslovnim prostorima u Bulevaru kralja Aleksandra 17 u Beogradu (nekadašnji JAT i "Simpo!") i "dvorišnoj" zgradi, 13 stanova na Studentskom trgu 8, u Beogradu, na poslovnoj zgradi u Zmaj Jovinoj 4, u Novom Sadu i zgradi Preparandije u Somboru...
Google maps
SPC vraćeni objekti na Bulevaru Kralja Aleksandra.
Rimokatoličkoj crkvi vraćeno je pravo svojine na: bivšoj zgradi Medicinske škole u Zrenjaninu, tzv. Štapskoj zgradi u Pančevu, zgradi u Zmaj Jovinoj 4, u Pančevu, zgradi u Karađorđevoj ulici 9 i Gradskom parku broj 8, u Zemunu, poslovnim prostorima u Novom Sadu, u Njegoševoj 2 i Katoličkoj porti 1, kao i u Ulici Laze Telečkog 9 i Mite Ružića 2-6. Vraćeni su i poslovni prostori u Somboru, na Trgu cara Lazara 2, kao i zgradi u Ulici Braće Radić 9, u Subotici.
Evangeličkoj hrišćanskoj crkvi a.v. vraćeno je, između ostalog, pravo svojine na zgradi bivše Nemačke evangeličko-hrišćanske crkve a.v. u Kraljevini Jugoslaviji, u Feketiću.
Ukupno je, navodi Rajić, u predmetima iniciranim zahtevima crkava i verskih zajednica rešeno o pravu svojine na 72.934 hektara zemljišta, 165.381 kvadrata objekata, dve umetničke slike. Među zahtevima za povraćaj bio je i jedan za 100.000 komada cigala, ali je odbijen jer se po Zakonu od pokretnosti vraćaju samo one sa umetničko istorijskim značajem.
- Postupak restitucije se primakao finišu, a službena lica Agencije spremna su da u preostalom delu podnosiocima zahteva-restituentima i obveznicima vraćanja pruže stručnu pomoć za zaključenje poravnanja - kaže Strahinja Sekulić, direktor Agencije za restituciju.
youtube/printscreen/B92 TV
Strahinja Sekulić.
Na ovaj način je još krajem 2022. završena restitucija za sve poljoprivredno zemljište, šume i šumsko zemljište Eparhiji sremskoj. Ova eparhija je od svih u okviru SPC imala najveća potraživanja kad je u pitanju zemljište. Do poravnanja joj je vraćeno oko 12.000 hektara, a kroz poravnanje oko 500, čime je okončan povraćaj zemlje kad je ona u pitanju.
JEVREJSKOJ ZAJEDNICI BIOSKOP
Jevrejskoj verskoj zajednici je, prema Zakonu o konfesionalnoj restituciji, vraćeno pravo svojine na tri poslovna prostora u zgradi u Ulici kralja Petra 71, u Beogradu,četvorosobnom stanu u Tiršovoj 5a, zgradi u Kralja Petra 16, kao i Jevrejskoj 16/1 i bioskopu "Reks", na sinagogi u Zemunu, u Ulici Rabina Alkalaja, ali i dva poslovna prostora, ukupne površine 339 kvadrata, i jednosobnom stanu od 32 kvadrata u zgradi u Dimitrija Tucovića 11, u Subotici i 505 kvadrata u zgradi u Frankopanskoj 14, u Subotici.
- Odredbom člana 28 restitucijskog zakona, kao lex specialis propisano je da podnosilac zahteva i obveznik vraćanja mogu da zaključe poravnanje, za koje je neophodna saglasnost volja lica koja ga zaključuju - objašnjava Sekulić.
- Po svojoj pravnoj prirodi poravnanje je procesni ugovor - radnja u postupku, ali i pravni posao sa građanskopravnim dejstvima, koje poznaje i "stari" Zakon o opštem upravnom postupku. Modaliteti restitucije su propisani odredbom člana 4. Zakona o vraćanju imovine crkvama i verskim zajednicama i to tako da se prvo utvrđuje da li ima uslova za vraćanje u naturi, pa ako nema, utvrđuje se da li ima drugog odgovarajućeg zemljišta (tzv. zamenska restitucija). Na koncu dolazi tržišna novčana naknada. Jasno je da, ako je zahtev osnovan, a nema zakonskih uslova za vraćanje oduzetog prava svojine na stvarima (npr. zgrada je u međuvremenu srušena, zemljište je danas u svojini fizičkih lica ili je reč o površini javne namene), crkva ili verska zajednica imaju pravo na naknadu u vidu druge odgovarajuće imovine.
Sekulić dodaje i da je i u sudskoj praksi, kako Upravnog suda, tako i Vrhovnog, "verifikovan" redosled modaliteta restitucije, uključujući i tzv. zamensku.
- Postupak restitucije se može ubrzati zaključenjem poravnanja. Ako stranke žele da ga zaključe, postupajuća službena lica Agencije će blagovremeno, nakon obaveštavanja o postignutoj saglasnosti volja, zakazati usmene rasprave radi zaključenja - poručuje Sekulić.
Obeležavanjem tri praznika 14. januara, koje narod obično naziva Mali Božić, završava se božićni ciklus, a započinje nova godina nade i blagoslova. Pravoslavni vernici se sećaju Obrezanja Gospodnjeg, slave Svetog Vasilija Velikog i mole za mir i ljubav u danima koji dolaze.
Vernici osuđuju vandalski postupak, dok političari pozivaju na hitnu istragu i otkrivanje motivacije za napad na jednog od najuglednijih sveštenoslužitelja Mitropolije crnogorsko-primorske.
Patrijarh Porfirije poziva narod na pomirenje, očuvanje vere i proslavu 850. godišnjice rođenja Svetog Save, temelja naše duhovnosti i zajedništva u 2025. godini.
U Narodnom pozorištu u Beogradu, poglavar Srpske pravoslavne crkve je pozvao narod da kroz ljubav, odgovornost i veru u Svetog Savu i Hrista sačuva unutrašnju slobodu i povezanost sa bližnjima.
Pomoćni biskup Astane, prestonice Kazahstana, oštro osudio pokloničko okupljanje LGBT zajednice u bazilici Svetog Petra i pozvao papu Lava XIV da otvoreno prizna grešku, osudi događaje i učini čin pokajanja pred Bogom.
U besedi igumana rukumijskog otkriva se dramatična istina – pripremne godine za pojavu antihrista već su počele, a jedino pokajanje i vera mogu da odlože njegovo vreme i zaštite duše od strašnog iskušenja.
Jednostavnost patrijarha Pavla bila je zadivljujuća - putovao je gradskim prevozom, nosio stare cipele koje je sam krpio, a iznad svega je čuvao čistoću duha, blagost i mudrost.
U kuhinjama pravoslavnih domaćica, ova čorba se pripremala s ljubavlju – za praznike, slave i nedeljne porodične ručkove. Sada je pravo vreme da je ponovo otkrijete i spremite po originalnom receptu iz tradicije srpske kuhinje.
Otkrijte kako pivo pretvara ovo jednostavno jelo u ukusnu salatu sa istorijom dugom vekovima, zapisanu još 1855. u "Srbskom kuvaru" jeromonaha Jerotija iz Krušedola.
Od pažljivo prženog luka do mirisa ljute paprika - otkrijte tajnu starinskog monaškog ribljeg paprikaša koji spaja duh pravoslavnog života i prazničnih trpeza.
Obnovljena, svojevrsni je kulturni centar Prizrena koji u rekonstruisanom i adaptiranom atrijumu okuplja malobrojne Srbe iz Prizrena i mnoge raseljene Prizrence na dan slave grada, kao i mnoge hodočasnike carskog Prizrena.
Obnovljena, svojevrsni je kulturni centar Prizrena koji u rekonstruisanom i adaptiranom atrijumu okuplja malobrojne Srbe iz Prizrena i mnoge raseljene Prizrence na dan slave grada, kao i mnoge hodočasnike carskog Prizrena.
U Narodnom pozorištu u Beogradu, poglavar Srpske pravoslavne crkve je pozvao narod da kroz ljubav, odgovornost i veru u Svetog Savu i Hrista sačuva unutrašnju slobodu i povezanost sa bližnjima.
Na južnim padinama Venčaca, manastir Brezovac, osnovan pre više od pet vekova, postao je dom novog hrama posvećenog Presvetoj Bogorodici, a ceo kraj proslavio istorijski događaj.
Nakon brutalnih uvreda igumanu i monaštvu, te pretnji supruge Nenada Nikaljevića u sudu, tenzije u Donjim Brčelima ne jenjavaju – jeromonah Nikon otkriva šta ga je najviše uznemirilo.
U hramu Svetog Save, Patrijarh je uputio učenike, nastavnike i roditelje da kroz znanje, dobrotu i poštovanje grade zajedništvo i već ovde na zemlji okuse radost Carstva Nebeskog.
Tri dana pre dijagnoze, ova mlada devojka iz Benkovca u Hrvatskoj sasvim slučajno je otkrila Svetog Karla Akutisa, a njegove molitve i prisutnost danas joj daju snagu i mir u svakom trenutku.
Nakon brutalnih uvreda igumanu i monaštvu, te pretnji supruge Nenada Nikaljevića u sudu, tenzije u Donjim Brčelima ne jenjavaju – jeromonah Nikon otkriva šta ga je najviše uznemirilo.
Portal Religija.rs posetio je paraklis, podignut pored pri hramu Svete Trojice, izgrađen pre nešto više od deset godina, a koji danas danas predstavlja jedini molitveni prostor u Srbiji posvećen upravo Svetoj Kseniji.
Od prvog ubistva u ljudskoj istoriji, kada je zavist navela Kaina da digne ruku na brata Avelja, do današnjih dana osećaj nepravde nikada nije prestao da razdire čoveka. Iguman manastira Ribnica otkriva šta je zapravo u korenu ovog zla.
Otkrijte kako su lisnati kolačići sa domaćim džemom nekada okupljali porodice, simbolizovali gostoljubivost i čuvali tradiciju svake mrsne slave – priprema je prava mala umetnost koju danas možemo ponovo oživeti.
Na južnim padinama Venčaca, manastir Brezovac, osnovan pre više od pet vekova, postao je dom novog hrama posvećenog Presvetoj Bogorodici, a ceo kraj proslavio istorijski događaj.
