Arhiepiskop vršački i mitropolit banatski ove godine slavi pedeset godina od monaškog postriga i četiri decenije episkopske službe, a iza njega je put kroz ratove, izgnanstva, bogoslovije i hiljade duša koje mu duguju duhovno preobraženje.
Srpska pravoslavna crkva, a naročito verni narod Banata, u godini Gospodnjoj 2025. sa molitvenom radošću i duhovnim ushićenjem obeležava dva velika jubileja: pedeset godina od monaškog postriga i četiri decenije od episkopske hirotonije arhiepiskopa vršačkog i mitropolita banatskog Nikanora. Ovaj dvostruki jubilej jeste retkost u istoriji naše Crkve, ali i svedočanstvo života koji je u celosti posvećen Hristu, Crkvi i narodu.
Od detinjstva pod zaštitom Presvete Bogorodice
U selu Medviđi kod Benkovca, u pobožnoj i mnogobrojnoj pravoslavnoj porodici Bogunović, 20. avgusta 1952. godine rođen je Veljko – kasnije monah, episkop, a danas mitropolit Nikanor. Još kao dečak pokazivao je neobičnu ljubav prema bogosluženju, često boraveći u crkvi Rođenja Presvete Bogorodice. Tamo se, među ikonama i mirisom tamjana, začela tiha i sveta čežnja ka monaškom životu.
Wikipedia/Vujcic
Vladika banatski NIkanor
Vođen blagoslovom episkopa dalmatinskog Stefana, mladi Veljko je 1968. godine upisao Bogosloviju Svetih Tri Jerarha u manastiru Krki, duhovnoj svetilnici Dalmacije. Po završetku školovanja i služenju vojnog roka, 27. avgusta 1975. godine, u manastiru Krupi, primio je monaški postrig, došavši pod skut Presvete Bogorodice baš na njen praznik – Uspenje. Dobio je ime Nikanor, po svetom pobedonoscu u veri, i odmah sutradan rukopoložen je u čin jerođakona. Jeromonah postaje 1. januara 1978. godine u Imotskom.
Obrazovanje u Duhu i istini
Neumoran u duhovnom i intelektualnom uzrastanju, otac Nikanor odlazi na Moskovsku duhovnu akademiju u Sergijev Posad, gde stiče visoko bogoslovsko obrazovanje i uspešno brani diplomski rad na temu: Sveti Vasilije Veliki – njegov život i liturgijski rad. Po povratku u otadžbinu, kao profesor, postaje stub duhovnog oblikovanja novih pokolenja u Krki. Godine 1981. izučava nemački jezik u Nemačkoj, pokazujući želju da i van granica otadžbine služi Crkvi.
Poziv u episkopski čin
Sveti Arhijerejski Sabor SPC ga 1985. godine bira za episkopa hvostanskog, vikarnog episkopa mitropolita crnogorsko-primorskog Danila. Hirotonisan je u Sabornoj crkvi u Beogradu, od strane patrijarha Germana i više arhijereja, čime započinje njegovo arhijerejsko služenje Crkvi i narodu. Njegova episkopska služba bila je ispunjena brojnim izazovima, naročito tokom ratnih godina na prostoru bivše Jugoslavije.
SPC
Vladika banatski Nikanor
Kao episkop gornjokarlovački, upravljao je eparhijom sve do progonstva 1995. godine. Tada kreće nova etapa njegovog služenja – od Patrijaršije u Beogradu, preko Divčibara i Žičke eparhije, sve do Australije i Novog Zelanda, gde postaje episkop u Mitropoliji novogračaničkoj.
Kruna jednog života
Na redovnom zasedanju Svetog arhijerejskog sabora, maja 2024. godine, vladika Nikanor je ovenčan titulom arhiepiskopa vršačkog i mitropolita banatskog, što je istorijski čin za celu Eparhiju banatsku, ali i zasluženo priznanje čoveku koji je više od pola veka čitavo svoje biće položio pred Hristove skute.
Njegova vera je tiha, ali nepokolebljiva. Njegovo bogosluženje je uzvišeno, ali jednostavno. Njegovo arhipastirstvo je delatno, ali nenasrtljivo. On ne govori mnogo – ali njegova dela svedoče. I upravo u toj tihosti, u skromnosti i nepokolebljivoj službi Crkvi, leži snaga mitropolita Nikanora.
Duhovno vaskrsenje Banata
Od 2003. godine, kada je izabran za episkopa banatskog, pa sve do današnjeg dana, vladika Nikanor neprestano gradi, obnavlja i duhovno utvrđuje ovu eparhiju. Ustoličen 8. februara 2004. godine u tron episkopa banatskih, donosi u Banat ne samo svežinu duhovnog života, već i veliki stvaralački poduhvat. Pod njegovim arhipastirskim okriljem:
Osveštano je 33 temelja budućih hramova
Gradi se 24 nova hrama
Izgrađeno je 30 hramova
Podignuto je 35 parohijskih domova i 30 crkvenih sala
Kupljeno je 17 kuća za sveštenike
Rukopoloženo je 146 sveštenika
Povećan je broj bogoslova, monaha i veroučitelja
Obnovljeni su Vladičanski dvor i Saborni hram u Vršcu
Wikipedia
Manastir Mesić kod Vršca
Služba vladike Nikanora nije ostala trag samo na vidljivom, materijalnom planu. Povećan je broj učenika veronauke, štampani su kvalitetni udžbenici i priručnici, a pokrenute su I značajne publikacije Banatskog vesnika i crkveno-istorijske monografije. Eparhija banatska pod vladikom Nikanorom postaje pravo plodno tlo duhovne obnove.
Zavet jednom narodu, zakletva Bogu
Dva jubileja – 50 godina monaštva i 40 godina arhijerejskog služenja – nisu samo lična proslava, već i prilika celokupne Crkve i vernog naroda da iskažu zahvalnost. Zahvalnost za svakog rukopoloženog sveštenika, za svaki obnovljeni hram, za svaku veroučiteljsku svesku, za svaku bogoslovsku misao koja je iz njegovog srca ponikla.
U prepunom zemunskom hramu posvećenom Bogorodici, poglavar Srpske pravoslavne crkve služio je svetu liturgiju i u nadahnutoj besedi govorio o snazi pravoslavne vere, njenoj ulozi u životu pojedinca i naroda, te rukopoložio novog sveštenika pred sabornim narodom.
U Nedelju svih svetih, u manastiru Glogovcu kod Šipova održan je tradicionalni Janjski sabor, na kome su vernici liturgijski proslavili svetitelje stradale u Drugom svetskom ratu, u prisustvu Vladike Sergija, sveštenstva i brojnih vernika.
Tokom susreta u Patrijaršijskom dvoru u Beogradu, patrijarh Porfirije i Edvard Ferguson razgovarali su o ulozi Crkve u izgradnji mira, obnovi Međureligijskog veća u BiH i duhovnim vezama Srpske i Anglikanske crkve koje je negovao i Sveti vladika Nikolaj.
Sveti Alfonsus Liguori - biskup i crkveni učitelj, govorio je: "Ako prihvatimo volju Božiju u svemu, bićemo među najsrećnijim ljudima na zemlji i već ovde ćemo imati predznanje o nebeskom miru.
Na praznik Svetog proroka Ilije i 101. godišnjicu rođenja slavnog duhovnog mislioca, ploča koja je morala da bude uklonjena prošlog leta konačno je ponovo osvanula na ulazu njegove zgrade u Zadarskoj ulici.
Poglavar Srpske pravoslavne crkve poručio je da je reč o protivpravnoj i opasnoj odluci jednonacionalnog suda i pozvao vernike i verske vođe širom regiona na molitvu i odbranu mira, pravde i srpskog identiteta u Bosni i Hercegovini
U vreme mrsnih dana, kada se mirisi mlečnih jela i toplog hleba šire konacima, monahinje pripremaju salatu od sremuša — lekovitog zelenog dara prirode, koji u ovom receptu postaje hranljiv i lagan obrok, pogodan za doručak ili večeru.
Otkrijte kako pivo pretvara ovo jednostavno jelo u ukusnu salatu sa istorijom dugom vekovima, zapisanu još 1855. u "Srbskom kuvaru" jeromonaha Jerotija iz Krušedola.
Na isti dan kada pravoslavni vernici slave Vaznesenje Gospodnje, Srpska pravoslavna crkva tiho obeležava i spomen na Svetog Teodora Vršačkog – episkopa koji je podigao ustanak pod zastavama sa likom Svetog Save i stradao mučeničkom smrću zbog vere i naroda.
Poglavar Srpske pravoslavne crkve poručio je da je reč o protivpravnoj i opasnoj odluci jednonacionalnog suda i pozvao vernike i verske vođe širom regiona na molitvu i odbranu mira, pravde i srpskog identiteta u Bosni i Hercegovini
Bogosluženjima u manastiru Svetog Nikolaja u Pribojskoj Banji i manastiru Svetog Ilije na Jabuci kod Prijepolja, praznik je obeležen molitvenim zanosom, pastirskim poukama i porukom nade – Crkva, iako kušana od sveta, ostaje jedinstvena i živa.
Program traje od 20. jula do 20. avgusta i deo je šire inicijative verskog usmeravanja čiji je cilj da ojača veze omladine iz dijaspore sa umerenim islamskim identitetom Maroka.
Povodom navoda da Srpska pravoslavna crkva pregovara s kosovskim institucijama o pravnom statusu Crkve na Kosmetu, usledio je odlučan demanti uz razotkrivanje motiva plasiranja lažnih vesti.
Na praznik Svetog proroka Ilije i 101. godišnjicu rođenja slavnog duhovnog mislioca, ploča koja je morala da bude uklonjena prošlog leta konačno je ponovo osvanula na ulazu njegove zgrade u Zadarskoj ulici.
U tišini ove svetinje, podignute na imanju koje je pobožni bračni par Lacković darovao Crkvi, krikovi se pretvaraju u molitve, a svedočanstva o čudesnim isceljenjima svakim danom su sve brojnija.
Iguman manastira Sveti arhangeli, već 35 godina čuvar svetinje kod Prizrena, otkriva kako prisustvo svakog čoveka obnavlja manastire, zašto vera raste iz poniženja i kako se Srbi u južnoj pokrajini više uzdaju u molitvu nego u politiku.
Svi običaju vezani za proroka Iliju zapravo su potekli iz onoga što su ljudi nekada davno primetili da se dešava u prirodi i to se dalje prenosilo, kaže otac Ivan za portal religija.rs.
U besedi za subotu 8. sedmice po Duhovima, Sveti Nikolaj Ohridski i Žički objašnjava zašto je svaki dan prilika da se opredelite na pravu stranu istorije.
Kratka i snažna, molitva Proroku Iliji vekovima se prenosila usmenim predanjem, ali je tokom vremena često bila skraćivana i menjana. Donosimo autentične reči koje monasi uznose pred tron Božiji u tišini manastira Ostrog.
