Svetinja u centru Beograda, koja se nalazi na rubu Tašmajdanskog parka
Ruski doseljenici, koji su bežali od boljševika na zgarištu carevine, i obreli se u tadašnjoj Kraljevini Jugoslaviji, ostavili su značajan uticaj na beogradsku kulturu i, naročito, arhitekturu. Ali, jedan autentičan, duboko intiman i skroman biser koji je ta emigracija ostavila Beogradu jeste – ruska crkva na Tašmajdanu.
Mala, naročito u poređenju sa susednom i grandioznom Crkvom svetog Marka, ali neobično lepa bela građevina skrivena je iza srpske bogomolje i posvećena je Svetoj Trojici.
Građena je u vreme kada se u prestonici naveliko radilo na podizanju hramova, a premda su Rusi bili iste vere, ipak su imali potrebu da se okupljaju u posebnoj svetinji, građenoj u stilu koji će ih podsećati na zavičaj i okupljajući se zajedno na ovom svetom mestu.
I naravno, to je bilo mesto gde su sa svojim duhovnicima mogli da razgovaraju na maternjem jeziku.
Kamen temeljac položen je iste godine kada je crkva i završena – 1924. Ko bi rekao da ova mala, blještavobela crkva, sa specifičnim krovom na tom mestu stoji stotinu godina.
Da ne bi svoje molitve obavljali u zgradi Treće muške gimnazije i izbegličkoj kuhinji, 1923. godine dobili su baraku na početku tašmajdanskog grebena. Ima nekih teorija da je to bila čak lokacija nekadašnje mrtvačnice starog groblja na Tašmajdanu, od kog danas nema ni traga. Ono što je sigurno to je da je 250 kvadratnih metara nekadašnjeg groblja, a danas parka za ponos Beograđana, bilo dodeljeno Rusima za izgradnju ove crkvice koja je postala novi nenametljivi simbol duhovnosti ruskih nevoljnika.
Ne samo što je izgled crkve, spoljašnji i unutrašnji, podsećao na domovinu, već su tu bili i brojni predmeti koje je emigracija, inače pripadnici viših društvenih slojeva, donela u Beograd. To su pre svega bile ikone i zastave. Predmeti koji su ispunili svetinju bili su praktično ono što su izbeglice mogle da ponesu sa sobom u torbama, bežeći od sigurne smrti.
Tadašnja jugoslovenska vlada takođe je pomogla izgradnju ovog hrama, a Nikola Pašić je darovao crkvi zvono. Jedna od tajni ove crkve koju mnogi Beograđani danas ne znaju jeste da se tu nalazi i grob poslednjeg carskog generala koji je vodio vojnu borbu protiv boljševika – legendarnog Petra Nikolajeviča Vrangela, glavnokomandujućeg ruske belogardijske armije. On je preminuo 1928. godine u Briselu, a njegovi posmrtni ostaci naredne godine preneti su u Beograd.
Schutterstock
Zvono darivao Nikola Pašić
Nažalost, u toku Drugog svetskog rata iz crkve su odnete u Drezden stare zastave ruskih pukova. Neke zastave bile su čak iz vremena ratova protiv Napoleona i Osmanskog carstva.
Ono što nisu odneli nacisti, sa sobom su ponele jedinice sovjetske Crvene armije koje su ušle u Beograd oktobra 1944. godine. Iako u životnoj borbi protiv nemačkih nacista, Sovjeti nisu zaboravili svoje arhineprijatelje, cariste koji su ostali verni zakletvi Caru Nikolaju Romanovu. Osim progona ovih ljudi po Beogradu, sovjetski boljševici, sada u ulozi nepobedive vojske, odneli su netragom simbol nekadašnje veličine i slave carske vojske – ratne zastave. Pod nekim od tih barjaka bile su izvojevane i poslednje pobede u bitkama protiv boljševizma…
Instagram - emmahemingwillis
Nikolaj II Romanov
Iako sama crkva nije bila oštećena u uličnmim borbama koje su se oko nje vodile tom prilikom, u sledećem ratu kome je svedočila, NATO agresiji na tadašnju Jugoslaviju 1999. godine, prilikom bombardovanja RTS i ona je značajno bila oštećena.
Rusi jesu ovu crkvu napravili za sebe, i to dobrovoljnim prilozima kako pripadnika njive zajednice, tako i Beograđana i naše vlade, ali ona je ostala našem gradu u amanet.
I više od toga, postala je simbol prijateljstva Srba i Rusa, iste vere. Danas se u Crkvi svete Trojice čuje mahom srpski jezik. Vernici dolaze s posebnim poštovanjem, mole se i traže utehu.
Crkva Svete Trojice je tek posle završetka Drugog svetskog rata dobila status Podvorja Moskovskog patrijarhata, kao predstavništvo Moskovske patrijaršije.
U centralnoj sali „Manjež“ u Moskvi otvorена je jubileјna izložba koja kroz ikone, multimedijalne prikaze i istorijske dokumente ističe vekovnu tradiciјu dobrotvorstva, pozivaјući sve posetioce da istraže bogato kulturno i duhovno nasleđe pravoslavne Rusije.
Istraživači upozoravaju na mogućnost da crkva bude uporište za prikupljanje informacija, dok su predstavnici crkve negirali bilo kakve veze sa ruskim obaveštajnim službama.
Potomak ruskih izbeglica i istaknuti stručnjak za rusku književnost i jezik napustio nas je, ostavljajući neizbrisiv trag u srpskoj kulturi. Njegov doprinos prosveti, pedagoški rad i decenije služenja crkvenom životu zauvek će ostati deo našeg sećanja.
Bivši državni tužilac Arizone i novoimenovani ambasador SAD u Srbiji primio je blagoslov episkopa losanđeleskog i zapadnoameričkog pred početak diplomatske misije – emotivan susret u Finiksu ispunjen duhovnim i narodnim jedinstvom.
Nova pravna odredba, koja uskoro stupa na snagu, izazvala je masovne pobune hrišćanske zajednice u Arunačal Pradešu, dok kritičari upozoravaju na ozbiljne posledice po verska i ljudska prava.
Iako mnogi veruju da crveni konac štiti od zlih sila, ruski naučnik tvrdi da nas duboka duhovna dimenzija ovog okultnog simbola može odvesti na pogrešan put.
Ukrajinske vlasti nasilno ušle u hram, uklonile mošti svetitelja i izazvale međunarodne reakcije. Zahtev upućen UN-u – hoće li svetska zajednica zaštititi ovo pravoslavno nasleđe?
U vreme strogog posta često ponestane ideja za ukusne obroke na vodi. Donosimo autentičan recept za paštetu od belog pasulja – kremastu, zasitnu i punu ukusa!
Uoči druge godišnjice od tragedije koja je odnela 57 života, otac Hristodulos Papaioanu kaže da je kroz ovaj neverojatan gubitak pronašao snagu da se nosi s patnjom.
Ne morate se odricati bogatih ukusa ni tokom posta – kombinacija crvenog pasulja, prepečenih oraha i začina trpezu će učiniti bogatom vitaminima i vlaknima.
Beogradska svetinja je mesto gde počivaju posmrtni ostaci kralja Aleksandra i kraljice Drage, čijim ubistvom je ugašena dinastija. U njenoj kripti se osim tela ubijenog para nalaze i posmrtni ostaci drugih članova dinastije Obrenović i sveštenstva, koje je službovalo u crkvi.
Primećujući teške okolnosti u kojima ljudi odrastaju, kao i ekonomsku krizu, mati Serafima dodaje da je svaki novi dan i mala uspešna borba dokaz postojanja heroja današnjice.
Svetinja podignuta na mestu stradanja, postaje simbol molitve i sabornosti – mitropolit kruševački osveštao poslednji krst, a prve liturgije uskoro će odjeknuti sa Bagdale.
Nekada simbol topline bakine kuhinje, danas duhovna gozba i u dane posta – sa suvim voćem, orasima i medom, sutlijaš ostaje poslastica koja spaja prošlost i sadašnjost, podsećajući nas na lepotu jednostavnih darova.
Nakon cenzurisanja božićnih čestitki i dekoracija, još jedan veliki hrišćanski praznik postaje meta političke korektnosti – britanska škola otkazala proslavu praznika Vaskrsenja Hristovog, dok se širom Evrope beleže slični slučajevi potiskivanja hrišćanskih tradicija pod plaštom neutralnosti.
