Grčki ustanak 1821. godine nije bio samo borba za oslobođenje od Osmanlija – bio je to i duhovni pokret u kojem je pravoslavna vera igrala ključnu ulogu.
Na vest o izbijanju Grčkog ustanka 1821. godine, tadašnje grčko društvo požurilo je da pruži doprinos velikom nacionalnooslobodilačkom poduhvatu. Revolucionarno grčko društvo, od seljaka i stočara do kodžabaša i prvaka, bilo je pravoslavno hrišćansko. U to vreme, kako u predustaničkom, tako i u ustaničkom periodu, grčko društvo bilo je duboko religiozno, uspevajući da sačuva vizantijski verski poredak uprkos osmanskom jarma. Ova činjenica bila je dodatni element koji je određivao njihov identitet i razlikovao ih od muslimanskih osvajača. Pravoslavna vera delovala je kao ideološka spona među ustanicima.
Grčki ustanak zauzima posebno mesto u odnosu na druge revolucije iz iste epohe.
- Američka i Francuska revolucija bile su nosioci prosvetiteljskih i liberalnih ideja, što se može primetiti i u Grčkom ustanku kroz spise Rige Feraja i akademske tekstove Adamantiosa Koraisa. Međutim, Amerikanci i Francuzi imali su drugačije protivnike. Za ustanak 1821. godine, neprijatelj Grka bio je ne samo tuđeg jezika, već i tuđe vere – dve odlike koje čine srž nacionalnog identiteta i svesti jednog naroda. Pravoslavlje je postalo ključno oruđe za duhovno buđenje potlačenog grčkog naroda - kaže istoričar Hristos Striftos, prenosi portal "Vima Orthodoxias".
Filiki Eterija, srce organizacije ustanka, u svoje zakletve utkala je elemente pravoslavne vere, poput polaganja zakletve na Svetom Jevanđelju, prisustva sveštenika i korišćenja hrišćanskih simbola. Oslanjala se na pravoslavne sveštenike, dok su pojedini članovi visokog klira imali istaknutu ulogu u njenoj hijerarhiji.
- Spremnost pravoslavnog sveštenstva da se uključi u borbu nije se ograničila samo na tajne revolucionarne organizacije. Njihovo delovanje bilo je vidljivo i na bojištima, kao i u propovedima koje su pozivale narod na ustanak. Mitropoliti poput Germana iz Patrasa, Neofita iz Talandije i Isajia iz Salone koristili su autoritet svog položaja da mobilizuju narod - ističe Striftos.
- Tako su patrijarh German i episkop Vresthenis Teodoritos podigli revolucionarne zastave na Peloponezu, dok su Neofit iz Talandije, mitropolit Isajia iz Salone i đakon Atanasije Gramatikos podigli na ustanak Rumeliju. Sve se to dešavalo dok je zvanična Carigradska patrijaršija u nizu poslanica osuđivala, čak I anatemisala ustanak i njegove borce.
Danas, u savremenoj grčkoj istoriografiji, tumačenje uloge pravoslavlja u Ustanku 1821. često se fokusira na političke faktore i stav koji je zauzimao tadašnji millet-baša. Milet-baša za pravoslavne hrišćane bio je carigradski patrijarh u Carigradu, koji je imao određenu autonomiju u upravljanju pravoslavnim vernicima unutar Osmanskog carstva. Ipak, istorijski izvori potvrđuju prisustvo pravoslavlja – bilo kroz proklamacije Aleksandra Ipsilantija i memoare Jovana Makrijanisa, bilo kroz govore sveštenika Flese i Starca iz Moreje.
Tužba protiv mitropolita Imvrosa i Tenedosa otvara pitanja o pravima, recipročnosti i verskoj slobodi u Turskoj i Grčkoj.
U knjizi “Istočni papizam”, istoričar Diogenis Valavanidis objavljuje faksimil dokumenta koji ukazuje na to da kanonizacija patrijarha Jeremija I, koji je pre pola veka ukinuo Pećku patrijaršiju, šalje ozbiljnu opomenu Beogradskoj patrijaršiji.
Ažurirani vodiči EU brišu tradiciju, a kritičari se pitaju – da li se time gubi duhovno nasleđe kontinenta? Srbija se suočava sa sličnim pitanjima o rodno senzitivnom izražavanju i očuvanju svog identiteta.
Reakcija poslanika Nikosa Papadopoulosa na izložbu koja je, kako tvrdi, uvredila pravoslavnu veru, pokrenula je duboku diskusiju o granicama umetnosti i poštovanju svetih vrednosti. Reagovao i mitropolit Jeronim.
Posle decenija duhovne obnove pod vođstvom blaženopočivšeg arhiepiskopa Anastasija, na čelo Pravoslavne crkve u Albaniji staje prvi episkop rukopoložen u obnovljenoj jerarhiji.
Čovek je stvoren da voli i da bude voljen. Ima takav ogroman potencijal u sebi, po slici Božjoj je stvoren i stvoren je da voli. I ako ne voli, ako tu ljubav koju ima ne dadne, ne podeli, ne potroši, ona ostaje u njemu i vraća mu se kao bumerang, istakao je otac Vasilije.
Vatikan je večeras objavio prvi vizuelni dokaz papinog oporavka, donoseći utehu milionima vernika širom sveta.
U svetu punom izazova, dva brata kroz avanture otkrivaju kako ljubav i dobrota mogu promeniti život i obasjati put svakog od nas.
U drugoj nedelji Velikog posta, dok se Crkva priprema za Vaskrsenje Hristovo, vladika osječko-poljsk i baranjski, pozivajući se na učenje Svetog Serafima Rouza, poručuje da je prava revolucija ona koja vodi unutrašnjem preobraženju, a ne spoljnim sukobima.
U vreme strogog posta često ponestane ideja za ukusne obroke na vodi. Donosimo autentičan recept za paštetu od belog pasulja – kremastu, zasitnu i punu ukusa!
Uoči druge godišnjice od tragedije koja je odnela 57 života, otac Hristodulos Papaioanu kaže da je kroz ovaj neverojatan gubitak pronašao snagu da se nosi s patnjom.
Đakon Svetojovanjskog hrama objašnjava kako običaji uoči ova dva sveta dana često nisu u skladu sa suštinskim učenjima hrišćanske vere.
Srpska pravoslavna crkva danas proslavlja najradosniji praznik, dan rođenja Isusa Hrista u Vitlajemskoj pećini.
Ponekad je obačajno pravo jače i od pozitivnih državnih, pa i crkvenih zakona. Tako je i sa kumstvom, objasnio je otac Dušan.
Sveta gora je za srpski rod najsvetije mesto na planeti, a po čemu je još jedinstveno pročitajte u ovom tekstu
Nijedna kniga u istoriji srpskog naroda nije doživela takav put i takvu sudbinu kao Miroslavljevo Jevanđelje.
Tokom liturgije u Istanbulu, patrijarh Vartolomej jasno poručio da nijedna sila ne može slomiti narod koji se ne predaje – njegova izjava tumači se kao odgovor na politiku Donalda Trampa.
Kaže da Grčka kao članica Evropske unija, ima značajnu obavezu da zaštiti hrišćanske populacije u Siriji i na Bliskom istoku.
Posle decenija duhovne obnove pod vođstvom blaženopočivšeg arhiepiskopa Anastasija, na čelo Pravoslavne crkve u Albaniji staje prvi episkop rukopoložen u obnovljenoj jerarhiji.
Čovek je stvoren da voli i da bude voljen. Ima takav ogroman potencijal u sebi, po slici Božjoj je stvoren i stvoren je da voli. I ako ne voli, ako tu ljubav koju ima ne dadne, ne podeli, ne potroši, ona ostaje u njemu i vraća mu se kao bumerang, istakao je otac Vasilije.
U svetu punom izazova, dva brata kroz avanture otkrivaju kako ljubav i dobrota mogu promeniti život i obasjati put svakog od nas.
Porodica ima neprocenjivu vrednost kako za pojedinca, tako i za širu društvenu zajednicu.
Vatikan je večeras objavio prvi vizuelni dokaz papinog oporavka, donoseći utehu milionima vernika širom sveta.
Sveta Ksenija Petrogradska poznata je kao "brzopomoćnica", odnosna kao svetica koja brzo ispunjava molitve ljudima koji se suočavaju sa teškim trenucima, kao što su bolesti, duhovne patnje, porodični problemi ili druge nevolje.
Sveta Ksenija se smatra zaštitnicom ljudi koji traže posao, koji tek treba da se skuće, ali i onih koji teško pate.
Jednom prilikom ovaj srpski velikan se prisetio svog susreta sa Svetim Justinom Popovićem.
Vlada Severne Makedonije će na današnjoj vanrednoj sednici, koja će biti održana u 16 časova, doneti odluku o proglašavanju sedam dana žalosti, a poglavar Srpske pravoslavne crkve izrazio je duboku tugu zbog stradanja nevinih u Kočanima, dok se zajedno sa srpskim narodom moli za njihove duše.
Sveta Ksenija Petrogradska poznata je kao "brzopomoćnica", odnosna kao svetica koja brzo ispunjava molitve ljudima koji se suočavaju sa teškim trenucima, kao što su bolesti, duhovne patnje, porodični problemi ili druge nevolje.
Sedlečka kosturnica spolja nije ništa spektakularno. To je mala kapela u Sedlecu, u predgrađu Kutne Hore, u Češkoj. Pomislili biste da je to samo obična stara srednjovekovna gotička crkva.
