Drevna himna „Svjatij Bože, Svjatij Krјepkij, Svjatij Besmertnij, pomiluj nas“ prvi put je zapevana tokom zemljotresa u Carigradu, a i danas odzvanja hramovima kao molitva koja spaja ljude, anđele i Boga.
Svjati Bože — kratka, trostruka molitva koja se u crkvenom jeziku često naziva Trisvјatoје (Trisvјatoe / Trisagion) — jedna je od najprepoznatljivijih melodijskih i liturgijskih tačaka pravoslavne službe. Njene tri rečenice „Svjati Bože, Svjati Krјepkij, Svjati Besmertnij, pomiluj nas“ zvuče kao jeka nebeskog hora: jednostavne, ali duboke, upućene i lične. Upravo zbog toga zauzimaju posebno mesto u molitvenom životu Crkve i srcima vernika.
Trisvјatoје je izuzetno staro; njegovi koreni sežu u rano patrističko doba, a tragovi upotrebe nalaze se još u izvorima iz 3. i 4. veka. Prema predanju, tokom snažnog zemljotresa u Carigradu u 5. veku, dok su vernici molili za pomoć, pojavio se dečak koji je uzviknuo: „Svjati Bože…“. Taj događaj smatra se povodom da ova pesma bude uvrštena u javno bogosluženje.
Kroz vekove, Trisvјatoје se oblikovalo i teološki (u raspravama o Hristovoj božanskoj prirodi) i liturgijski, sa manjim regionalnim varijantama i dopunama.
Na najjednostavnijem nivou, Trisvјatoје je krik štovanja i pokajanja. Reč „svjatij“ (svet, posvećen) ponavlja se tri puta, a broj tri u hrišćanskoj simbolici označava Presvetu Trojicu.
Stihovi se tumače kao istovremeni priziv svetosti Oca, snage Sina i večnosti Duha Svetoga, ali i kao opšti poziv Božje milosti na ceo svet. Patristička tumačenja povezuju ovu pesmu sa anđeoskim usklikom iz Knjige proroka Isaije: „Svet, svet, svet je Gospod Savaot“, dok se u bogoslužbenom kontekstu Trisvјatoје izdvaja kao samostalna, molitvena forma.
U pravoslavnom bogosluženju, Trisvјatoје se najčešće peva neposredno pre čitanja Jevanđelja. Tri puta se ponavlja formula „Svjati Bože…“, zatim sledi doksologija „Slava Ocu i Sinu i Svetome Duhu“, a potom se nastavlja nizom molitvi poznatim kao Trisvјatoје molitve.
Melodija se može razlikovati između pravoslavnih jurisdikcija, ali osnovni smisao ostaje isti — da narod svojim glasom uđe u zajedničko pojanje sa anđeoskim svetovima i pripremi dušu za susret sa rečju Božjom.
Jednostavan tekst krije duboku duhovnu silu. Trisvјatoје je istovremeno molitva pokajanja, pesma zahvalnosti i izraz nade. Trostruko ponavljanje „pomiluj nas“ (pomiluj nas) postaje ritam molitve koji spaja vernike sa nevidljivim svetom i otvara put Božjoj milosti.
Zato ne čudi što je ova pesma kroz vekove bila inspiracija brojnim kompozitorima i horovima, od drevnih crkvenih napjeva do savremenih horskih obrada koje se pevaju širom sveta.
Iako je osnovni tekst univerzalan, kroz istoriju su se javljale manje razlike. U pojedinim krajevima dodavani su epiteti poput „Koji si raspet“ ili „Koji si vaskrsao“, naročito u posebnim bogoslužbenim prilikama. Takve izmene ponekad su izazivale teološke rasprave, što pokazuje koliko je Trisvјatoје značajno u životu Crkve i koliko duboko oblikuje duhovni identitet pravoslavnih naroda.
U duhu narodne pobožnosti, lepo zvuče reči Eparhije šumadijske, koje svedoče o starini i neprolaznoj vrednosti ove molitve: „Svjati Bože je jedna od najstarijih pesama u pravoslavnoj crkvi: ‘Svjatij Bože, Svjatij Krepkij, Svjatij Besmertnij, pomiluj nas’.“
Ovaj pojam označava naizmenično pevanje koje možda ne prepoznajete, a nosi duboku teološku poruku i stvara jedinstven liturgijski dijalog između hora, anđela i vernika. Naizgled obični svećnjaci sa dve i tri sveće nose poruku staru vekovima — kroz njih se otkriva tajna Hristovih priroda i Svete Trojice, ali i snaga vere koja osvetljava dušu. Iza svečanih odora i crkvenih titula krije se duboko simbolično služenje Bogu i zajednici, staro više od dva milenijuma. Od nedeljnih liturgija do velikih praznika i svetih tajni, epitrahilj oko vrata sveštenoslužitelja nosi duboku duhovnu i liturgijsku simboliku. Otkrijte kako dva šiljasta vrha i viseće trake jedne kape prenose svetlost Božje istine i autoritet apostolske tradicije. Arhijerejski plašt, bogato ukrašen i istorijski povezan sa hrišćanskim vladarima, prenosi poruku poniznosti, liturgijske odgovornosti i unutrašnje čistote.
SPC / Eparhija valjevska
Gde i kada se peva – liturgijska uloga
Simbolika i duhovna snaga – pesma koja povezuje nebo i zemlju
Regionalne varijante i istorijska svedočanstva
Duhovna riznica
05:00 | 13.10.2025
ZNATE LI ŠTA JE ANTIFON? Misteriozni glas iz crkve koji pomera granice molitve
Duhovna riznica
05:00 | 16.10.2025
KAKAV ZNAČAJ IMAJU DIKIRIJE I TRIKIRIJE U CRKVI: Moć svetlosti u rukama vladika
Duhovna riznica
05:00 | 17.10.2025
OTKRIVAMO ZNAČENJE CRKVENIH ČINOVA KOJE MNOGI VERNICI NE ZNAJU: Ko zapravo stoji iza titula patrijarha, mitropolita, đakona…
Duhovna riznica
05:00 | 19.10.2025
BEZ OVOGA SVEŠTENIK JE SAMO OBIČAN GRAĐANIN: Vernici ga viđaju svakodnevno, ali mu ne znaju naziv, simboliku i značenje
Duhovna riznica
06:30 | 20.10.2025
OD VIZANTIJSKOG DVORA DO SRPSKIH HRAMOVA: Evo zašto mitra nije samo ukras na glavi vladike, već znak odgovornosti i duhovne snage
Duhovna riznica
06:30 | 21.10.2025
ZAŠTO VLADIKE NOSE SAKOS NA BOGOSLUŽENJIMA: Sve tajne arhijerejske
Vaš komentar je uspešno snimljen i biće vidljiv nakon verifikacije administratora portala.
Smirenje, strpljenje i prihvatanje su put kojim se stiče pravi mir, dok želja da utičemo na tuđe ponašanje često samo otkriva naše nedostatke.
Trpeza, koja je nekada bila sveto mesto zahvalnosti, pretvorila se u naviku.
Otkrijte tajne manastirske kuhinje - mirisi, začini i jednostavna priprema čine ovu posnu sarmu neodoljivom za svaku trpezu.
Parohije od Teksasa do Njujorka beleže stotine novih vernika koji se pripremaju za krštenje, dok arhijerej Antiohijske patrijaršije ističe da iza brojki stoji dug i zahtevan put istinskog obraćenja, a ne prolazni trend.
U besedi za 27. ponedeljak po Duhovima Sveti Nikolaj Ochridski i Žički objašnjava kako raznovrsna zvanja oblikuju telo Crkve i vode verne ka spasenju.
Jednostavan i brz recept za kolač koji u dom donosi miris domaće kuhinje i radost zajedništva u posne dane.
Jedinstvena kombinacija ječma, pasulja, povrća i dimljenog mesa vraća nas u kuhinje naših predaka, čuvajući duh starih domaćinstava i porodične molitve kroz generacije.
Nekada nezaobilazna na prazničnim trpezama, ova poslastica se pravila sa strpljenjem i ljubavlju — donosimo autentičan recept koji će vaš dom ispuniti toplinom i mirisom svečanosti.
Otkrijte kako su naši preci pravili majonez bez aditiva i pojačivača ukusa, prema receptu monaha iz Manastira Krušedol.
Ovi brzi kolači sa keksom, pistaćima i brusnicama donose raskošni slatki užitak za slavsku trpezu, spremni za posluženje za manje od sat vremena.
To nije samo običaj, već trenutak molitve, zajedništva porodice i duhovne povezanosti sa svetiteljima koji nadahnjuju vernike kroz vekove.
Kada mladenci stanu pred oltar, krunisanje postaje trenutak u kojem ljubav dobija svetost, a njihov dom — neprolazni blagoslov.
Obnovljena, svojevrsni je kulturni centar Prizrena koji u rekonstruisanom i adaptiranom atrijumu okuplja malobrojne Srbe iz Prizrena i mnoge raseljene Prizrence na dan slave grada, kao i mnoge hodočasnike carskog Prizrena.
Obnovljena, svojevrsni je kulturni centar Prizrena koji u rekonstruisanom i adaptiranom atrijumu okuplja malobrojne Srbe iz Prizrena i mnoge raseljene Prizrence na dan slave grada, kao i mnoge hodočasnike carskog Prizrena.
Smirenje, strpljenje i prihvatanje su put kojim se stiče pravi mir, dok želja da utičemo na tuđe ponašanje često samo otkriva naše nedostatke.
Trpeza, koja je nekada bila sveto mesto zahvalnosti, pretvorila se u naviku.
Parohije od Teksasa do Njujorka beleže stotine novih vernika koji se pripremaju za krštenje, dok arhijerej Antiohijske patrijaršije ističe da iza brojki stoji dug i zahtevan put istinskog obraćenja, a ne prolazni trend.
U besedi za 27. ponedeljak po Duhovima Sveti Nikolaj Ochridski i Žički objašnjava kako raznovrsna zvanja oblikuju telo Crkve i vode verne ka spasenju.
Skoro tri decenije ovaj zanatlija iz Ježevice izrađuje voštanice po manastirskom predanju, učeći nas da se prava sveća ne stvara mašinom, već strpljenjem, iskustvom i verom koja se ne gasi ni kada plamen dogori.
Na manastirskom imanju, nakon požara i decenija bez uzgoja, bratstvo uz pomoć svetogorskih monaha i molitvu igumana Metodija obnavlja poljoprivrednu tradiciju, dajući novi život ekonomiji i duhovnom životu manastira.
U manastiru Mrkonjići, samo nekoliko metara od ulaza u hram, stoji košćela stara više od četiri veka - mesto gde se susreću vera, predanje i čudo prirode.
Od prenosa posmrtnih ostataka pesnika iz Amerike do današnje uloge hrama na Crkvini kao duhovnog i kulturnog središta – priča o svetinji koja je postala znak prepoznavanja Trebinja.
Otkrijte jednostavne principe koji pomažu da ostanemo mirni, odlučni i moralno jaki čak i kada život postavlja izazove pred nas.
Strah od nerazumevanja često zaustavlja vernike, ali jedna mudrost optinskog monaha pokazuje kako strpljenje i smirenje otvaraju vrata duhovnog mira i Božije blagodati.
Vernici se često pitaju da li tuđi krst nosi tuđu sudbinu, a odgovor sveštenika ruši rasprostranjene strahove.
