Sabirajući se na praznik Svetog arhangela Gavrila na mestu nekadašnje pravoslavne svetinje iz 16. veka, srpski narod pokazuje da uspomene i hramovi žive u srcima, bez obzira na granice i vreme. Duh Marče nastavlja da sjaji kroz skromnu kapelu, podsećajući na moć zajedništva.
Na mestu nekadašnjeg duhovnog i kulturnog centra pravoslavnih Srba u Krajini, Manastira Marča, srpski narod je još jednom pokazao da se uspomene i svetinje nikada ne zaboravljaju.
Povodom manastirske slave – Sabora Svetog arhangela Gavrila, liturgiju je služio arhimandrit Danilo, dok su sasluživali jerej Dragan Topić, paroh narćanski, i đakon Petar Kozakijević iz Zagreba. Na livadi koja čuva ostatke nekadašnjeg manastira, gde sada stoji samo skromna kapela podignuta 1925. godine, okupili su se vernici kako bi se setili slave i stradanja ovog svetog mesta.
Ova skromna kapela, okružena senkom nekadašnje slave, postala je simbol neugasivog duhovnog plamena koji Srbi nose u srcu, bez obzira na granice i vreme. Crkveno-narodni sabor, koji se tradicionalno održava na praznik Svetog arhangela Gavrila, i ove godine je privukao mnogobrojne vernike iz okolnih mesta, čija srca kucaju za očuvanje tradicije. Oni su, ujedinjeni molitvama i uspomenama, ponovo oživeli duh Marče, podsećajući se na slavnu i mučeničku istoriju ovog manastira.
Manastir Marča podigao je mitropolit dabrobosanski Gavrilo Avramović između 1578. i 1588. godine, kada je, zajedno sa sedamdeset monaha, prebegao iz Bosne. Posvećen Svetim Arhangelima, manastir je postao centar duhovnog života pravoslavnih Srba na području Varaždinskog generalata. Kao takav, postao je meta austrougarske politike unijaćenja, te je 1671. godine doveden prvi unijatski episkop. Iako je manastir 1737. godine vraćen Srpskoj pravoslavnoj crkvi, već naredne godine ponovo je predat unijatima.
SPC / Mitropolija zagrebačko-ljubljanska
Liturgija na ostacima nekadašnjeg Manastira Mrača
Pravoslavni narod, ne mogavši da prihvati ponovno oduzimanje svetinje, zapalio je manastir 1739. godine kako bi sprečio nasilno useljavanje unijatskih monaha.
Bečka politika unijaćenja nastavila je da pritisne srpski narod, te je manastir ponovo nasilno oduzet 1753. godine. Na molbu srpskih vođa, carica Marija Terezija nije naselila unijatske monahe, nego latinske monahe pijariste, koji su ubrzo napustili manastir. Nakon njihovog odlaska, manastir je postepeno propadao do potpunog urušavanja.
Danas, vernici okupljeni oko male kapele ne mogu a da ne osete tugu i ponos dok se prisećaju slavnih dana Marče. Iako je manastir praktično nestao, njegovo nasleđe živi u srcima svih onih koji se sećaju i slave njegovu istoriju. Po završetku bogosluženja, blagosloveni su slavski darovi, a druženje okupljenih nastavljeno je za slavskim ručkom, gde su se kroz pesmu i priču evocirala sećanja na ovo sveto mesto.
Za Srbe u Hrvatskoj, Marča predstavlja simbol otpornosti, vere i neugasivog duhovnog plamena. Iako su granice promenjene, a mnogi su morali napustiti svoje domove, duh Marče nastavlja da živi, podsećajući nas na moć zajedništva i snagu vere. Ovo mesto, iako skromno, postalo je svetionik nade i sećanja, pružajući utehu i inspiraciju svima onima koji ga posete.
Na Ivanjdan, u toku liturgije, episkop pakrački i slavonski je jednim od najsvetijih činova u pravoslavlju osvetlio svetinju u Jasenovcu, koji je sinonim stradanja Srba, podsećajući na snagu i važnost duhovnog života, obnove, zajedništva i posvećenosti Bogu.
Na ovom događaju ispunjenom duhovnošću i zajedništvom, episkop osiječkopoljski i baranjski Heruvim naglasio je značaj Baranje kao mesta gde se susreću različitosti koje se nadopunjuju, istakavši važnost očuvanja kulturnog i duhovnog nasleđa Srba u tom regionu.
Protojerej Nikola Pejović je izrazio zahvalnost građanima koji su pribrano reagovali u trenutku incidenta i, kako je rekao, sprečili da dođe do veće tragedije.
Sa planine Mučanj pruža se neverovatan pogled na skoro pola Srbije, a najveći vrh prostire se na 1534 metara nadmorske visine, koji je poznat i kao Jerinin grad.
Jednostavna, mirisna poslastica koju je mati Atanasija iz manastira Rukumija godinama čuvala – spoj molitve, vina i meda koji daje posebnu radost postu.
U vreme mrsnih dana, kada se mirisi mlečnih jela i toplog hleba šire konacima, monahinje pripremaju salatu od sremuša — lekovitog zelenog dara prirode, koji u ovom receptu postaje hranljiv i lagan obrok, pogodan za doručak ili večeru.
Uvođenje obaveznog ličnog broja u Grčkoj izazvalo je burnu reakciju monaške zajednice sa Atosa, koja upozorava da bi digitalno povezivanje podataka svakog građanina moglo ugroziti versku slobodu i privatnost.
Dok su se vernici na Veliki petak molili pred plaštanicom u manastiru Tumane, dogodilo se čudo koje je svedočio i sam iguman Dimitrije. Po zastupništvu svetitelja Zosima i Jakova, Mića Grbić ostavio je štaku i prvi put posle tri meseca — stao na svoje noge.
Svetom liturgijom, akademijom i prisustvom visokih zvanica proslavljen je veliki hrišćanski praznik i 20 godina misije škole koja oblikuje mlade duše u duhu vere, nade i ljubavi.
Liturgija, ispovest i predavanje sveštenika mitropolije zagrebačko-ljubljanske u glavnom gradu Hrvatske otkrili su snagu duhovnog zajedništva i odgovornost Crkve u ostvarivanju Hristovog dela spasenja.
U hramu u Bijelom Brdu, mestu koje i danas čuva zavet predaka, episkop osečkopoljski i baranjski predvodio je liturgiju i održao besedu koja osvetljava put kroz tamu savremenog sveta, podsećajući na progon hrišćana i snagu ljubavi kao poslednje bojište dobra.
Na praznik Svetog Nikole, episkop osječkopoljski i baranjski služio je liturgiju u hramu posvećenom ovom svecu u selu Jagodnjak, ističući značaj vere, zajedništva i čuda Božje ljubavi.
Pravoslavna svetinja koja već petnaest vekova čuva mošti Svete Katarine suočava se s ozbiljnom pravnom nepravdom u Egiptu, dok glasovi iz pravoslavnog sveta, UNESCO i Ujedinjenih nacija pozivaju na hitnu međunarodnu zaštitu ovog duhovnog svetionika.
Sa planine Mučanj pruža se neverovatan pogled na skoro pola Srbije, a najveći vrh prostire se na 1534 metara nadmorske visine, koji je poznat i kao Jerinin grad.
U najmračnije doba sovjetskog progona, kada su im pretili smrt i glad, ocu Pavlu Bojku se, po svedočenju njegovog sina, takođe sveštenika, javio Sveti Nikola, a potom se pojavio tajanstveni starac koji mu je pokazao put spasenja.
Na liturgiji u manastiru Vaskrsenja Hristova u Kaću koju su služili dvojica arhijereja, mlada monahinja dobila ime po Justinu Ćelijskom, a vladika Irinej je sabranima otkrio šta znači istinski monaški put.
