Osim sudskim putem, dosta imovine SPC i druge crkve i verske zajednice u Srbiji dobile su kroz proces konfesionalne restitucije, koji je gotovo okončan.
Srpska pravoslavna crkva (SPC) ušla je u 2025. bogatija za jedno vredno zdanje: posle dugih pregovora, Stari dvor Braničevske eparhije u Požarevcu, koji je decenijama koristila Vojska kao zgradu Komande garnizona, vraćen je SPC. Za svoju nekadašnju zgradu Crkva je Vojsci dala u razmenu 360 hektara šume na Pasuljanskim livadama.
Osim sudskim putem, dosta imovine SPC i druge crkve i verske zajednice u Srbiji dobile su kroz proces konfesionalne restitucije, koji je gotovo okončan.
- Agencija za restituciju je, postupajući u skladu sa odredbama Zakona o vraćanju imovine crkvama i verskim zajednicama, zaključno sa 31. decembrom 2024. vratila crkvama pravo svojine na ukupno 62.261 hektar i 42 ara zemljišta - rekao je za "Novosti" Siniša Rajić iz Agencije za restituciju.
YT/Tanjug
Siniša Rajić iz Agencije za restituciju.
Od toga, 29.762 hektara i 59 ari je poljoprivredno zemljište, 32.391 hektar 44 ari šume i šumsko zemljište i 107 hektara 38 ari građevinsko. Vraćeno je i pravo svojine na 98.361 kvadratni metar objekata, kao i na jednoj umetničkoj slici, radu Uroša Predića. Reč je o portretu Mihaila Pupina, koji je ponovo u vlasništvu crkve u Pupinovom rodnom Idvoru.
SPC je, između ostalog, vraćeno pravo svojine na: zgradi na Trgu Branka Radičevića 17 - Bogoslovija u Sremskim Karlovcima, na Trgu patrijarha Brankovića 2 - Konvikt Bogoslovije, poznat kao Seminar, zgradi na Trgu patrijarha Brankovića 3 - Stefaneum, takođe u Karlovcima, zatim na poslovnim prostorima u Bulevaru kralja Aleksandra 17 u Beogradu (nekadašnji JAT i "Simpo!") i "dvorišnoj" zgradi, 13 stanova na Studentskom trgu 8, u Beogradu, na poslovnoj zgradi u Zmaj Jovinoj 4, u Novom Sadu i zgradi Preparandije u Somboru...
Google maps
SPC vraćeni objekti na Bulevaru Kralja Aleksandra.
Rimokatoličkoj crkvi vraćeno je pravo svojine na: bivšoj zgradi Medicinske škole u Zrenjaninu, tzv. Štapskoj zgradi u Pančevu, zgradi u Zmaj Jovinoj 4, u Pančevu, zgradi u Karađorđevoj ulici 9 i Gradskom parku broj 8, u Zemunu, poslovnim prostorima u Novom Sadu, u Njegoševoj 2 i Katoličkoj porti 1, kao i u Ulici Laze Telečkog 9 i Mite Ružića 2-6. Vraćeni su i poslovni prostori u Somboru, na Trgu cara Lazara 2, kao i zgradi u Ulici Braće Radić 9, u Subotici.
Evangeličkoj hrišćanskoj crkvi a.v. vraćeno je, između ostalog, pravo svojine na zgradi bivše Nemačke evangeličko-hrišćanske crkve a.v. u Kraljevini Jugoslaviji, u Feketiću.
Ukupno je, navodi Rajić, u predmetima iniciranim zahtevima crkava i verskih zajednica rešeno o pravu svojine na 72.934 hektara zemljišta, 165.381 kvadrata objekata, dve umetničke slike. Među zahtevima za povraćaj bio je i jedan za 100.000 komada cigala, ali je odbijen jer se po Zakonu od pokretnosti vraćaju samo one sa umetničko istorijskim značajem.
- Postupak restitucije se primakao finišu, a službena lica Agencije spremna su da u preostalom delu podnosiocima zahteva-restituentima i obveznicima vraćanja pruže stručnu pomoć za zaključenje poravnanja - kaže Strahinja Sekulić, direktor Agencije za restituciju.
youtube/printscreen/B92 TV
Strahinja Sekulić.
Na ovaj način je još krajem 2022. završena restitucija za sve poljoprivredno zemljište, šume i šumsko zemljište Eparhiji sremskoj. Ova eparhija je od svih u okviru SPC imala najveća potraživanja kad je u pitanju zemljište. Do poravnanja joj je vraćeno oko 12.000 hektara, a kroz poravnanje oko 500, čime je okončan povraćaj zemlje kad je ona u pitanju.
JEVREJSKOJ ZAJEDNICI BIOSKOP
Jevrejskoj verskoj zajednici je, prema Zakonu o konfesionalnoj restituciji, vraćeno pravo svojine na tri poslovna prostora u zgradi u Ulici kralja Petra 71, u Beogradu,četvorosobnom stanu u Tiršovoj 5a, zgradi u Kralja Petra 16, kao i Jevrejskoj 16/1 i bioskopu "Reks", na sinagogi u Zemunu, u Ulici Rabina Alkalaja, ali i dva poslovna prostora, ukupne površine 339 kvadrata, i jednosobnom stanu od 32 kvadrata u zgradi u Dimitrija Tucovića 11, u Subotici i 505 kvadrata u zgradi u Frankopanskoj 14, u Subotici.
- Odredbom člana 28 restitucijskog zakona, kao lex specialis propisano je da podnosilac zahteva i obveznik vraćanja mogu da zaključe poravnanje, za koje je neophodna saglasnost volja lica koja ga zaključuju - objašnjava Sekulić.
- Po svojoj pravnoj prirodi poravnanje je procesni ugovor - radnja u postupku, ali i pravni posao sa građanskopravnim dejstvima, koje poznaje i "stari" Zakon o opštem upravnom postupku. Modaliteti restitucije su propisani odredbom člana 4. Zakona o vraćanju imovine crkvama i verskim zajednicama i to tako da se prvo utvrđuje da li ima uslova za vraćanje u naturi, pa ako nema, utvrđuje se da li ima drugog odgovarajućeg zemljišta (tzv. zamenska restitucija). Na koncu dolazi tržišna novčana naknada. Jasno je da, ako je zahtev osnovan, a nema zakonskih uslova za vraćanje oduzetog prava svojine na stvarima (npr. zgrada je u međuvremenu srušena, zemljište je danas u svojini fizičkih lica ili je reč o površini javne namene), crkva ili verska zajednica imaju pravo na naknadu u vidu druge odgovarajuće imovine.
Sekulić dodaje i da je i u sudskoj praksi, kako Upravnog suda, tako i Vrhovnog, "verifikovan" redosled modaliteta restitucije, uključujući i tzv. zamensku.
- Postupak restitucije se može ubrzati zaključenjem poravnanja. Ako stranke žele da ga zaključe, postupajuća službena lica Agencije će blagovremeno, nakon obaveštavanja o postignutoj saglasnosti volja, zakazati usmene rasprave radi zaključenja - poručuje Sekulić.
Obeležavanjem tri praznika 14. januara, koje narod obično naziva Mali Božić, završava se božićni ciklus, a započinje nova godina nade i blagoslova. Pravoslavni vernici se sećaju Obrezanja Gospodnjeg, slave Svetog Vasilija Velikog i mole za mir i ljubav u danima koji dolaze.
Vernici osuđuju vandalski postupak, dok političari pozivaju na hitnu istragu i otkrivanje motivacije za napad na jednog od najuglednijih sveštenoslužitelja Mitropolije crnogorsko-primorske.
Patrijarh Porfirije poziva narod na pomirenje, očuvanje vere i proslavu 850. godišnjice rođenja Svetog Save, temelja naše duhovnosti i zajedništva u 2025. godini.
U tišini i molitvi Svete gore, bratstvo carske lavre sprema se za noć vaskrsenja – nove sveće se ukrašavaju, saborni hram prekriva se mirisnim cvećem, dok se hleb artos priprema za jutro koje donosi pobedu života nad smrću.
Dok društvene mreže i portali u trci za klikovima nude stotine savremenih načina da ispletete pogaču i ostala peciva za najveći hrišćanski praznik, na Svetoj gori se vekovima ne menja recept za Artos – sveti hleb koji se mesi u tišini, peva molitvama i čuva kao blagoslov.
U vreme strogog posta često ponestane ideja za ukusne obroke na vodi. Donosimo autentičan recept za paštetu od belog pasulja – kremastu, zasitnu i punu ukusa!
Uoči druge godišnjice od tragedije koja je odnela 57 života, otac Hristodulos Papaioanu kaže da je kroz ovaj neverojatan gubitak pronašao snagu da se nosi s patnjom.
Ne morate se odricati bogatih ukusa ni tokom posta – kombinacija crvenog pasulja, prepečenih oraha i začina trpezu će učiniti bogatom vitaminima i vlaknima.
Evtihije je u progonstvu proveo 12 godina i osam meseci, i pokazao se kao veliki čudotvorac, isceljujući ljude od raznih bolesti molitvama i pomazivanjem jelejem.
Dvadeset godina unazad, najveći dan za pravoslavne vernike obeležavao je i direktan prenos liturgija iz hramova. Ove godine, zbog blokade, milioni vernika ostaju uskraćeni za najvažniji televizijski prenos u godini.
U svetoj tišini svetinje, gde vekovima kuca srce srpskog pravoslavlja, poglavar Srpske pravoslavne crkve bogoslužio je u prisustvu monaštva, sveštenstva i vernog naroda, uz pojanje hora iz Beograda.
Na Veliki petak, pred ikonama i kandilima, uz pojanje bogoslova iz Prizrena i vizantijskih horova, izvezeno Hristovo telo položeno je na stoček u hramu gde su stolovali srpski patrijarsi – dok se sveti zavet s Kosova obnavljao u molitvi i suzama.
Profesorskim umom i pastirskim srcem, otac Darko razotkriva savremene zablude o jedinstvu crkava, govori o raskolu Moskve i Carigrada, veri u doba sinkretizma i zašto su ljudi sve češće u potrazi za nepokolebljivim.
U susret Vaskrsu, tradicionalno se farbaju jaja - najčešće crvenom, ali i drugim bojama. Jedno posebno jaje izdvaja se i čuva u kući tokom cele godine kao tzv. čuvarkuća.
Dok su se vernici na Veliki petak molili pred plaštanicom u manastiru Tumane, dogodilo se čudo koje je svedočio i sam iguman Dimitrije. Po zastupništvu svetitelja Zosima i Jakova, Mića Grbić ostavio je štaku i prvi put posle tri meseca — stao na svoje noge.
Profesorskim umom i pastirskim srcem, otac Darko razotkriva savremene zablude o jedinstvu crkava, govori o raskolu Moskve i Carigrada, veri u doba sinkretizma i zašto su ljudi sve češće u potrazi za nepokolebljivim.
U Vaskršnjoj poslanici patrijarh Porfirije i arhijereji SPC pozivaju verni narod i sve ljude dobre volje da se odreknu individualizma i vrate Bogu i liturgijskom životu, jer je to jedini pravi odgovor na savremene krize i nesuglasice koje potresaju društvo.
Dvadeset godina unazad, najveći dan za pravoslavne vernike obeležavao je i direktan prenos liturgija iz hramova. Ove godine, zbog blokade, milioni vernika ostaju uskraćeni za najvažniji televizijski prenos u godini.
Dok su se vernici na Veliki petak molili pred plaštanicom u manastiru Tumane, dogodilo se čudo koje je svedočio i sam iguman Dimitrije. Po zastupništvu svetitelja Zosima i Jakova, Mića Grbić ostavio je štaku i prvi put posle tri meseca — stao na svoje noge.
Profesorskim umom i pastirskim srcem, otac Darko razotkriva savremene zablude o jedinstvu crkava, govori o raskolu Moskve i Carigrada, veri u doba sinkretizma i zašto su ljudi sve češće u potrazi za nepokolebljivim.
