SPC / Mitropolija crnogorsko-primorskaManastirski hram
U svetinji podignutoj pre skoro osam vekova, obeležena je značajna godišnjica obnove, uz prisustvo vernog naroda i visokih crkvenih dostojanstvenika. Liturgiju je služio mitropolit Joanikije, koji je u besedi sabrane podsetio na bogatu istoriju i značaj ovog svetog mesta.
U veličanstvenom ambijentu Manastira Morača, proslavljen je veliki jubilej – 450 godina od obnove ove nemanjićke svetinje. Svetu liturgiju je služio mitropolit crnogorsko-primorski Joanikije, uz sasluženje arhiepiskopa mihajlovsko-košičkog Georgija, episkopa budimljansko-nikšićkog Metodija i episkopa dioklijskog Pajsija, kao i sveštenstva iz različitih eparhija Srpske pravoslavne crkve.
SPC / Mitropolija crnogorsko-primorska
Manastirski hram
Mitropolit Joanikije je govorio o bogatoj istoriji manastira, podsećajući na prvu obnovu 1574. godine, kada su iguman Toma i knez Vukić Vučetić ponovo podigli hram iz pepela. Uprkos turskom ropstvu, vera i stvaralački duh pravoslavnog naroda nisu posustali, već su kroz umetnost i graditeljstvo, nadahnuti pravoslavnom verom, očuvali i obnovili nemanjićke svetinje, među kojima je Morača zauzimala posebno mesto.
Mitropolit je podsetio na umetnička dela koja krase manastir, od fresaka Georgija Mitrofanovića i popa Strahinje Budimljanina, do kasnijih radova Jovana Kozme i Radula Rafailovića, koja svedoče o dubokoj duhovnosti i stvaralaštvu kroz vekove.
SPC / Mitropolija crnogorsko-primorska
Ktitorski natpis svedoči da je morački hram 1252. godine podigao knez Stefan, mlađi sin kralja Vukana Nemanjića
Manastir Morača, podignut 1252. godine, predstavlja jedan od najvažnijih srednjovekovnih spomenika na području Crne Gore i svedočanstvo nemanjićkog nasleđa. Njegov ktitor, knez Stefan Vukanović, unuk Stefana Nemanje, podigao ga je u Zetskoj episkopiji, u okviru tadašnje Žičke arhiepiskopije, koja je osnovana 1219. godine u sastavu Žičke arhiepiskopije, a potom je 1346. godine, prilikom proglašenja Pećke patrijaršije, uzdignuta na stepen počasne mitropolije.
Od samog osnivanja, manastir je bio u sastavu države Nemanjića, odnosno srednjovjekovne Kraljevine Srbije i potonjeg Srpskog carstva, a ktitorski natpis na nadvratniku zapadnog portala sveedoči da je morački hram 1252. godine podigao knez Stefan, koji je bio mlađi sin titularnog kralja Vukana Nemanjića i unuk velikog župana Stefana Nemanje.
Tokom turske vladavine, manastir je spaljen 1505. godine, ali nije ostao zaboravljen. Obnova manastira započela je ubrzo nakon obnove Pećke patrijaršije, a dovršena je oko 1574. godine. Taj poduhvat predvodili su iguman Toma i narodna elita predvođena Vukićem Vučetićem, čime je manastir ponovo postao centar duhovnosti i umetničkog stvaralaštva. Njegov značaj kroz vekove prepoznali su i rimokatolički misionari, koji su pokušali da zloupotrebe ugled manastira lažnim spisima, ali istorijska istina i snaga pravoslavlja ostali su neosporni.
Tokom 18. i 19. veka, Morača je bila jedan od najvažnijih crkvenih centara u Brdima, odolevajući turskim napadima i predvodeći duhovni život. Poslednji turski napad na manastir dogodio se 1877. godine, kada su brdski borci pod vođstvom igumana Mitrofana Bana odbranili svetinju. Upravo on je kasnije postao mitropolit crnogorski i nastavio da širi slavu manastira.
Danas, manastir Morača, sa svojim prepoznatljivim freskama, ikonama i hramom posvećenim Uspenju Presvete Bogorodice, predstavlja ne samo kulturno i duhovno nasleđe Srbije i Crne Gore, već i simbol nepokolebljive vere i nade u večni život. Ovaj jubilej obeležen je kao prilika da se još jednom podsetimo na duhovne darove koje su naši preci ostavili budućim pokolenjima, sa obavezom da ih čuvamo i umnožavamo.
Nakon čitanja Jevanđelja, episkop Metodije je podsetio na duboki značaj nošenja krsta i sledovanja Hristu, naglašavajući da nošenje krsta ne donosi samo stradanje, već i duboku veru koja prevazilazi sve prepreke, pa čak i neslaganja sa bližnjima kada je reč o duhovnim različitostima. Na ovaj sveti jubilej, naglasio je, sabrali su se vernici vođeni upravo tom verom, koja ih neprestano povezuje sa Hristom i sa svetinjom manastira Morača.
Na praznik Svetih carskih mučenika Romanovih, vladika Ruske pravoslavne crkve Aristarh služio je svetu liturgiju povodom ktitorske slave Hrama Svetog Vasilija Ostroškog u Nikšiću, uz sasluženje vladika Joanikija i Metodija. Posle liturgije usledile su nadahnute besede, razmena darova i trpeza ljubavi.
Obeležavanje treće godišnjice ustoličenja mitropolita Joanikija na čelo Mitropolije crnogorsko-primorske, kroz molitveno sabranje u Cetinjskom manastiru, predstavlja priliku za prisećanje na korene ovog arhiereja SPC, njegov duhovni put i porodične vrednosti koje su oblikovale njegovu službu.
Monasi Manastira Tumane svakodnevno čitaju posebne molitve za telesno i duhovno zdravlje vernika. Molitva u sabornosti donela je mnoga čudesa, a otac Stefan otkriva kako pravilno učestvovati u molitvi i koristiti osvećene predmete za blagoslov.
Iako su naši stari znali prigodne zdravice, mnogi danas nisu sigurni kako da pozdrave domaćina, izgovore čestitku i učestvuju u prvom obredu koji sledi čim pređu prag slavske kuće.
U 23. subotu po Duhovima, vladika Nikolaj vodi čitaoce kroz večni Božji plan, pokazujući kako kroz Hrista i ličnu slobodnu volju svaki čovek može živeti u pravdi, ljubavi i svetosti – još pre nego što je svet stvoren.
Ajeti 50:15-16, izdvojeni za 15. novembar, podsećaju na neprekidnu Božiju pažnju i moć stvaranja, izazivajući razmišljanje o odgovornosti, sudbini i unutrašnjem životu svakog čoveka.
Od pažljivo prženog luka do mirisa ljute paprika - otkrijte tajnu starinskog monaškog ribljeg paprikaša koji spaja duh pravoslavnog života i prazničnih trpeza.
Jedinstvena kombinacija ječma, pasulja, povrća i dimljenog mesa vraća nas u kuhinje naših predaka, čuvajući duh starih domaćinstava i porodične molitve kroz generacije.
Nekada nezaobilazna na prazničnim trpezama, ova poslastica se pravila sa strpljenjem i ljubavlju — donosimo autentičan recept koji će vaš dom ispuniti toplinom i mirisom svečanosti.
U selu Višnjeva – Donji Grbalj, u obnovljenom hramu iz vremena Nemanjića, na praznik Svetog mučenika Nestora služena je prva liturgija posle više od jednog veka.
U porti Crkve Svetog Dimitrija sada stoji bronzana skulptura mitropolita Amfilohija — visoka 2,3 metra, sa krstom i episkopskom patericom u rukama. Delo vajara Zorana Ivanovića.
Na odanije praznika Uspenja Presvete Bogorodice proslavljena je četvrta godišnjica od njegovog ustoličenja, a mitropolit je poručio da će temelj njegovog služenja ostati jevanđelska reč, bratsko pomirenje i posvećenost deci i omladini.
Od prenosa posmrtnih ostataka pesnika iz Amerike do današnje uloge hrama na Crkvini kao duhovnog i kulturnog središta – priča o svetinji koja je postala znak prepoznavanja Trebinja.
U najvećoj medicinskoj ustanovi u zemlji proslavljena je krsna slava, a priča o hramu koji je preživeo rat, zaborav i preobražaj u mrtvačnicu otkriva koliko je ovo mesto važno za bolesnike, lekare i grad.
Prema jednoj legendi, srpski velmoža, koji je bežao od Turaka, svoju imovinu, koja je bila bogata ostavio je svojim kumovina koji su kasnije sagradili manastir Kumanicu.
Od prenosa posmrtnih ostataka pesnika iz Amerike do današnje uloge hrama na Crkvini kao duhovnog i kulturnog središta – priča o svetinji koja je postala znak prepoznavanja Trebinja.
U najvećoj medicinskoj ustanovi u zemlji proslavljena je krsna slava, a priča o hramu koji je preživeo rat, zaborav i preobražaj u mrtvačnicu otkriva koliko je ovo mesto važno za bolesnike, lekare i grad.
Kad su mu rekli da je jedina šansa transplantacija srca, brat Goran nije odustao. Iz bolničke sobe krenuo je na put duhovnog isceljenja ka Hilandaru, gde je pronašao snagu za novi život.
Na trpezi ljubavi u porti Crkve Ružica, poglavar Srpske pravoslavne crkve poručio je vernicima da najveća bitka svakog čoveka nije spoljašnja, već u srcu.
Vernici im se obraćaju u trenucima bolesti, straha i nevolja — njihovo besplatno služenje i zagovor kod Hrista donose zdravlje, utehu i snagu za životne borbe.
Tribina o AI tehnologiji u Crkvi izazvala je oštre reakcije monaha svetinje kraj Golupca, koji tvrde da su kritike zlonamerne i da dodatno remete crkveno jedinstvo.
