Svetinja u centru Beograda, koja se nalazi na rubu Tašmajdanskog parka
Ruski doseljenici, koji su bežali od boljševika na zgarištu carevine, i obreli se u tadašnjoj Kraljevini Jugoslaviji, ostavili su značajan uticaj na beogradsku kulturu i, naročito, arhitekturu. Ali, jedan autentičan, duboko intiman i skroman biser koji je ta emigracija ostavila Beogradu jeste – ruska crkva na Tašmajdanu.
Mala, naročito u poređenju sa susednom i grandioznom Crkvom svetog Marka, ali neobično lepa bela građevina skrivena je iza srpske bogomolje i posvećena je Svetoj Trojici.
Građena je u vreme kada se u prestonici naveliko radilo na podizanju hramova, a premda su Rusi bili iste vere, ipak su imali potrebu da se okupljaju u posebnoj svetinji, građenoj u stilu koji će ih podsećati na zavičaj i okupljajući se zajedno na ovom svetom mestu.
I naravno, to je bilo mesto gde su sa svojim duhovnicima mogli da razgovaraju na maternjem jeziku.
Kamen temeljac položen je iste godine kada je crkva i završena – 1924. Ko bi rekao da ova mala, blještavobela crkva, sa specifičnim krovom na tom mestu stoji stotinu godina.
Da ne bi svoje molitve obavljali u zgradi Treće muške gimnazije i izbegličkoj kuhinji, 1923. godine dobili su baraku na početku tašmajdanskog grebena. Ima nekih teorija da je to bila čak lokacija nekadašnje mrtvačnice starog groblja na Tašmajdanu, od kog danas nema ni traga. Ono što je sigurno to je da je 250 kvadratnih metara nekadašnjeg groblja, a danas parka za ponos Beograđana, bilo dodeljeno Rusima za izgradnju ove crkvice koja je postala novi nenametljivi simbol duhovnosti ruskih nevoljnika.
Ne samo što je izgled crkve, spoljašnji i unutrašnji, podsećao na domovinu, već su tu bili i brojni predmeti koje je emigracija, inače pripadnici viših društvenih slojeva, donela u Beograd. To su pre svega bile ikone i zastave. Predmeti koji su ispunili svetinju bili su praktično ono što su izbeglice mogle da ponesu sa sobom u torbama, bežeći od sigurne smrti.
Tadašnja jugoslovenska vlada takođe je pomogla izgradnju ovog hrama, a Nikola Pašić je darovao crkvi zvono. Jedna od tajni ove crkve koju mnogi Beograđani danas ne znaju jeste da se tu nalazi i grob poslednjeg carskog generala koji je vodio vojnu borbu protiv boljševika – legendarnog Petra Nikolajeviča Vrangela, glavnokomandujućeg ruske belogardijske armije. On je preminuo 1928. godine u Briselu, a njegovi posmrtni ostaci naredne godine preneti su u Beograd.
Schutterstock
Zvono darivao Nikola Pašić
Nažalost, u toku Drugog svetskog rata iz crkve su odnete u Drezden stare zastave ruskih pukova. Neke zastave bile su čak iz vremena ratova protiv Napoleona i Osmanskog carstva.
Ono što nisu odneli nacisti, sa sobom su ponele jedinice sovjetske Crvene armije koje su ušle u Beograd oktobra 1944. godine. Iako u životnoj borbi protiv nemačkih nacista, Sovjeti nisu zaboravili svoje arhineprijatelje, cariste koji su ostali verni zakletvi Caru Nikolaju Romanovu. Osim progona ovih ljudi po Beogradu, sovjetski boljševici, sada u ulozi nepobedive vojske, odneli su netragom simbol nekadašnje veličine i slave carske vojske – ratne zastave. Pod nekim od tih barjaka bile su izvojevane i poslednje pobede u bitkama protiv boljševizma…
Instagram - emmahemingwillis
Nikolaj II Romanov
Iako sama crkva nije bila oštećena u uličnmim borbama koje su se oko nje vodile tom prilikom, u sledećem ratu kome je svedočila, NATO agresiji na tadašnju Jugoslaviju 1999. godine, prilikom bombardovanja RTS i ona je značajno bila oštećena.
Rusi jesu ovu crkvu napravili za sebe, i to dobrovoljnim prilozima kako pripadnika njive zajednice, tako i Beograđana i naše vlade, ali ona je ostala našem gradu u amanet.
I više od toga, postala je simbol prijateljstva Srba i Rusa, iste vere. Danas se u Crkvi svete Trojice čuje mahom srpski jezik. Vernici dolaze s posebnim poštovanjem, mole se i traže utehu.
Crkva Svete Trojice je tek posle završetka Drugog svetskog rata dobila status Podvorja Moskovskog patrijarhata, kao predstavništvo Moskovske patrijaršije.
U centralnoj sali „Manjež“ u Moskvi otvorена je jubileјna izložba koja kroz ikone, multimedijalne prikaze i istorijske dokumente ističe vekovnu tradiciјu dobrotvorstva, pozivaјući sve posetioce da istraže bogato kulturno i duhovno nasleđe pravoslavne Rusije.
Istraživači upozoravaju na mogućnost da crkva bude uporište za prikupljanje informacija, dok su predstavnici crkve negirali bilo kakve veze sa ruskim obaveštajnim službama.
Potomak ruskih izbeglica i istaknuti stručnjak za rusku književnost i jezik napustio nas je, ostavljajući neizbrisiv trag u srpskoj kulturi. Njegov doprinos prosveti, pedagoški rad i decenije služenja crkvenom životu zauvek će ostati deo našeg sećanja.
Protojerej Nikola Pejović je izrazio zahvalnost građanima koji su pribrano reagovali u trenutku incidenta i, kako je rekao, sprečili da dođe do veće tragedije.
Sa planine Mučanj pruža se neverovatan pogled na skoro pola Srbije, a najveći vrh prostire se na 1534 metara nadmorske visine, koji je poznat i kao Jerinin grad.
Jednostavna, mirisna poslastica koju je mati Atanasija iz manastira Rukumija godinama čuvala – spoj molitve, vina i meda koji daje posebnu radost postu.
U vreme mrsnih dana, kada se mirisi mlečnih jela i toplog hleba šire konacima, monahinje pripremaju salatu od sremuša — lekovitog zelenog dara prirode, koji u ovom receptu postaje hranljiv i lagan obrok, pogodan za doručak ili večeru.
Uvođenje obaveznog ličnog broja u Grčkoj izazvalo je burnu reakciju monaške zajednice sa Atosa, koja upozorava da bi digitalno povezivanje podataka svakog građanina moglo ugroziti versku slobodu i privatnost.
Dok su se vernici na Veliki petak molili pred plaštanicom u manastiru Tumane, dogodilo se čudo koje je svedočio i sam iguman Dimitrije. Po zastupništvu svetitelja Zosima i Jakova, Mića Grbić ostavio je štaku i prvi put posle tri meseca — stao na svoje noge.
Više od dve decenije nakon upokojenja oca Gavrila (Antonijeviča), njegove reči – o krvavom mesecu nad Kosovom, Beogradu bez blagoslova i sudbini pravoslavlja – i dalje bude snažne emocije, tumačenja i poziv na pokajanje.
U Palati Srbija sabrali su se ugledni teolozi i istoričari iz Srbije i Rusije kako bi govorili o neprolaznom značaju Svetog vladike Nikolaja za našu veru, narod i identitet — od bogomoljačkog pokreta do današnje srpske teologije.
Dokumentarni film U ime raskola prvi put na jednom mestu osvetljava tragediju verskog razdora u Ukrajini, uz ekskluzivno svedočanstvo mitropolita Filareta. Premijeri u Ruskom domu prethodi razgovor sa istaknutim teolozima i intelektualcima, a veče će biti zaokruženo koncertom duhovne muzike.
Pravoslavna svetinja koja već petnaest vekova čuva mošti Svete Katarine suočava se s ozbiljnom pravnom nepravdom u Egiptu, dok glasovi iz pravoslavnog sveta, UNESCO i Ujedinjenih nacija pozivaju na hitnu međunarodnu zaštitu ovog duhovnog svetionika.
Sa planine Mučanj pruža se neverovatan pogled na skoro pola Srbije, a najveći vrh prostire se na 1534 metara nadmorske visine, koji je poznat i kao Jerinin grad.
U najmračnije doba sovjetskog progona, kada su im pretili smrt i glad, ocu Pavlu Bojku se, po svedočenju njegovog sina, takođe sveštenika, javio Sveti Nikola, a potom se pojavio tajanstveni starac koji mu je pokazao put spasenja.
Na liturgiji u manastiru Vaskrsenja Hristova u Kaću koju su služili dvojica arhijereja, mlada monahinja dobila ime po Justinu Ćelijskom, a vladika Irinej je sabranima otkrio šta znači istinski monaški put.
