Manastirska biblioteka bila je od velikog značaja kroz vekove, sa bogatom kolekcijom rukopisnih i štampanih bogoslužbenih knjiga.
Manastir Crna Reka posvećen je Svetim Arhanđelima Mihailu i Gavrilu. Nalazi se u selu Ribariće na tromeđi Kosovske Mitrovice, Rožaja i Novog Pazara, uz litice ogranka planine Mokre Gore i predstavlja jedinstvenu arhitektonsku celinu, jer je priljubljen uz stenu.
Današnja crkva je sagrađena u 16. veku. Manastir pripada Eparhiji raško-prizrenskoj Srpske pravoslavne crkve. Kao celina predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture od velikog značaja. Manastir je aktivan, muški i o njemu brinu monasi.
Ko je ktitor manastira?
Ktitor ovog manastira nije poznat, ali se na osnovu predanja pretpostavlja da je ktitor iz dinastije Nemanjić.
Kada je sagrađen manastir Crna Reka?
Pouzdanih pisanih izvora o ktitoru i vremenu gradnje manastira – nema. No sačuvano predanje, kao i pojedini članci i studije naših istoričara umetnosti, svedoče da manastir potiče iz 13. ili eventualno 14. veka.
Pri datovanju izgradnje manastira u najdalju prošlost ide Stojan Novaković, koji govoreći o prenosu moštiju Simeona Nemanje iz Hiladara u Srbiju, kaže da je taj put vodio „sigurno pored manastira Crne Reke u Ibru“. To znači da je manastir postojao na samom početku 13. veka. Govoreći o srpskim crkvama Svetog Arhanđela, Mirjana Ćorović–Ljubinković tvrdi da je crkvu u Crnoj Reci sazidao arhiepiskop Danilo. Takvo mišljenje podrazumeva da je manastir nastao negde u prvoj polovini 16. veka. Narodno predanje veže izgradnju manastira za period posle Kosova.
O manastiru skoro da nema podataka o njegovoj istoriji sve do druge polovine 17. veka. Šta se dešavalo u njemu od dolaska Svetog Joanikija u Devič (to se moglo dogoditi negde krajem 14. veka) pa do ovog vremena, možemo samo slutiti. Najstariji podatak vezan je za godinu nastanka ikonostasa, koji je završen 1601. godine u vreme igumana jeromonaha Đenadija.
SPC
Sveti Joanikije
Zna se pak sigurno da je pećina u kojoj je bogomolja manastira smeštena osvećena podvizima i molitvama velikog srpskog čudotvorca – svetog Joanikija Devičkog, koji se najpre podvizavao ovde u Crnoj Reci, pa kad je pronađen i otkriven, on, smireni monah, da bi izbegao slavu i poštovanje, pobegne i sakrije se od ljudi u neprohodne šume Drenice, gde je produžio svoj bogougodni podvižnički život, i gde je skončao u Gospodu, na mestu gde se sada nalazi Devič.
Freske i mošti manastira
Manastir kroz vekove nikada nije rušen, te je sačuvao svoju prvobitnu fizionomiju. U njemu se čuva i najdragoceniji srpski freskopis 16. veka. Ktitor živopisa i donator crnorečkih slikara je rab božji Nikola, bogati vlastelin, naslikan u skoro prirodnoj veličini na zapadnom zidu niše u neobičnoj donatorskoj kompoziciji. Međutim, najveća vrednost koja se čuva u manastiru, jesu svete i celebne mošti prepodobnog Petra Koriškog, srpskog podvižnika iz 13. veka, koji je živeo i podvizavao se nedaleko od Prizrena, u selu Koriša, gde nedaleko od Markovog manastira i do danas postoji njegova isposnica. Njegovo sveto i čudotvorno telo preneto je u ovaj manastir negde u 16. veku, verovatno zbog skrovitijeg položaja.
Manastirska biblioteka i pisarnica
Manastirska biblioteka bila je od velikog značaja kroz vekove, sa bogatom kolekcijom rukopisnih i štampanih bogoslužbenih knjiga. Tu se nalazio i Pomenik sopoćanskog manastira, a do 1856. godine čuvala se knjiga Svetog Petra Koriškog.
youtube/printscreen/A1tvNet
Sopoćani
Petar Kostić je takođe zatekao bogatstvo starih knjiga, među kojima je bilo i Jevanđelje, ali mnoge knjige su uništene u požarima ili odnešene. Danas se Sopoćanski pomenik čuva u Petrogradskoj biblioteci.
Manastir Crna Reka bio je i centar prepisivačke delatnosti, naročito u 18. veku, kada je iguman Maksim Dobrojević podsticao prepisivanje knjiga, uključujući i monaha iz Dobrilovine.
Manastir Crna Reka kao centar prosvećenosti i pismenosti
Pop Jerotije Stanić, nastojatelj i zadužbinar crnorečkog manastira, rodom iz obližnjeg Oklaca, dobio je 1891. godine od turskih vlasti dozvolu za otvaranje škole i u Crnoj Rijeci. Prema nekim podacima ta škola počinje da radi 1898. godine. Njen prvi upravnik je bio pop Pavle Stanić, sin Jerotijev. Škola je bila internatskog tipa, a deca su učila i stanovala u konaku koji je 1898. godine podigao baš Jerotije.
Postoje svedočenja da se u Crnoj Reci dosta ljudi opismenjavalo i pre zvaničnog otvaranja ove škole. Na tom poslu su predano radili kaluđeri i sveštenici, pod stalnom prismotrom turskih zulumčara.
Pavlimir Gligović naziva Crnorečki manastir „svetom stolicom naše pismenosti, nacionalnim žarištem u najsudbonosnijim časovima 19. veka“.
Manastir Jovanje, smešten u Ovčarsko-kablarskoj klisuri, postoji još od pre boja na Kosovu 1389. godine, a današnja crkva, posvećena Svetom Jovanu Krstitelju, podignuta je 1957. godine. Poznat je po čudotvornoj ikoni Majke Božje Brzopomoćnice, koju je 1939. godine donio arhimandrit Serafim Rus, a za koju se veruje da pomaže ženama koje žele, a ne mogu da imaju decu.
Sačuvan freskopis, među kojima je najpoznatija ktitorska kompozicija sa despotom Stefanom, zajedno sa "Resavskom školom", koja je obuhvatala prepisivačku sekciju u manastiru, čine ovaj kompleks jednim od najvažnijih kulturnih spomenika Srbije.
U samom manastiru posebno je zanimljiva kapela Svetog Trifuna, manastirska kosturnica u kojoj se mogu videtu stotine lobanja i kostiju u kriptama iza rešetaka.
Ajeti 50:15-16, izdvojeni za 15. novembar, podsećaju na neprekidnu Božiju pažnju i moć stvaranja, izazivajući razmišljanje o odgovornosti, sudbini i unutrašnjem životu svakog čoveka.
Od modelinga i Jutjuba do neočekivane hirotonije, brzog raščinjenja i hapšenja koje je otvorilo „Pandorinu kutiju“ - šta krije telefon oca Partenija i kako bi njegovi podaci mogli da razotkriju čitavu kriminalnu strukturu.
Od prenosa posmrtnih ostataka pesnika iz Amerike do današnje uloge hrama na Crkvini kao duhovnog i kulturnog središta – priča o svetinji koja je postala znak prepoznavanja Trebinja.
Od pažljivo prženog luka do mirisa ljute paprika - otkrijte tajnu starinskog monaškog ribljeg paprikaša koji spaja duh pravoslavnog života i prazničnih trpeza.
Jedinstvena kombinacija ječma, pasulja, povrća i dimljenog mesa vraća nas u kuhinje naših predaka, čuvajući duh starih domaćinstava i porodične molitve kroz generacije.
Nekada nezaobilazna na prazničnim trpezama, ova poslastica se pravila sa strpljenjem i ljubavlju — donosimo autentičan recept koji će vaš dom ispuniti toplinom i mirisom svečanosti.
Obnovljena, svojevrsni je kulturni centar Prizrena koji u rekonstruisanom i adaptiranom atrijumu okuplja malobrojne Srbe iz Prizrena i mnoge raseljene Prizrence na dan slave grada, kao i mnoge hodočasnike carskog Prizrena.
Obnovljena, svojevrsni je kulturni centar Prizrena koji u rekonstruisanom i adaptiranom atrijumu okuplja malobrojne Srbe iz Prizrena i mnoge raseljene Prizrence na dan slave grada, kao i mnoge hodočasnike carskog Prizrena.
Ukoliko se optužbe za blokadu potvrde, pitanje prevazilazi unutrašnje sukobe bratstva i postaje problem međunarodne zaštite jednog od najstarijih i najznačajnijih manastira u hrišćanskoj istoriji.
Od prenosa posmrtnih ostataka pesnika iz Amerike do današnje uloge hrama na Crkvini kao duhovnog i kulturnog središta – priča o svetinji koja je postala znak prepoznavanja Trebinja.
U najvećoj medicinskoj ustanovi u zemlji proslavljena je krsna slava, a priča o hramu koji je preživeo rat, zaborav i preobražaj u mrtvačnicu otkriva koliko je ovo mesto važno za bolesnike, lekare i grad.
Prema jednoj legendi, srpski velmoža, koji je bežao od Turaka, svoju imovinu, koja je bila bogata ostavio je svojim kumovina koji su kasnije sagradili manastir Kumanicu.
Od prenosa posmrtnih ostataka pesnika iz Amerike do današnje uloge hrama na Crkvini kao duhovnog i kulturnog središta – priča o svetinji koja je postala znak prepoznavanja Trebinja.
U najvećoj medicinskoj ustanovi u zemlji proslavljena je krsna slava, a priča o hramu koji je preživeo rat, zaborav i preobražaj u mrtvačnicu otkriva koliko je ovo mesto važno za bolesnike, lekare i grad.
Kad su mu rekli da je jedina šansa transplantacija srca, brat Goran nije odustao. Iz bolničke sobe krenuo je na put duhovnog isceljenja ka Hilandaru, gde je pronašao snagu za novi život.
Na trpezi ljubavi u porti Crkve Ružica, poglavar Srpske pravoslavne crkve poručio je vernicima da najveća bitka svakog čoveka nije spoljašnja, već u srcu.
Vernici im se obraćaju u trenucima bolesti, straha i nevolja — njihovo besplatno služenje i zagovor kod Hrista donose zdravlje, utehu i snagu za životne borbe.
Tribina o AI tehnologiji u Crkvi izazvala je oštre reakcije monaha svetinje kraj Golupca, koji tvrde da su kritike zlonamerne i da dodatno remete crkveno jedinstvo.
