SPC / Mitropolija crnogorsko-primorskaManastirski hram
U svetinji podignutoj pre skoro osam vekova, obeležena je značajna godišnjica obnove, uz prisustvo vernog naroda i visokih crkvenih dostojanstvenika. Liturgiju je služio mitropolit Joanikije, koji je u besedi sabrane podsetio na bogatu istoriju i značaj ovog svetog mesta.
U veličanstvenom ambijentu Manastira Morača, proslavljen je veliki jubilej – 450 godina od obnove ove nemanjićke svetinje. Svetu liturgiju je služio mitropolit crnogorsko-primorski Joanikije, uz sasluženje arhiepiskopa mihajlovsko-košičkog Georgija, episkopa budimljansko-nikšićkog Metodija i episkopa dioklijskog Pajsija, kao i sveštenstva iz različitih eparhija Srpske pravoslavne crkve.
SPC / Mitropolija crnogorsko-primorska
Manastirski hram
Mitropolit Joanikije je govorio o bogatoj istoriji manastira, podsećajući na prvu obnovu 1574. godine, kada su iguman Toma i knez Vukić Vučetić ponovo podigli hram iz pepela. Uprkos turskom ropstvu, vera i stvaralački duh pravoslavnog naroda nisu posustali, već su kroz umetnost i graditeljstvo, nadahnuti pravoslavnom verom, očuvali i obnovili nemanjićke svetinje, među kojima je Morača zauzimala posebno mesto.
Mitropolit je podsetio na umetnička dela koja krase manastir, od fresaka Georgija Mitrofanovića i popa Strahinje Budimljanina, do kasnijih radova Jovana Kozme i Radula Rafailovića, koja svedoče o dubokoj duhovnosti i stvaralaštvu kroz vekove.
SPC / Mitropolija crnogorsko-primorska
Ktitorski natpis svedoči da je morački hram 1252. godine podigao knez Stefan, mlađi sin kralja Vukana Nemanjića
Manastir Morača, podignut 1252. godine, predstavlja jedan od najvažnijih srednjovekovnih spomenika na području Crne Gore i svedočanstvo nemanjićkog nasleđa. Njegov ktitor, knez Stefan Vukanović, unuk Stefana Nemanje, podigao ga je u Zetskoj episkopiji, u okviru tadašnje Žičke arhiepiskopije, koja je osnovana 1219. godine u sastavu Žičke arhiepiskopije, a potom je 1346. godine, prilikom proglašenja Pećke patrijaršije, uzdignuta na stepen počasne mitropolije.
Od samog osnivanja, manastir je bio u sastavu države Nemanjića, odnosno srednjovjekovne Kraljevine Srbije i potonjeg Srpskog carstva, a ktitorski natpis na nadvratniku zapadnog portala sveedoči da je morački hram 1252. godine podigao knez Stefan, koji je bio mlađi sin titularnog kralja Vukana Nemanjića i unuk velikog župana Stefana Nemanje.
Tokom turske vladavine, manastir je spaljen 1505. godine, ali nije ostao zaboravljen. Obnova manastira započela je ubrzo nakon obnove Pećke patrijaršije, a dovršena je oko 1574. godine. Taj poduhvat predvodili su iguman Toma i narodna elita predvođena Vukićem Vučetićem, čime je manastir ponovo postao centar duhovnosti i umetničkog stvaralaštva. Njegov značaj kroz vekove prepoznali su i rimokatolički misionari, koji su pokušali da zloupotrebe ugled manastira lažnim spisima, ali istorijska istina i snaga pravoslavlja ostali su neosporni.
Tokom 18. i 19. veka, Morača je bila jedan od najvažnijih crkvenih centara u Brdima, odolevajući turskim napadima i predvodeći duhovni život. Poslednji turski napad na manastir dogodio se 1877. godine, kada su brdski borci pod vođstvom igumana Mitrofana Bana odbranili svetinju. Upravo on je kasnije postao mitropolit crnogorski i nastavio da širi slavu manastira.
Danas, manastir Morača, sa svojim prepoznatljivim freskama, ikonama i hramom posvećenim Uspenju Presvete Bogorodice, predstavlja ne samo kulturno i duhovno nasleđe Srbije i Crne Gore, već i simbol nepokolebljive vere i nade u večni život. Ovaj jubilej obeležen je kao prilika da se još jednom podsetimo na duhovne darove koje su naši preci ostavili budućim pokolenjima, sa obavezom da ih čuvamo i umnožavamo.
Nakon čitanja Jevanđelja, episkop Metodije je podsetio na duboki značaj nošenja krsta i sledovanja Hristu, naglašavajući da nošenje krsta ne donosi samo stradanje, već i duboku veru koja prevazilazi sve prepreke, pa čak i neslaganja sa bližnjima kada je reč o duhovnim različitostima. Na ovaj sveti jubilej, naglasio je, sabrali su se vernici vođeni upravo tom verom, koja ih neprestano povezuje sa Hristom i sa svetinjom manastira Morača.
Na praznik Svetih carskih mučenika Romanovih, vladika Ruske pravoslavne crkve Aristarh služio je svetu liturgiju povodom ktitorske slave Hrama Svetog Vasilija Ostroškog u Nikšiću, uz sasluženje vladika Joanikija i Metodija. Posle liturgije usledile su nadahnute besede, razmena darova i trpeza ljubavi.
Obeležavanje treće godišnjice ustoličenja mitropolita Joanikija na čelo Mitropolije crnogorsko-primorske, kroz molitveno sabranje u Cetinjskom manastiru, predstavlja priliku za prisećanje na korene ovog arhiereja SPC, njegov duhovni put i porodične vrednosti koje su oblikovale njegovu službu.
Monasi Manastira Tumane svakodnevno čitaju posebne molitve za telesno i duhovno zdravlje vernika. Molitva u sabornosti donela je mnoga čudesa, a otac Stefan otkriva kako pravilno učestvovati u molitvi i koristiti osvećene predmete za blagoslov.
Od trenutka krštenja pa sve do poslednjeg dana, reči Simvola vere prate čoveka na njegovom duhovnom putu, podsećajući ga na najdublje istine vere i obećanje večnog života u Carstvu nebeskom.
Opaki Adrijan saznavši da su i Ipatije i Teodul postali hrišćani pod uticajem Leontija, naredi o je da ih bez poštede biju, a potom da im glave odseku.
Kako se ponašati u crkvi da bi duša zaista bila spremna za susret sa Bogom — saveti jednog od najvećih pravoslavnih duhovnika 20. veka koji i danas pomažu vernom narodu širom vaseljene.
U najmračnije doba sovjetskog progona, kada su im pretili smrt i glad, ocu Pavlu Bojku se, po svedočenju njegovog sina, takođe sveštenika, javio Sveti Nikola, a potom se pojavio tajanstveni starac koji mu je pokazao put spasenja.
U kripti svetog Nikolaja Srpskog, episkop šabački rukopoložio je dvojicu služitelja i poručio vernicima da liturgija osvećuje ne samo hram, već i svakoga ko joj sa verom pristupa.
U vreme mrsnih dana, kada se mirisi mlečnih jela i toplog hleba šire konacima, monahinje pripremaju salatu od sremuša — lekovitog zelenog dara prirode, koji u ovom receptu postaje hranljiv i lagan obrok, pogodan za doručak ili večeru.
Uvođenje obaveznog ličnog broja u Grčkoj izazvalo je burnu reakciju monaške zajednice sa Atosa, koja upozorava da bi digitalno povezivanje podataka svakog građanina moglo ugroziti versku slobodu i privatnost.
Dok su se vernici na Veliki petak molili pred plaštanicom u manastiru Tumane, dogodilo se čudo koje je svedočio i sam iguman Dimitrije. Po zastupništvu svetitelja Zosima i Jakova, Mića Grbić ostavio je štaku i prvi put posle tri meseca — stao na svoje noge.
Dvodnevne svenarodne svečanosti u čast Svetog Simeona Mirotočivog završene su krsnim hodom koji je podsetio na snagu vere, značaj tradicije i neprekinuto trajanje svetorodne loze Nemanjića.
U Herceg Novom priređen je veličanstven doček svetih moštiju i ikona iz Moskve. Vernici su u nepreglednim kolonama čekali da se poklone svetinjama, koje će zauvek prebivati u Hramu Svetog Fjodora Ušakova.
Čestice moštiju Svetog Spiridona, Svetog Aleksandra Nevskog i Svetog Sergija Radonješkog, ugrađene u ikone, biće svečano dočekane u Hramu Svetog Fjodora Ušakova u Herceg Novom.
Pravoslavna svetinja koja već petnaest vekova čuva mošti Svete Katarine suočava se s ozbiljnom pravnom nepravdom u Egiptu, dok glasovi iz pravoslavnog sveta, UNESCO i Ujedinjenih nacija pozivaju na hitnu međunarodnu zaštitu ovog duhovnog svetionika.
Usrdna molitva majki ima neuništivu snagu u borbi protiv zla i njena reč menja sudbinu cele porodice — otkrijte molitvu koja svakom detetu donosi zaštitu i blagoslov.
