NIZ PADINE SRPSKOG PLANINSKOG BISERA NANIZALE SE NISKE MANASTIRA: Kriju neprolazne vrednosti prošlih vremena, a upoređuju ih s Hilandarom

Na vojvođanskoj planini osim zelenih površina i spomenika, veliki značaj imaju i srednjovekovni manastiri smešteni u okolnim naseljima i šumama. Tu su Kuveždin, Jazak, Đipša, Grgeteg, Velika Remeta, Krušedol, Novo Hopovo, Staro Hopovo, Petkovica, Vrdnik (Ravanica) Šišatovac i još mnoge druge velelepne građevine. Zainteresovanima za religije istočnog hrišćanstva i posetiocima koji čeznu za mirnom i tihom atmosferom svakako vredi svratiti na ova mesta na kojima mogu otkriti neprolazne vrednosti prošlih vremena. Od velikog broja manastira izdvojili smo one najlepše.

Manastir Staro Hopovo

Wikimedia/Ванилица

Manastir Staro Hopovo je jedna od najlepših građevina na istočnom delu Fruške gore. Podigao ga je srpski despot Đorde Branković u 15. veku. Na svega dva kilometra udaljenosti od Starog Hopova nalazi se manastir Novo Hopovo. Prvobitna drvena građevina je srušena pod udarom zemljotresa, pa je renovirana 1752. godine. Za vreme Drugog svetskog rata manastir je ponovo oštećen, a ikonostas je izgoreo.

Novo Hopovo

Crkva manastira Novo Hopovo je gradevina zaobljenih lukova, okružena manastirskim konacima. Sagrađena je 1576. godine i u arhitektonskom smislu predstavlja najznačajniji lokalitet Fruške gore. Crkva i manastirski zvonik verno čuvaju obeležja drevnih srpskih manastira na Balkanu. Novo Hopovo poseduje svoj vinograd i u manastiru se može kupiti i vino.

Wikimedia/Nter25

Na južnim padinama planine tradiciju vinogradarstva započeo je rimski car Probus, inače rodom iz Panonije. Nakon turskih osvajanja nestaju dotadašnje sorte vina zajedno sa mađarskim vinogradarima. Umesto njih pojavljuje se kultura proizvodnje vina otvorenog vrenja koje je sa sobom donelo doseljeno srpsko stanovništvo.  

Manastir Grgeteg osnovao je 1471. godine Vuk Branković, poznatiji kao Zmaj Ognjeni Vuk. Nalazi se na južnim obroncima Fruške gore u blizini sela Grgeteg. Branković je ovde želeo da smesti svog slepog oca, hilandarskog monaha, Grgura. Prvobitni manastir se zvao Prnjavor. Često je bio utočište srpskim monasima  koji su bežali pred turskim naletom.

Wikimedia/ Goonie Bagheera

Manastir je izgrađen u baroknom stilu. Njegova gradnja je započela 1751.-52. godine, a prema procenama crkva je podignuta zahvaljujući donacijama između 1766. i 1771. godine. Mitropolit Jovan Đordević, za vreme svoje kratke vladavine, stvorio je osnovu za početak slikarski radova, i napravio je plan izrade ikona i crkvenih ukrasa. Ikonostas je oslikao mladi slikar Jakov Orfelin. Za vreme tursko-austrijskog rata manastir je spaljen i napušten, ali je na mesto stare kamene sagrađena nova barokna crkva. Strahote Drugog svetskog rata nisu zaobišle ni manastir Grgeteg koji je pretrpeo ogromne materijalne štete. Uništeni su biblioteka i manastirska arhiva, umetnička dela, zvonik i konaci. Obnova je trajala sve do 1953. godine.

Manastir Beočin

Vreme njegovog nastanka nije tačno utvrdeno. Prvi put se spominje u turskim zapisima iz 1566.-67. godine, tako da se pretpostavlja da je postojao već u 16. veku. Manastir je posvećen Vaznesenju Hristovom. Građevina je najverovatnije potpuno uništena u tursko-austrijskom ratu, ali je obnovljena po blagoslovu Arsenija III Čarnojevića. Nova drvena crkva sagrađena je 1708. godine.

Wikimedia/CrniBombarder!!!

Glavna manastirska crkva koju danas vidimo gradila se od 1732. do 1740. godine. Izrađena je u srpsko-vizantijskom stilu sa elementima gotike. Osmougaoni stubovi crkve ukazuju na gotičke crte, a sama zgrada svojom pojavom podseća na raški stil gradnje. 1762. godine na zapadnoj strani crkve dodat je otvoreni barokni trem. Visoki trospratni zvonik se gradio dosta dugo, od 1740. do 1799. godine. Manastir Beočin jedan je od retkih fruškogorskih manastira koji nije stradao u Drugom svetskom ratu. Njegova arhitektura je tipičan primer mešanja više stilova i time dokazuje prisustvo multikulturalnosti.  

Manastir Vrdnik

Severozapadno od opštine Irig leži čuveni srpski manastir Vrdnik i njegova bogato ukrašena crkva, u kojoj se nalazi grobnica kneza Lazara, poslednjeg samostalnog srpskog vladara, u narodu proglašenog za sveca. Zbog toga, manastir je postao mesto pohodena velikog broja srpskih hodočasnika.

Printscreen/Youtube/AgroTV Srbija

Vrdnički manastir i njegova crkva spadaju medu najveće gradevine na ovom delu Fruške gore. Njeni kameni ostaci otkriveni su u XVI veku, da bi izmedu 1801. i 1811. sagradili crkvu kakvu je danas vidimo. Manastirski konaci su izgrađeni sredinom  veka, a jedan deo je rekonstruisan. Prelepi ikonostas izrađen u klasicističkom stilu oslikao je Dimitrije Avramović 1853. godine.

Manastir Bešenovo

Wikimedia/Милорад Стокин

Na južnim padinama Fruške gore, pored jednog malog potoka, nalazi se današnje zdanje manastira Bešenovo. Pretpostavlja se da ga je osnovao srpski kralj Dragutin  u XIII veku i posvetio ga svetim arhangelima Mihajlu i Gavrilu. Postoji podatak iz 1753. godine da je manastirska crkva izgrađena od opeke. Stare ikone su zamenjene radovima Stevana Aleksića, on je nacinio i zidne slike u unutrašnjosti crkve. U manastirskoj  trpezariji Aleksic je 1909. naslikao jednu monumentalnu istorijsku kompoziciju. Prvi verodostojni podaci o kupoli i zvoniku potiču iz 1783. godine.

Zidni ukrasi predstavljaju rad Kuzmana Kolarića. Glavna crkva manastira Bešenovo ima jednobrodnu osnovu i sagrađena je u raškom stilu. Uprkos obnovama, manastir je uspeo ba sačuva svoj prvobitan oblik. Za vreme rata deo manastira je srušen i spaljen. 1944. godine nemacke vazdušne snage ga skoro potpuno sravnjuju sa zemljom, tako je nestao veliki deo manastirskog nasleda.

Ostavite komentar

Пошаљи коментар

Vaš komentar je uspešno snimljen i biće vidljiv nakon verifikacije administratora portala.

0 Komentara