Judaizam 13.06.2024 | 03:28

PRVI JEVREJI U BEOGRADU: Tragovi istorije i početak jedne zajednice

Izvor: Religija
0
PRVI JEVREJI U BEOGRADU: Tragovi istorije i početak jedne zajednice
Freepik

Kroz vekove, sefardi su postali integralni deo beogradskog društva, doprinoseći njegovoj raznolikosti i bogatstvu. Njihova priča o dolasku i opstanku u srpskoj prestonici svedoči o snazi zajedništva, otpornosti i neprekidnoj želji za očuvanjem identiteta i kulture.

Beograd, grad bogate i burne istorije, svoje prve jevrejske stanovnike dočekao je još u srednjem veku. Tragovi prisustva Jevreja u ovoj prestonici Srbije vode nas kroz vekove kulturnih, trgovinskih i duhovnih razmena koje su oblikovale identitet ovog grada. Najraniji pisani tragovi o prisustvu Jevreja u Beogradu datiraju iz 16. veka, iako postoje pretpostavke da su Jevreji naselili ovaj prostor i ranije, tokom perioda Rimskog carstva. U ovom periodu, Beograd je bio deo Osmanskog carstva, što je uticalo na migracione tokove i naseljavanje Jevreja u ovom delu Balkana.

Freepik
Prvi Jevreji u Beogradu nastanili su se u blizini današnjeg Kalemegdana

 

Prvi konkretni podaci o jevrejskoj zajednici potiču iz 1521. godine, kada je Sulejman Veličanstveni osvojio Beograd. Osmansko osvajanje donelo je sa sobom značajne demografske promene, uključujući dolazak sefarda – Jevreja prognanih iz Španije i Portugala krajem 15. veka. Sefardski Jevreji, poznati po svojoj trgovinskoj veštini i bogatoj kulturi, naselili su se u beogradskoj mahali Jalija (stari naziv za Dorćol), blizu današnjeg Kalemegdana.

Tokom osmanske vladavine, Jevreji su uživali određeni stepen autonomije i slobode u pogledu verskih i kulturnih praksi. Izgrađena je prva sinagoga, a jevrejska zajednica je postala važan deo ekonomskog života grada. Bavili su se trgovinom, zanatstvom i medicinom, doprinoseći tako razvoju Beograda kao trgovačkog i kulturnog centra.

Freepik
Na prelasku iz 18. u 19. vek Jevreji u Beogradu doživljavaju procvat

 

Međutim, dolaskom Habsburške monarhije u Beograd 1717. godine, položaj Jevreja počinje da se menja. Iako su prvobitno doživeli progone i ograničenja, dolaskom novih talasa Jevreja iz Centralne Evrope, zajednica se obnavlja i razvija. Tokom 18. i 19. veka, jevrejska populacija u Beogradu doživljava procvat. Otvaraju se škole, sinagoge, kulturne ustanove, a Jevreji postaju važan deo društvenog i kulturnog tkiva grada.

Wikipedia
Knez Mihailo Obrenović dao je veliki doprinos prosperitetu jevrejske zajednice u Beogradu

 

Jedan od ključnih trenutaka u istoriji beogradskih Jevreja je 1867. godina, kada knez Mihailo Obrenović izdaje proglas kojim se Jevrejima daju puna građanska prava. Ovaj akt omogućio je dalji razvoj i integraciju Jevreja u sve pore društvenog života. Beogradska jevrejska zajednica postaje poznata po svojim učenjacima, trgovcima i kulturnim radnicima, koji doprinose razvoju grada na različite načine.

Na prelazu iz 19. u 20. vek, Jevreji su u Beogradu živeli uglavnom u dve četvrti – Dorćolu i Savamali. Ove oblasti postale su centri jevrejskog života, sa sinagogama, školama i kulturnim društvima koja su obogaćivala društveni i kulturni život Beograda.

Freepik
U Drugom svetskom ratu, jevrejska zajednica u Beogradu pretrpela velike gubitke

 

Nažalost, tokom Drugog svetskog rata, jevrejska zajednica u Beogradu je pretrpela strašne gubitke. Holokaust je ostavio neizbrisive ožiljke, ali su posleratni napori i dalje prisustvo preživelih članova zajednice omogućili obnavljanje i očuvanje jevrejske kulture i tradicije u Beogradu.

Freepik
Sinagoga Sukat Šalom u Beogradu

 

Danas, jevrejska zajednica u Beogradu, iako mala, aktivno doprinosi očuvanju svog bogatog nasleđa. Sinagoga Sukat Šalom, Jevrejski istorijski muzej i razne kulturne manifestacije svedoče o kontinuiranom prisustvu Jevreja u srpskoj prestonici i njihovom značajnom doprinosu istoriji i kulturi Beograda.

Tagovi:

Jevreji Stari Beograd Dorćol Sinagoga Knez Mihailo Obrenović Sefardi

Ostavite komentar

0 Komentara