Posle gotovo tri decenije razoravanja i stradanja tokom ratova, drevna svetinja ponovo otvara svoja vrata vernicima, svedočeći o raspeću i vaskrsenju Srpske pravoslavne crkve i jačajući nadu Srba u Slavoniji.
Patrijarh srpski Porfirije služio je svetu liturgiju i čin osvećenja obnovljenog sabornog hrama Svete Trojice u Pakracu, katedralnog hrama Eparhije pakračko-slavonske. Ova svetinja, stara gotovo tri veka, skoro u potpunosti bila je razorena tokom ratnih zbivanja od 1991. do 1995. godine, a njena obnova donela je veliku radost i novu nadu srpskom narodu u Slavoniji.
Foto: SPC
Saborni hram u Pakracu
Raspeće i vaskrsenje hrama
U besedi posle pročitanog Jevanđelja, patrijarh Porfirije je istakao da hram u Pakracu svedoči i o raspeću i o vaskrsenju:
— Iako je bio više nego ranjen, hram svedoči o činjenici da je Bog Gospodar istorije i da je ljubav. Neka nas sveti prostor sabira uvek u ljubavi, razumevanju i molitvi, kako bismo slavili jednoga Boga u Trojici, kome je ovaj hram posvećen — poručio je patrijarh.
Patrijarhu srpskom sasluživali su arhijereji iz više pomesnih pravoslavnih crkava: arhijereji Jerusalimske patrijaršije, atinske arhiepiskopije, Pravoslavne crkve Čeških zemalja i Slovačke, kao i mnogi episkopi Srpske pravoslavne crkve. Time je osvećenje hrama dobilo međunarodni, saborni karakter.
Arhijereji iz više pomesnih crkkava
Foto: SPC
Arhijereji i sveštenstvo u porti Sabornog hrama u Pakracu
Pored patrijarha Porfirija, liturgijskom sabranju i činu osvećenja hrama molitveno su prisustvovali:
arhiepiskop mihalovsko-košicki Georgije – Pravoslavna crkva Čeških zemalja i Slovačke
mitropolit dimitrijadski i almirski Ignatije – Atinska arhiepiskopija
mitropolit crnogorsko-primorski Joanikije – Srpska pravoslavna crkva
mitropolit nemački Grigorije – Srpska pravoslavna crkva
mitropolit raško-prizrenski Teodosije – Srpska pravoslavna crkva
mitropolit zahumsko-hercegovački i stonsko-primorski Dimitrije – Srpska pravoslavna crkva
mitropolit budimljansko-nikšićki Metodije – Srpska pravoslavna crkva
episkop vašingtonsko-njujorški Irinej – Srpska pravoslavna crkva
episkop pakrački i slavonski Jovan – Srpska pravoslavna crkva
episkop švajcarski Andrej – Srpska pravoslavna crkva
episkop bihaćko-petrovački Sergije – Srpska pravoslavna crkva
episkop buenosajreski i južno-centralnoamerički, administrator zagrebačko-ljubljanski Kirilo – Srpska pravoslavna crkva
lipljanski Dositej – Srpska pravoslavna crkva
Odlikovanja za obnovu svetinje
Povodom velikog događaja, episkop slavonski Jovan uručio je ordene i povelje eparhije slavonske zaslužnim pojedincima i institucijama koji su svojim trudom i podrškom doprineli obnovi svetinje. Među odlikovanima su patrijarh Porfirije, posthumno mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije, protojerej-stavrofor Đorđe Teodorović, kao i brojni pojedinci iz crkvenog, kulturnog i društvenog života.
Foto: SPC
Vaskrsnula i episkopska biblioteka
U sklopu svečanosti otvorena je i obnovljena biblioteka eparhije slavonske u Vladičanskom dvoru, nekada čuvena Episkopska knjižnica, koju je osnovao znameniti episkop Nikanor Grujić. Ova riznica sadrži jednu od najvrednijih zbirki ranih srpskih štampanih knjiga, druga po značaju u svetu. Njena burna istorija svedoči o progonima i otimačinama tokom 20. veka, ali i o čudesnom spasavanju u poslednjem ratu, kada je hrvatski oficir Ivan Hiti sačuvao deo dragocenosti.
Foto: SPC
Patrijarh srpski sa vernim narodom u porti Sabornog hrama u Pakracu
Istorijski put hrama
Saborna crkva Svete Trojice u Pakracu građena je između 1745. i 1768. godine na temeljima starije svetinje. Tokom vekova doživljavala je razaranja i obnove: u Drugom svetskom ratu ustaše su uništile arhivu i opljačkale dragocenosti, dok je u poslednjem ratu, devedesetih godina, hram miniran, ikonostas spaljen, a grob episkopa Emilijana oskrnavljen. Obnova hrama započeta je 2003. godine, a današnjim osvećenjem dobila je punu duhovnu obnovu.
Za Srbe u Pakracu i širom Slavonije, hram Svete Trojice mnogo je više od arhitektonskog spomenika — on je živi znak vere, opstanka i nade. Njegovo ponovno zasijavanje podseća da, iako su ratovi i stradanja pokušavali da zatru pravoslavno prisustvo na ovim prostorima, Crkva uvek obnavlja svoje temelje u Hristu, jer „vrata paklena neće nadvladati je“.
Posle bogosluženja u jednom od najstarijih pravoslavnih hramova u Beogradu, patrijarh Porfirije podsetio da je misija Crkve da vodi ljude ka večnosti i preobražava svet blagodaću Hristovom, a ne da se svodi na trenutne društveno-političke ciljeve.
Vernici su u tišini odali počast mučenicima kusonjskim, stvarajući duboko emotivnu atmosferu koja inspiriše Srbe u Hrvatskoj da čuvaju sećanje svojih predaka.
Vernici su se okupili u istorijskom Hramu Svetog Stefana Dečanskog, dok patrijarh Porfirije kroz poruku opraštanja i ljubavi podseća da slediti Hrista znači učiniti Njegovu reč stvarnošću sopstvenog života.
Pravoslavni vernici danas proslavljaju Svetu mučenicu Ekaterinu po starom kalendaru i Svetog apostola Tihika po novom, katolici započinju Drugu nedelju Adventa, dok je u islamu i judaizmu dan posvećen redovnoj molitvi i svakodnevnim verskim dužnostima.
Posle povlačenja specijalnih jedinica kosovske policije, lokalni predstavnici zatekli devastirane kancelarije i oskrnavljene ikone, što je među Srbima protumačeno kao još jedna otvorena poruka pritiska i zastrašivanja.
Jedinstvena kombinacija ječma, pasulja, povrća i dimljenog mesa vraća nas u kuhinje naših predaka, čuvajući duh starih domaćinstava i porodične molitve kroz generacije.
Nekada nezaobilazna na prazničnim trpezama, ova poslastica se pravila sa strpljenjem i ljubavlju — donosimo autentičan recept koji će vaš dom ispuniti toplinom i mirisom svečanosti.
U Episkopskoj knjižari u Pakracu biće predstavljena knjiga dr Milene N. Martinović Rukopisne knjige manastira Rođenja Presvete Bogorodice na Cetinju, delo koje osvetljava neprolaznu vezu srpskog naroda sa svojim svetinjama i kulturnim nasleđem.
U manastiru Lazarice, pred vernim narodom Dalmatinskog Kosova, doskorašnji iskušenik započeo je put monaškog života, zavetujući se na poslušanje, smirenje i neprekidnu borbu sa sobom.
Posle još jednog nasrtaja na hram u sredini gde Srba jedva da je ostalo, iz Eparhije raško-prizrenske stiže oštro upozorenje o kontinuiranom zastrašivanju.
U svetinji u srcu Beograda, patrijarh srpski Porfirije ispričao dirljivu priču o milosti Majke Božje koja prevazilazi naše slabosti i grehe, podsećajući vernike da je put ka večnom životu uvek otvoren za one koji veruju.
Uz liturgiju u Gornjem Ostrogu i snažne reči o pokajanju, smirenju i istinskoj veri, vernicima je sa hramovne slave upućen poziv na unutrašnju promenu koja, kako je poručeno, počinje u tišini srca, a potvrđuje se delima.
Skoro tri decenije ovaj zanatlija iz Ježevice izrađuje voštanice po manastirskom predanju, učeći nas da se prava sveća ne stvara mašinom, već strpljenjem, iskustvom i verom koja se ne gasi ni kada plamen dogori.
Na manastirskom imanju, nakon požara i decenija bez uzgoja, bratstvo uz pomoć svetogorskih monaha i molitvu igumana Metodija obnavlja poljoprivrednu tradiciju, dajući novi život ekonomiji i duhovnom životu manastira.
U manastiru Mrkonjići, samo nekoliko metara od ulaza u hram, stoji košćela stara više od četiri veka - mesto gde se susreću vera, predanje i čudo prirode.
Od prenosa posmrtnih ostataka pesnika iz Amerike do današnje uloge hrama na Crkvini kao duhovnog i kulturnog središta – priča o svetinji koja je postala znak prepoznavanja Trebinja.
Ova aromatična manastirska čorba od rečne ribe vodi vas kroz vekovne običaje i otkriva kako pripremiti jelo koje čuva duh posta i posne slavske trpeze.
U autorskom tekstu koji prenosimo u celosti, protojerej Andrej Tkačov objašnjava šta činiti kada pokajanje postaje teret, a želja za svetošću sudara se sa našim slabostima.
Zvezda serijala „Mortal Kombat“ u 75. godini upokojila se u Santa Barbari, a njegov duhovni put ka pravoslavlju i krštenju ostaje inspiracija za sve koji traže smisao i unutrašnji mir.
