Posle decenija duhovne obnove pod vođstvom blaženopočivšeg arhiepiskopa Anastasija, na čelo Pravoslavne crkve u Albaniji staje prvi episkop rukopoložen u obnovljenoj jerarhiji.
Sveti Sinod Autokefalne Pravoslavne Crkve Albanije izabrao je danas mitropolita koronjskog Jovana za novog arhiepiskopa Tirane, Drača i cele Albanije. Šezdesetdevetogodišnji jerarh, koji je nakon upokojenja blaženopočivšeg arhiepiskopa Anastasija bio postavljen za mestobljustitelja arhiepiskopskog trona, sada preuzima odgovornost da nastavi veliko delo koje je njegov prethodnik započeo pre 34 godine.
Izbor mitropolita Jovana predstavlja istorijsku prekretnicu za pravoslavlje u Albaniji, jer je on prvi albanski episkop koga je rukopoložio arhiepiskop Anastasije nakon obnove Svetog Sinoda. Kako istuče jedan jerarh Albanske Crkve za portal "Vima Ortodoksijas", njegov izbor simbolizuje kontinuitet obnove i jačanje domaćeg klira.
Životni put novog arhiepiskopa Albanije
Novi poglavar Pravoslavne crkve Albanije, svetovnog imena Fatmir (Evtihije) Peluši, rođen je 2. januara 1956. godine u Tirani. Njegova porodica pripadala je bektašijskom verskom pravcu, ali je on tajno kršten 1979. godine od strane oca Kosme Kirija, koji je kasnije postao episkop Apolonije.
Nick Paleologos / AFP / Profimedia
Blaženopočivši arhiepiskop Anastasije
U vreme kada je u Albaniji bila zabranjena svaka verska aktivnost, pridružio se maloj tajnoj pravoslavnoj zajednici koja je održavala veru uz veliki rizik.
Studirao je psihologiju na Univerzitetu u Tirani i radio u psihijatrijskoj bolnici u gradu. Godine 1990, pred sam pad komunističkog režima, prebegao je u Italiju, a zatim u Boston (SAD), gde je studirao bogoslovlje na Teološkoj školi Časnog Krsta. Magistrirao je 1993. godine sa najvišim odlikovanjem.
Povratak u Albaniju i posvećenost Crkvi
Dok su mnogi Albanci napuštali zemlju 1992. godine, on je odlučio da se vrati kako bi pomogao obnovi Crkve. Arhiepiskop Anastasije ga je imenovao za profesora u Teološkoj akademiji Albanske Pravoslavne Crkve.
Adnan Beci / AFP / Profimedia
Saborni jram u Tirani
Dana 27. februara 1994. godine rukopoložen je u čin đakona, a 4. decembra iste godine u čin prezvitera. Potom ga je arhiepiskop Anastasije podstakao da nastavi školovanje u Bostonu, gde je stekao drugo master zvanje u bogoslovlju 1997. godine.
Godine 1998. izabran je za mitropolita Koronjskog. Od tada se posvetio duhovnoj i društvenoj obnovi ove oblasti. U Koronji je predvodio izgradnju novih hramova, obnovu starih i osnivanje dobrotvornih ustanova za pomoć najugroženijima. Istovremeno, prevodio je značajna teološka dela na albanski jezik, doprinoseći obrazovanju mladih sveštenika.
Uloga u međupravoslavnim i međuhrišćanskim odnosima
Mitropolit Jovan više puta je predstavljao Albansku Crkvu na međunarodnim međupravoslavnim i međuhrišćanskim skupovima. Bio je član pripremnih komisija za Sveti i Veliki Sabor na Kritu (2016) i učestvovao u radu Svetskog saveta Crkava, zalažući se za međureligijski dijalog.
Wikipedia
Novi arhiepiskop Pravoslavne crkve Albanije Jovan
Kao glavni urednik naučnog časopisa "Tempulli" ("Hram"), objavio je brojne čanke o bogoslovlju, istoriji i kulturi Albanije.
Izazovi i perspektive novog poglavara
Izbor mitropolita Jovana za arhiepiskopa Albanije označava početak nove ere za Crkvu u ovoj zemlji. Blaženopočivši arhiepiskop Anastasije ostavio je ogromno nasleđe: obnovu desetina hramova, osnivanje škola, razvoj socijalnih i dobrotvornih ustanova, kao i učvršćivanje statusa Pravoslavne Crkve Albanije kao značajnog faktora na Balkanu.
Novi arhiepiskop sada ima zadatak da očuva to nasleđe i suoči se sa savremenim izazovima, kao što su jačanje pravoslavnog obrazovanja, unapređenje odnosa sa albanskom državom i očuvanje mirnog suživota različitih verskih zajednica.
Dok džihadisti nemilosrdno uništavaju crkve i ubijaju čitave porodice, međunarodna zajednica okreće glavu. Pravoslavni patrijarsi Sirije dižu glas protiv tragedije koja preti da izbriše vekovno prisustvo hrišćana na Bliskom istoku, ali da li iko sluša?
Otac Grigorije svedoči o brutalnom ubistvu svog oca, pljačkama i uništavanju imovine, dok mnogi pokušavaju da pobegnu iz zemlje koja za njih više nije sigurna.
Jedan od najdirljivijih trenutaka tribine bila je priča o Kruševačaninu, poznatom privredniku, čiji je život neprepoznatljivo promenjen zahvaljujući ovoj svetiteljki.
Grčki ustanak 1821. godine nije bio samo borba za oslobođenje od Osmanlija – bio je to i duhovni pokret u kojem je pravoslavna vera igrala ključnu ulogu.
U besedi za 24. četvrtak po Duhovima, Sveti Nikolaj Ohridski i Žički govori o tome kako su ljudi pre Isusovog dolaska živeli u mreži iskušenja i sablazni.
Stihovi sure Ar-Rahman 55:1–13 povezuju Božiju blizinu, ljudsko poreklo i kosmički poredak, podsećajući da najvažnije često primetimo tek kada se um utiša.
Njegove reči probijaju svakodnevnu hladnoću: oproštaj, sažaljenje i ljubav prema bližnjima nisu samo vrlina – to je put ka istinskoj veri i unutrašnjem miru, koji menja srce i svet oko nas.
Džej Di Vens otvoreno o odgajanju dece u hrišćanskoj tradiciji i granicama duhovnog uticaja u međuverskim brakovima, što je izazvalo žestoke reakcije i debatu u javnosti.
Dok su svetinje padale i ljudi bežali sa Kosmeta, mati Fevronija je ostala, spašavala izbeglice, molila se neprestano i postala simbol vere, snage i majčinske ljubavi.
Od pažljivo prženog luka do mirisa ljute paprika - otkrijte tajnu starinskog monaškog ribljeg paprikaša koji spaja duh pravoslavnog života i prazničnih trpeza.
Jedinstvena kombinacija ječma, pasulja, povrća i dimljenog mesa vraća nas u kuhinje naših predaka, čuvajući duh starih domaćinstava i porodične molitve kroz generacije.
Nekada nezaobilazna na prazničnim trpezama, ova poslastica se pravila sa strpljenjem i ljubavlju — donosimo autentičan recept koji će vaš dom ispuniti toplinom i mirisom svečanosti.
Nakon upokojenja poglavara Pravoslavne crkve Albanije, pokrenuta je rasprava o njegovom nasledniku. Grčki mediji prenose da je mitropolit Korčanski Jovan glavni kandidat, ali izbor novog poglavara donosi velike izazove – od crkvenih do geopolitičkih.
Prvi put u istoriji, muslimani više nisu većina u Albaniji. Dok raste broj ateista i neopredeljenih, pravoslavna Crkva beleži snažan povratak i ulazi u novu epohu duhovne obnove.
Odluka novog arhiepiskopa Pravoslavne crkve Albanije da prisustvuje poslednjem ispraćaju poglavara Rimokatoličke crkve izazvala je brojne reakcije među pravoslavnim vernicima širom sveta, dok su njegove izjave o papi otvorile pitanje granica međuverske ljubavi i crkvene tačnosti.
U besedi za 24. četvrtak po Duhovima, Sveti Nikolaj Ohridski i Žički govori o tome kako su ljudi pre Isusovog dolaska živeli u mreži iskušenja i sablazni.
Njegove reči probijaju svakodnevnu hladnoću: oproštaj, sažaljenje i ljubav prema bližnjima nisu samo vrlina – to je put ka istinskoj veri i unutrašnjem miru, koji menja srce i svet oko nas.
Dok su svetinje padale i ljudi bežali sa Kosmeta, mati Fevronija je ostala, spašavala izbeglice, molila se neprestano i postala simbol vere, snage i majčinske ljubavi.
Od prenosa posmrtnih ostataka pesnika iz Amerike do današnje uloge hrama na Crkvini kao duhovnog i kulturnog središta – priča o svetinji koja je postala znak prepoznavanja Trebinja.
U najvećoj medicinskoj ustanovi u zemlji proslavljena je krsna slava, a priča o hramu koji je preživeo rat, zaborav i preobražaj u mrtvačnicu otkriva koliko je ovo mesto važno za bolesnike, lekare i grad.
Kad su mu rekli da je jedina šansa transplantacija srca, brat Goran nije odustao. Iz bolničke sobe krenuo je na put duhovnog isceljenja ka Hilandaru, gde je pronašao snagu za novi život.
Na trpezi ljubavi u porti Crkve Ružica, poglavar Srpske pravoslavne crkve poručio je vernicima da najveća bitka svakog čoveka nije spoljašnja, već u srcu.
Pravoslavna tradicija uči da se Bog otkriva kroz ljubav, milosrđe i nepokolebljivu vernost, kao onaj koji ne napušta svoje stvorenje čak ni onda kada se ono udalji od njega.
Recept iz vremena kada se sve spremalo bez žurbe ponovo osvaja — zahvaljujući bogatom nadevu, toploj čokoladnoj glazuri i uspomenama koje mirišu na maslo.
