Dok se pravoslavne zajednice suočavaju s izazovima očuvanja tradicije i duhovnog vođstva, godina koju smo započeli donosi ključne trenutke u odnosima među crkvama i s globalnim pitanjima koja oblikuju njihov uticaj i misiju.
Godina koja je tek počela donosi mnoge izazove i ključne trenutke za pravoslavne crkve širom sveta, kako na unutrašnjem tako i na međunarodnom planu. Srpska pravoslavna crkva suočava se sa nizom izazova, ali u istom kontekstu, i druge pomesne crkve suočavaju se sa sličnim pitanjima. Iako svaka crkva ima svoje specifičnosti, zajednička im je potreba da očuvaju jedinstvo i istinske vrednosti vere u svetu koji se brzo menja.
U 2025. godini, osim što će se baviti očuvanjem unutrašnje kohezije i duhovne obnove, crkve će morati da se pozabave i međunarodnim pitanjima, poput odnosa sa drugim pravoslavnim crkvama, geopolitičkim izazovima i društvenim pitanjima koja utiču na njihove verne. Ova godina predstavlja ključnu tačku u procesu balansiranja između tradicije i prilagođavanja savremenim potrebama, čime će pravoslavne crkve nastaviti svoju misiju duhovnog vođstva i socijalne odgovornosti.
U 2025. godini, Srpska pravoslavna crkva biće suočena sa nizom izazova, kako na unutrašnjem tako i na međunarodnom planu. U svetlu nedavnih događanja, SPC se suočava sa izazovima u očuvanju jedinstva među vernicima i sveštenstvom. Patrijarh srpski i episkopi ističu da je važno sačuvati veru i ljubav prema svim ljudima, te da je u svim nedaćama potrebno očuvati veru i postojanje.
OLIVER BUNIC / AFP / Profimedia
Patrijarh srpski Porfirije
Crkva se poziva da se aktivnije uključi u rešavanje socijalnih problema, kao što su siromaštvo, migracije i demografske promene. Mitropolit raško-prizrenski Teodosije naglašava značaj očuvanja vere i nade među vernicima, posebno u teškim vremenima.
Očekuje se da će tokom 2025. godine biti nastavljen dijalog u vezi sa novim okolnostima u odnosima između SPC i Makedonske pravoslavne crkve. SPC će morati da se nosi sa uticajem geopolitičkih promena na Balkanu, posebno u kontekstu odnosa sa susednim zemljama i međunarodnim organizacijama.
U svetlu ovih izazova, SPC će morati da balansira između očuvanja tradicije i prilagođavanja savremenim potrebama vernika i društva, kako bi nastavila svoju misiju duhovnog vođstva i socijalne odgovornosti.
Credit: DAVID GRAY / AFP / Profimedia
Patrijarh carigradski Vartolomej
Carigradska patrijaršija
Pitanje jedinstva pravoslavnih crkava ostaje ključno, iako je značajno narušeno. Nastavak tenzija sa Moskovskom patrijaršijom zbog autokefalije Ukrajinske crkve očekuje se da dostigne vrhunac.
Priprema za buduće Svepravoslavne sabore mogla bi doći u prvi plan.
Dijalog sa Rimokatoličkom crkvom i drugim hrišćanskim tradicijama nastaviće se u svetlu 1700. godišnjice Prvog vaseljenskog sabora u Nikeji, što već izaziva oštre reakcije.
Odnosi sa lokalnim crkvama, posebno u Grčkoj i Africi, biće od strateškog značaja.
Alexey DANICHEV / AFP / Profimedia
Patrijarh moskovski i cele Rusije Kiril
Ruska pravoslavna crkva
Pitanje Ukrajinske crkve nastaviće da izaziva napetost sa Vaseljenskom patrijaršijom i uticaće na odnose sa drugim pravoslavnim crkvama koje smatraju da je autokefalija bila istorijska greška.
Saradnja Crkve i ruske države nastaviće se iz geopolitičkih i religijskih razloga.
Jerusalimska patrijaršija
Odnosi sa Izraelskom državom i Palestincima u vezi sa upravljanjem Svetim mestima ostaju osetljiva tema. Smanjenje broja pokloničkih poseta uticaće na ekonomiju i politiku u Jerusalimu.
Credit: GALI TIBBON / AFP / Profimedia
Patrijarh jerusalimski Teofil
Antiohijska patrijaršija
Stanje u Siriji i njegove posledice po pravoslavne hrišćane ostaće kritične, dok je ćutanje međunarodne zajednice zabrinjavajući znak. Takođe, spor oko jurisdikcije u Kataru mogao bi ponovo doći na dnevni red.
Grčka pravoslavna crkva
Pregovori sa grčkom državom oko upravljanja i oporezivanja crkvene imovine ostaju ključna tema. Crkva će morati da se izjasni o pitanjima kao što su migracije, demografska kriza i siromaštvo. Uloga Crkve u mogućoj ustavnoj reviziji ili političkim promenama mogla bi izazvati tenzije.
Stavros IOANNIDES / AFP / Profimedia
Arhiepiskop grčki Jeronim
Gruzijska pravoslavna cvrkva
Odnosi Gruzijske crkve sa Zapadom i Rusijom uticaće na njen položaj. Odnosi patrijarha Ilije sa novim predsednikom zemlje biće od velike važnosti.
Rumunska pravoslavna crkva
Jačanje prisustva Crkve u zapadnim zemljama zbog velike rumunske dijaspore.
Bugarska pravoslavna crkva
Bugarska pravoslavna crkva suočava se sa izazovima rešavanja spora sa Ustavnim sudom, koji je doneo odluku koja pored same Bugarske pravoslavne crkve priznaje i druge pravoslavne zajednice. Ova odluka je u suprotnosti sa kanonskim pravima i vekovnom tradicijom, što može imati dugoročne posledice po stabilnost i jedinstvo crkvenog tela u Bugarskoj, ali i u širem pravoslavnom svetu.
Takođe, u Bugarskoj pravoslavnoj crkvi moguće je očekivati inicijativu za jačanje njene uloge na svepravoslavnom nivou.
Nikolay DOYCHINOV/AFP/Profimedia
Patrijarh bugarski Danilo
Pravoslavne crkve širom sveta u 2025. godini suočavaju se s izazovima koji će oblikovati njihov dalji put u društvu koje se brzo menja. Očuvanje jedinstva među vernicima, očuvanje duhovne i kulturne baštine, ali i adaptacija na geopolitičke i društvene promene biće ključno za očuvanje pravoslavne tradicije.
Iako se svaka pomesna crkva suočava s različitim izazovima, zajednički cilj ostaje isti: čuvanje vere, ljubavi i zajedništva među svim narodima. Ova godina predstavlja trenutak refleksije, ali i mogućnosti za dalji rast i ujedinjenje svih pravoslavnih naroda u duhovnom smislu.
Naime, iz našeg naroda se polako ovaj pozdrav izobičavao, a Srbi su prihvatili tuđe odnosno prevode tuđih pozdrava, pa smo došli do toga da nam je danas uobičajeno, da kada sretnemo nekoga kažemo "dobro jutro, dobar dan ili dobro veče", a on nam otpozdravi na isti način.
Posle praznične liturgije u Župskom manastiru, episkop budimljansko-nikšićki krstio je Kseniju Ostojić, potom je osveštao slavske darove, a u svojoj nadahnutoj besedi osvrnuo se na aktuelna dešavanja u eparhiji u kojoj služi.
Sveštenik Vladislav Vučanović iz Prijedora najluđu noć naziva idolopokloničkim praznikom, u suprotnosti s hrišćanskim vrednostima. Njegov apel, potkrepljen duhovnim objašnjenjem i strogim pravilima posta, pokrenuo je raspravu o značenju ovog praznika.
Pravoslavni vernici danas proslavljaju Svetog sveštenomučenika Klimenta po starom kalendaru i Prepodobnog Patapija Tebanskog po novom, katolici su u Drugoj nedelji Adventa, dok je u islamu i judaizmu dan posvećen redovnoj molitvi i svakodnevnim verskim obavezama.
Strah od nerazumevanja često zaustavlja vernike, ali jedna mudrost optinskog monaha pokazuje kako strpljenje i smirenje otvaraju vrata duhovnog mira i Božije blagodati.
Protinica Olga Jurevič otvoreno govori o preprekama koje stoje na putu ka odluci o sklapanju braka: od sumnje u izbor partnera do bojazni od ličnog sloma, i otkriva kojim putem se dolazi do sigurnosti, zrelosti i prave bliskosti.
Jedinstvena kombinacija ječma, pasulja, povrća i dimljenog mesa vraća nas u kuhinje naših predaka, čuvajući duh starih domaćinstava i porodične molitve kroz generacije.
Nekada nezaobilazna na prazničnim trpezama, ova poslastica se pravila sa strpljenjem i ljubavlju — donosimo autentičan recept koji će vaš dom ispuniti toplinom i mirisom svečanosti.
Obnovljena, svojevrsni je kulturni centar Prizrena koji u rekonstruisanom i adaptiranom atrijumu okuplja malobrojne Srbe iz Prizrena i mnoge raseljene Prizrence na dan slave grada, kao i mnoge hodočasnike carskog Prizrena.
Obnovljena, svojevrsni je kulturni centar Prizrena koji u rekonstruisanom i adaptiranom atrijumu okuplja malobrojne Srbe iz Prizrena i mnoge raseljene Prizrence na dan slave grada, kao i mnoge hodočasnike carskog Prizrena.
U danu ispunjenom redovnim obavezama, poglavar Srpske pravoslavne crkve, sastao se sa Nikolom Nedeljkovićem, novim ambasadorom Srbije u bratskoj, pravoslavnoj Grčkoj.
Strah od nerazumevanja često zaustavlja vernike, ali jedna mudrost optinskog monaha pokazuje kako strpljenje i smirenje otvaraju vrata duhovnog mira i Božije blagodati.
Protinica Olga Jurevič otvoreno govori o preprekama koje stoje na putu ka odluci o sklapanju braka: od sumnje u izbor partnera do bojazni od ličnog sloma, i otkriva kojim putem se dolazi do sigurnosti, zrelosti i prave bliskosti.
Skoro tri decenije ovaj zanatlija iz Ježevice izrađuje voštanice po manastirskom predanju, učeći nas da se prava sveća ne stvara mašinom, već strpljenjem, iskustvom i verom koja se ne gasi ni kada plamen dogori.
Na manastirskom imanju, nakon požara i decenija bez uzgoja, bratstvo uz pomoć svetogorskih monaha i molitvu igumana Metodija obnavlja poljoprivrednu tradiciju, dajući novi život ekonomiji i duhovnom životu manastira.
U manastiru Mrkonjići, samo nekoliko metara od ulaza u hram, stoji košćela stara više od četiri veka - mesto gde se susreću vera, predanje i čudo prirode.
Od prenosa posmrtnih ostataka pesnika iz Amerike do današnje uloge hrama na Crkvini kao duhovnog i kulturnog središta – priča o svetinji koja je postala znak prepoznavanja Trebinja.
Otkrijte kako kombinacija začina, crnog luka, belog luka i crvenog vina pretvara običan karfiol u hranljiv i bogat obrok koji je vekovima služio monasima.
U besedi za 26. nedelju po Duhovima, Sveti Nikolaj Ohridski i Žički pokazuje kako unutrašnje poniženje i dobrodetelj otkrivaju pravi put ka duhovnom vrhu.
