Kroz vekove, sefardi su postali integralni deo beogradskog društva, doprinoseći njegovoj raznolikosti i bogatstvu. Njihova priča o dolasku i opstanku u srpskoj prestonici svedoči o snazi zajedništva, otpornosti i neprekidnoj želji za očuvanjem identiteta i kulture.
Beograd, grad bogate i burne istorije, svoje prve jevrejske stanovnike dočekao je još u srednjem veku. Tragovi prisustva Jevreja u ovoj prestonici Srbije vode nas kroz vekove kulturnih, trgovinskih i duhovnih razmena koje su oblikovale identitet ovog grada. Najraniji pisani tragovi o prisustvu Jevreja u Beogradu datiraju iz 16. veka, iako postoje pretpostavke da su Jevreji naselili ovaj prostor i ranije, tokom perioda Rimskog carstva. U ovom periodu, Beograd je bio deo Osmanskog carstva, što je uticalo na migracione tokove i naseljavanje Jevreja u ovom delu Balkana.
Freepik
Prvi Jevreji u Beogradu nastanili su se u blizini današnjeg Kalemegdana
Prvi konkretni podaci o jevrejskoj zajednici potiču iz 1521. godine, kada je Sulejman Veličanstveni osvojio Beograd. Osmansko osvajanje donelo je sa sobom značajne demografske promene, uključujući dolazak sefarda – Jevreja prognanih iz Španije i Portugala krajem 15. veka. Sefardski Jevreji, poznati po svojoj trgovinskoj veštini i bogatoj kulturi, naselili su se u beogradskoj mahali Jalija (stari naziv za Dorćol), blizu današnjeg Kalemegdana.
Tokom osmanske vladavine, Jevreji su uživali određeni stepen autonomije i slobode u pogledu verskih i kulturnih praksi. Izgrađena je prva sinagoga, a jevrejska zajednica je postala važan deo ekonomskog života grada. Bavili su se trgovinom, zanatstvom i medicinom, doprinoseći tako razvoju Beograda kao trgovačkog i kulturnog centra.
Freepik
Na prelasku iz 18. u 19. vek Jevreji u Beogradu doživljavaju procvat
Međutim, dolaskom Habsburške monarhije u Beograd 1717. godine, položaj Jevreja počinje da se menja. Iako su prvobitno doživeli progone i ograničenja, dolaskom novih talasa Jevreja iz Centralne Evrope, zajednica se obnavlja i razvija. Tokom 18. i 19. veka, jevrejska populacija u Beogradu doživljava procvat. Otvaraju se škole, sinagoge, kulturne ustanove, a Jevreji postaju važan deo društvenog i kulturnog tkiva grada.
Wikipedia
Knez Mihailo Obrenović dao je veliki doprinos prosperitetu jevrejske zajednice u Beogradu
Jedan od ključnih trenutaka u istoriji beogradskih Jevreja je 1867. godina, kada knez Mihailo Obrenović izdaje proglas kojim se Jevrejima daju puna građanska prava. Ovaj akt omogućio je dalji razvoj i integraciju Jevreja u sve pore društvenog života. Beogradska jevrejska zajednica postaje poznata po svojim učenjacima, trgovcima i kulturnim radnicima, koji doprinose razvoju grada na različite načine.
Na prelazu iz 19. u 20. vek, Jevreji su u Beogradu živeli uglavnom u dve četvrti – Dorćolu i Savamali. Ove oblasti postale su centri jevrejskog života, sa sinagogama, školama i kulturnim društvima koja su obogaćivala društveni i kulturni život Beograda.
Freepik
U Drugom svetskom ratu, jevrejska zajednica u Beogradu pretrpela velike gubitke
Nažalost, tokom Drugog svetskog rata, jevrejska zajednica u Beogradu je pretrpela strašne gubitke. Holokaust je ostavio neizbrisive ožiljke, ali su posleratni napori i dalje prisustvo preživelih članova zajednice omogućili obnavljanje i očuvanje jevrejske kulture i tradicije u Beogradu.
Freepik
Sinagoga Sukat Šalom u Beogradu
Danas, jevrejska zajednica u Beogradu, iako mala, aktivno doprinosi očuvanju svog bogatog nasleđa. Sinagoga Sukat Šalom, Jevrejski istorijski muzej i razne kulturne manifestacije svedoče o kontinuiranom prisustvu Jevreja u srpskoj prestonici i njihovom značajnom doprinosu istoriji i kulturi Beograda.
Delove su precizno iseckali kako ne bi uništili umetnost, a u Izrael će biti vraćan nakon izložbe i trajno izložen na mestu gde je pronađen, dok će zatvorenici iz Megida biće premešteni u drugi zatvor nakon povratka mozaika.
Iguman manastira Podmaine upozorio je na rizik od kocke, koja stvara zavisnost i vodi ka stalnom stvaranju dugova, uz ozbiljan uticaj na sve sfere života, uključujući brakove i imovinu.
Protojerej Saša Petrović objašnjava da, iako kropljenje nije u potpunosti pravilno, vernici koji su kršteni na taj način, a nisu za to odgovorni, mogu nastaviti živeti crkvenim životom i primiti Božiju blagodat koja nadoknađuje eventualni nedostatak u obredu.
Freskopis manastira Sopoćani je toliko lep i nikoga ne ostavlja ravnodušnim, a sa neizmernom lepotom istog su se složili istoričari umetnosti 60-ih godina prošlog veka.
Duboko nadahnut molitvom i verom, vladika Nikolaj Velimirović slavi Svetog arhangela Mihaila, nebeskog vojskovođu, u stihovima koji ohrabruju, osnažuju i pozivaju na duhovno uzdizanje.
Presveta Bogorodica mi je rekla da će se ispuniti sve što je zapisano u Svetom pismu. Dolazi treći svetski rat, 3/4 čovečanstva će biti uništeno, samo 1/4 ćovečanstva će biti spasena, pričala je Prepodobna Sofija Klisurska.
Pitanje koje nije jasno mnogima tiče se načina na koji se tradicija proslavljanja kućnog sveca prenosi na ženske članove porodice, posebno u slučajevima kada žena dolazi u novu porodicu, nakon braka.
Na današnji praznik, prisećamo se svedočanstava o događaju koji se odigrao pred ikonom Svetog velikomučenika Dimitrija u Solunu. Ovaj neobični susret sa svetiteljem, u trenutku kada su sile protiv pravoslavlja bile brojčano nadmoćnije, postao je simbol borbe za slobodu, veru i opstanak srpskog naroda.
Religija.rs vas poziva da kroz svoje fotografije zabeležite najvažniji trenutak hrišćanskog života i osvojite zlatne darove koji, pored materijalne, nose i duhovnu vrednost, jer doprinose očuvanju bogate pravoslavne tradicije.
Na današnji dan, pre jednog veka u temelje sinagoge uzidana je povelja ispisana na hebrejskom i staroslovenskom, koju su potpisali kralj Aleksandar I kraljica Marija Karađorđević.
Pre ulasku u verski objekat, vernici različitih religija imaju običaje koji se međusobno odvajaju, međutim svrha svih je ista - da se ispoštuje propisana tradicija kojom poštujemo svetinju.
Ovaj značajni događaj, koji se održao od 11. do 14. novembra 2024. godine u Beogradu, okupio je visoke zvaničnike i predstavnike verskih zajednica iz obe zemlje.
Kada je još bio klirik, liberalni mediji su ga često kritikovali zbog njegovog učešća u kontroverznim tretmanima konverzije, u kojima je pokušavao da "izleči" homoseksualne osobe.
Sedam godina lekari su pratili rupicu na srcu male Natalije, upozoravajući na moguće posledice. Međutim, posle treće posete manastiru Tumane, dogodilo se nešto što su svi smatrali nemogućim, a Mirjana Krstić iz Kačareva svedoči o snazi veri koja je promenila sudbinu njene ćerke.
Čile je, inače, konzervativna zemlja sa dugom katoličkom tradicijom u kojoj katolička crkva igra značajnu ulogu i gde se oko polovina stanovništva izjašnjavaju kao katolici.
U manastiru Rakovica, među molitvama i dečjim glasovima, odata je počast arhijereju čije je ime simbol smirenja, ljubavi i vere, i čije duhovno nasleđe nastavlja da živi među onima koji se nisu ni rodili kada se on upokojio.
U manastiru Rakovica, na parastosu patrijarhu Pavlu, episkop Tihon podsetio je na duhovnu snagu i jevanđeoske pouke velikog arhijereja, čije nasleđe i dalje vodi narod kroz izazovna vremena.
Monasi manastira Grigorijata sa Svete Gore snažno su se usprotivili predlogu patrijarha Vartolomeja i Carigradske patrijaršije, u godišnjem izdanju publikacije "Orthodoxos Typos", detaljno obrazlažući ključne razlike između pravoslavne i katoličke proslave Vaskrsa, koje čuvaju veru i svetootačko predanje.
Nakon što su jednom generalu lekari rekli da operaciju na srcu ne žele da izvedu zbog komplikovanosti, on je spas potražio od Svetog Vasilija Ostroškog.
Pored odabira odeće za bebu i kume ili kuma, podjednako je važno i biranje imena za dete, što bi trebalo biti pažljivo promišljeno, uzimajući u obzir tradiciju i značaj imena, kako bi bilo u skladu sa hrišćanskim vrednostima i istorijom.
