Tradicije hrišćanske vere na dva kontinenta: dok Etiopljani slave uz plamen, Srbi praznuju u molitvi i postu, ujedinjeni istom svetinjom.
U zoru, kada svetlost obasjava planine i doline Etiopije, milioni pravoslavnih vernika okupljaju se u molitvi, slavi i zajedništvu, kako bi obeležili jedan od najdubljih i najsvetijih praznika njihove duhovne tradicije – Meskel, praznik pronalaska Časnog krsta. Ovaj praznik, čije ime na jeziku Ge'ez znači „krst“, proslavlja se vekovima, prateći tradiciju koja potiče iz 4. veka, kada je Sveta carica Jelena, majka cara Konstantina, pronašla krst na kojem je Isus Hristos bio raspet.
Svetlost Meskelovih vatri, koje simbolizuju oganj kojim je Sveta carica Jelena tragala za Krstom, donosi sa sobom toplinu vere, nadu i obnovu. Demera, svečana vatra, pali se u centru gradova i sela, dok se narod okuplja u molitvi i pesmi, pevajući himne slave Hristovom raspeću i vaskrsenju. Miris tamjana ispunjava vazduh, uzdižući duše okupljenih ka nebu, dok plamen krstolike vatre simbolizuje pročišćenje, oslobođenje od greha i svetlost Hristovog Vaskrsenja koja je zapaljena u srcima vernika.
Profimedia
Sveštenici Etiopske pravoslavne crkve
Paljenje vatre simbolizuje duboko poštovanje prema Časnom krstu kao stubu hrišćanstva, izvoru nade i pobede nad smrću. U svojoj jednostavnosti, ali i veličanstvenosti, ovaj običaj nosi poruku da Hristova ljubav i žrtva osvetljavaju tamu svakodnevnih borbi, donoseći mir i utehu svima koji sa verom prilaze ovom svetom prazniku.
I dok etiopski pravoslavci pale Demera vatru u čast Časnog krsta, Srpska pravoslavna crkva slavi jesenji Krstovdan (27. septembra), podsećajući se na istu Svetu caricu Jelenu i njeno otkriće Svetog krsta. Kao i Meskel, Krstovdan u Srbiji obeležava otkrivanje krsta, koji je temelj hrišćanske vere i simbol Hristovog vaskrsenja. No, dok se u Etiopiji krst proslavlja uz plamen vatre, u Srbiji ga vernici dočekuju postom i molitvom, pripremajući svoja srca za dan kada će se krst Hristov podsetiti svakog vernika na snagu ljubavi i žrtve.
Profimedia
Proslava u čast Časnog Krsta u Adis Abebi
Uprkos tome što se Meskel u Etiopiji slavi 26. septembra, a Krstovdan u Srbiji 27. septembra, ova razlika u datumima ne narušava jedinstvo suštine i svetosti praznika. Etiopska pravoslavna crkva prati julijanski kalendar, ali koristi i specifični etiopski kalendar, u kojem se praznik Meskel obeležava 17. dana meseca Meskerem, što po gregorijanskom kalendaru pada na 26. septembar. Srpska pravoslavna crkva, s druge strane, Krstovdan slavi 27. septembra, prema novojulijanskom kalendaru, koji se u velikoj meri poklapa sa gregorijanskim.
U ovoj kalendarskoj razlici ogleda se bogatstvo pravoslavne tradicije, koja, kroz različite izraze i običaje, obasjava svetlošću Časnog krsta. Bez obzira na datum, bilo da je to 26. ili 27. septembar, suština je ista – slavimo Krst kao simbol Hristove žrtve i pobede nad smrću, svetlost koja prevazilazi vreme i prostor, donoseći duhovno jedinstvo vernicima širom sveta.
Profimedia
Proslava u čast Časnog Krsta u Adis Abebi
Jedan od ključnih elemenata obeležavanja Krstovdana u Srbiji je strogi post, kojim vernici simbolički ulaze u zajednicu sa Hristovom patnjom. U miru crkava, uz sveće i tamjan, srpski pravoslavci se okupljaju u molitvi, tražeći duhovno pročišćenje i snagu kroz silu krsta. Dok u Etiopiji vatra krasi noći i osvetljava duše okupljenih, u Srbiji svetlost sveća i molitava podseća na svetlost koju Krst Hristov donosi u živote vernika.
Iako Meskel i Krstovdan proističu iz iste hrišćanske tradicije, način na koji se praznuju otkriva bogatstvo raznolikosti u pravoslavnoj veri. Meskel u Etiopiji nosi sa sobom elemente drevnih običaja, preplavljen simbolikom vatre, dok Krstovdan u Srbiji ističe tišinu posta i molitve. Obe tradicije naglašavaju pronalazak krsta, ali dok etiopski pravoslavci slave sa pesmom i svetlošću plamena, srpski pravoslavci traže unutrašnju tišinu i duhovno obnavljanje kroz post i liturgijsko slavlje.
Profimedia
Proslava u čast Časnog Krsta u Adis Abebi
Međutim, sličnosti između ova dva praznika govore o jedinstvu hrišćanske vere – u oba slučaja, krst je simbol pobede nad smrću, svetionik koji vodi vernike ka spasenju. Bilo kroz vatru ili molitvu, praznovanje krsta podseća na Hristovu žrtvu i vaskrsenje, koje donosi mir i snagu vernicima širom sveta.
Na taj način, i Meskel u Etiopiji i Krstovdan u Srbiji, u svojoj različitosti i sličnosti, osvetljavaju univerzalnu poruku krsta – ljubav koja prevazilazi smrt i svetlost koja prosvetljuje tamu.
Inicijativa za zajedničko praznovanje Vaskrsa između pravoslavnih i rimokatolika 2025. godine izazvala je raspravu o očuvanju pravoslavne tradicije. Episkop bihaćko-petrovački prvi od srpskih arhijereja javno istupio, izražavajući zabrinutost zbog mogućih posledica ovakvog koraka.
Povodom 90. godišnjice tragičnog ubistva kralja Aleksandra, Srpska pravoslavna crkva i vernici molitveno su se prisetili velikog vladara koji je život položio u borbi za jedinstvo naroda i očuvanje pravoslavne vere.
Ne bojte se za decu koja su od malena othranjena u poštovanju. I da malčice izmaknu s puta, zbog svog uzrasta, zbog iskušenja, vratiće se na pravi put, govorio je starac Pajsije.
Monah i glavni ekonom Manastira Visoki Dečani kroz svoju priču otkriva duboku vezu s Kosovom i Metohijom I priča kako su njegovo monašenje i životni put ispunjeni duhovnim traženjem i ljubavlju prema svetinji.
Ova lokacija ima duboko ukorenjeno značenje za katoličke vernike i vekovima je bila duhovno utočište. Svetište čini pećina u kojoj se nalazi vrelo, a voda ne otiče iz nje.
Religija.rs vas poziva da kroz svoje fotografije zabeležite najvažniji trenutak hrišćanskog života i osvojite zlatne darove koji, pored materijalne, nose i duhovnu vrednost, jer doprinose očuvanju bogate pravoslavne tradicije.
Starešina Hrama Svete Trojice u naselju Mudrakovac, protojerej Ivan Cvetković, ovu svetiteljku smatra zaštitnicom kruševačkog kraja i ističe da svakome ko se njoj molitveno obraća - ona preobilno daruje milost Božju.
Ikonopisanje je više od umetnosti - to je duhovni čin kroz koji se projavljuje božanska prisutnost. Episkop novobrdski za Religiju pripoveda o svom iskustvu u ikonopisanju i dubokoj vezi između vere i umetnosti.
Svedočanstvo o neobičnom događaju iz Banja Luke širi se društvenim mrežama. U domu ove porodice molitve su iznedrile čudo, dok ikona Bogorodice Trojručice i dalje mirotoči.
Mlada žena sa juga Afrike, koja je došla u Srbiju iz ljubavi, ponela je sa sobom i želju za duhovnim ispunjenjem. Pre dve godine preselila se u Čačak i otkrila bogatstvo pravoslavne tradicije koja je za nju postala izvor snage i inspiracije.
Ne bojte se za decu koja su od malena othranjena u poštovanju. I da malčice izmaknu s puta, zbog svog uzrasta, zbog iskušenja, vratiće se na pravi put, govorio je starac Pajsije.
Monah i glavni ekonom Manastira Visoki Dečani kroz svoju priču otkriva duboku vezu s Kosovom i Metohijom I priča kako su njegovo monašenje i životni put ispunjeni duhovnim traženjem i ljubavlju prema svetinji.
Sveti Teofan naglašava da je srce koje je ispunjeno dobrotom neprestano žudi za prilikama da čini dobro. Kao što gladan čovek ne zaboravlja hranu dok ne utaži svoju glad, tako i istinski dobri ljudi ne miruju dok ne ostvare dobra dela. Kada to postignu, oni se ne zadržavaju na onome što su učinili, već gledaju unapred, težeći novim izazovima i prilikama. U svetu prepunom buka i samopromocije, Sveti Teofan nas podseća da je prava snaga u skromnosti, u delima koja se ne očekuju da budu primećena.
Sveti Teofan ukazuje na to da su ubeđenja rezultat svega što nas okružuje – od odgoja do kulturnih uticaja. Važno je da u našem srcu prepoznamo istinu Božiju koja nas vodi ka spasonosnim ubeđenjima. S druge strane, postoje i laži koje nas mogu skrenuti s puta. U tom svetlu, sud Božiji nas poziva da preuzmemo odgovornost za svoja ubeđenja i postupke.
Uz blagoslov mitropolita žičkog završava se oslikavanje veličanstvene svetinje, poznate po čudu – zvonu koje zvoni bez dodira ljudske ruke. Majstori predano oslikavaju zidove svetinje, dok svaki novi potez kista donosi delić Carstva Nebeskog na zemlju.
Dečaku je pretila transplantacija jetre, a lekari nisu davali nade. Međutim, posle molitve Svetima Zosimu i Jakovu u Manastiru Tumane, dogodilo se nešto što niko nije mogao da predvidi.
U porti hrama Svetog Save u Molu, uz prisustvo mitropolita i episkopa, obeležen praznik Prenosa moštiju Svetog Irineja Bačkog i svetih mučenika bačkih, a tom prilikom dodeljenasu i visoka priznanja za doprinos crkvenom životu i obnovu svetinja, uz nadahnutu besedu vladika Irineja i Heruvima.
Skriven od sveta i ušuškan na vrhu nepristupačne krečnjačke stene, ovaj manastir vekovima predstavlja duhovno utočište monasima, simbolizujući pobedu tišine i vere nad prolaznošću sveta.
Tokom proslave u zadužbini Nemanjića, mitropolit žički Justin služio je svetu arhijerejsku liturgiju. Ovaj svečani trenutak u sebi nosi poruku o duhovnoj povezanosti i značaju zajedništva među ljudima, ističući važnost vere u svakodnevnom životu.
Ovaj deo crkvenog kanona izaziva brojne kontroverze i smatra se prevaziđenim, ali kako bi se ovo pravilo bolje razumelo, treba u obzir uzeti i vremenski kontekst u kojem je doneto i kojem nije cilj bio da uvredi ili diskriminiše ženu, već upravo da je zaštiti.
