Na Kosovu i Metohiji, u Ukrajini i Moldaviji pokrenuti su koordinisani pokušaji razbijanja crkvenog jedinstva, upozoravaju sveštenici i istoričari. Meta su pravoslavni Sloveni, a cilj je potkopavanje njihove vere, identiteta i svetinja.
Na tri važne teritorije pravoslavnog sveta — na Kosovu i Metohiji, u Ukrajini i u Moldaviji — odvijaju se tri različita, ali suštinski poveziva slučaja pokušaja razbijanja crkvenog jedinstva. Ovi procesi, kako upozorava protojerej-stavrofor dr Velibor Džomić, nisu samonikli, već su jasno podsticani sa adresa koje ne blagonaklono gledaju na pravoslavlje. Nimalo slučajno, sve tri pojave dešavaju se upravo među pravoslavnim Slovenima, što dodatno produbljuje zabrinutost.
Na Kosovu i Metohiji pojavila se samozvana i nepostojeća struktura koja sebe naziva crkvom pravoslavnih kosovskih Albanaca. U Ukrajini, pored jedine kanonske pravoslavne crkve u sastavu Moskovske patrijaršije, deluje raskolnička tvorevina pod nazivom Pravoslavna crkva Ukrajine. U Moldaviji se vodi spor između Pravoslavne crkve pod Moskovskom patrijaršijom i Rumunske pravoslavne crkve oko duhovne jurisdikcije i crkvene vlasti.
– Sve su to pokušaji razbijanja pravoslavnog sveta i pravoslavnih slovenskih naroda – ističe otac Velibor, prenosi putnikportal.rs..
On podseća da je Carigradska patrijaršija, priznavši nekanonsku ukrajinsku crkvu, dodatno pogoršala stanje. Većina autokefalnih pravoslavnih crkava i dalje ne saslužuje s tom – kako je naziva – tvorevinom nastalom pod uticajem Carigrada i stranih obaveštajnih službi.
Savremeni mučenici u Ukrajini
Protojerej Džomić izražava divljenje sveštenicima kanonske crkve u Ukrajini koji nepokolebljivo svedoče veru, čak i po cenu života, ostajući verni jedinstvu Crkve. Naziva ih savremenim mučenicima 21. veka.
– Ko danas juriša na pravoslavne svetinje u Ukrajini i bilo gde u svetu, svrstava se uz one koji su Hrista raspeli i koji su vikali: raspni ga, raspni – poručuje otac Velibor.
Crkvene razlike između Ukrajine i Moldavije
Istoričar dr Aleksandar Raković ističe da su razlike između ukrajinskog i moldavskog crkvenog pitanja duboko istorijske. Ukrajinski narod ima zajedničko poreklo s ruskim narodom, dok je u Moldaviji situacija drugačija: tamo se nadmeću dve jake crkvene strukture – Pravoslavna crkva pod Moskovskom patrijaršijom, prisutna od vremena sovjetske perestrojke, i Rumunska pravoslavna crkva, koja ima snažnu zapadnu podršku.
Nemanja Pančić
Pravoslavlje pod političko-crkvenim pritiskom
– Rumunska crkva ima jasan cilj, da duhovno i identitetski utvrdi Moldaviju kao deo zamišljene rumunske državne celine – ocenjuje Raković, prenosi putnikportal.rs.
To se, dodaje, čini i pored činjenice da u Moldaviji živi veliki broj rusofonog stanovništva. Raković upozorava da crkveno pitanje u Kijevu ne može biti rešeno mirnim putem.
– Separatistički režim u Kijevu neće dopustiti povratak kanonske crkve u Kijevo-pečersku lavru. Iluzorno je očekivati čudo, jer se sve temelji na sili, a ne na pravdi – kaže on.
Srpska crkva pod pritiskom na Kosovu i Metohiji
Govoreći o situaciji na Kosovu i Metohiji, otac Velibor podseća da je mučenička Pećka patrijaršija u istoriji dvaput ukidana, ali nikada ranije srpskom patrijarhu nije bilo zabranjeno da uđe u sopstvenu patrijaršiju – što se dogodilo pre nešto više od godinu dana.
Vaskrsenje posle Golgote
Ipak, činjenica da je Njegova Svetost patrijarh Porfirije ovog Vaskrsa boravio s vernicima na Kosovu i Metohiji, za oca Velibora je znak nade.
– Posle Golgote dolazi Vaskrsenje. Svako stradanje u Hristu treba da nas osnaži i učini dostojnima Jevanđelja – poručuje on.
Izvor snage u Svetom pismu
– Gospod je rekao: ko pretrpi do kraja, taj će se spasti. Ako mene goniše, i vas će goniti; ako moju reč održaše, i vašu će održati. To je izvor naše snage – podseća otac Velibor.
Tanjug/Video
Čuvanje svetinja i identiteta
– Na tom temelju gradimo naš stav, čuvamo svetinje, običaje, veru i identitet. Ovo su istorijski dramatični trenuci. Moramo se osloniti na svoje najdublje duhovne temelje i jednovernu braću, uz poštovanje svih hrišćana – naglašava otac Velibor.
Pokušaji prekrajanja istorije na Kosmetu
Raković upozorava na pokušaje prekrajanja istorijskih činjenica:
– Albanci žele da se kroz identitetsku konstrukciju prikažu kao starosedeoci, a Srbi kao došljaci. Tvrde da su srpske svetinje ili preuzete od katoličkih Albanaca, ili izgrađene na ostacima njihovih hramova.
– Srpska država je snažno angažovana da spreči pokušaje Albanaca da preko Uneska preuzmu četiri najveće srpske svetinje – ističe Raković.
– Ali nema mesta opuštanju. Moramo biti budni i spremni na svaki novi izazov – dodaje on.
Foto: Aleksandar Trifunović
Pećka Patrijaršija
Kosmet kao jerusalimsko pitanje Evrope
Raković podseća da se ono što se danas događa Srbima i Rusima već desilo Grcima, koji su izgubili etnički grčke prostore u Maloj Aziji, na Siciliji i u Aleksandriji.
– Zapad je tada bez milosti žrtvovao Grke – kaže istoričar.
Poziv na strpljenje
Otac Velibor smatra da iskustvo grčkog naroda treba da bude pouka i Srbima.
– Može doći stradanje, ali doći će i dan slobode. Kosovsko-metohijsko pitanje je poput jerusalimskog – toliko je sveto da je teško rešivo. Zato ga treba rešavati mudro, strpljivo, uz očuvanje statusa kvo – zaključuje Raković.
Duhovna odgovornost svih nas
– Crkveno pitanje je najvažnije pitanje na Kosovu i Metohiji – poručuje otac Velibor.
Dodaje da je dužnost svakoga od nas da, u meri svojih mogućnosti, pomogne da naš narod na Kosmetu ostane na svojim ognjištima i da podržimo sveštenstvo i monaštvo koje svakodnevno svedoči Hrista, uprkos svim teškoćama.
Nedaleko od Kosovske Kamenice, sabrali su se vernici iz raznih krajeva okupili na praznik Svetih cara Konstantina i carice Jelene. Pod vođstvom mitropolita Teodosija, osveštane su nove crkvene prostorije, a liturgija je odisala jedinstvom, verom i nadom u opstanak Srba na svetoj kosovskoj zemlji.
Na dan kada Srpska pravoslavna crkva slavi Svetog Justina Ćelijskog, podsećamo se besede koja je izazvala šok u tadašnjoj Jugoslaviji. Pred stotinama ljudi, a pod prismotrom vlasti, tada mladi profesor Amfilohije izgovorio je istinu koju mnogi nisu smeli ni da pomisle.
Nasilje nad sveštenstvom i parohijanima, povrede i blokada saobraćaja - svetinja iz 19. veka u ukrajinskom gradu Černovci ugrožena u vrtlogu društvenih i verskih tenzija.
U Nacionalnom muzeju istorije Rumunije otvorena je potresna izložba o najugroženijim svetinjama Evrope – manastirima na Kosovu i Metohiji koji, uprkos nasilju i pokušajima brisanja, ostaju stubovi pravoslavne vere i identiteta jednog naroda.
Poglavar SPC u svom obraćanju istakao primer mirenja braće nad moštima Svetog Simeona i podsetio da kroz duhovno nasleđe našeg prosvetitelja narod može pronaći put u složenim civilizacijskim i istorijskim iskušenjima.
Predanje kaže da je Sveti Bonifacije na Badnje veče posekao Hrast groma, pod kojim su pagani prinosili ljudske žrtve, što je zauvek promenilo tok jedne stare tradicije.
Dok mediji najavljuju ludačku proslavu Nove godine, sveštenik iz Malog Palančišta poziva vernike na molitvu, post i pokajanje pred Rođenje Hrista, ističući opasnosti idolopoklonstva i praznoslovlja.
Jedinstvena kombinacija ječma, pasulja, povrća i dimljenog mesa vraća nas u kuhinje naših predaka, čuvajući duh starih domaćinstava i porodične molitve kroz generacije.
Selsko meso, staro jelo iz ruralnih krajeva, vraća se na trpeze kao simbol zajedništva, topline doma i prazničnih okupljanja — a tajna njegovog bogatog ukusa krije se u jednostavnim sastojcima i sporom, strpljivom krčkanju.
Pripremite ove nežne kolačiće po receptu koji se čuva generacijama i otkrijte kako svaki zalogaj može da probudi sećanja, poveže porodicu i upotpuni praznično slavlje.
Služeći liturgiju u hramu Svetog Pantelejmona u Oraovcu, mitropolit zvorničko-tuzlanski besedio je o veri koja se potvrđuje delima kroz obnovu crkvenog života i zajedništvo vernika.
Parohije od Teksasa do Njujorka beleže stotine novih vernika koji se pripremaju za krštenje, dok arhijerej Antiohijske patrijaršije ističe da iza brojki stoji dug i zahtevan put istinskog obraćenja, a ne prolazni trend.
Dok mnogi govore o duhovnoj krizi na Zapadu, sve više ljudi upravo tamo pronalazi duboku, živu veru u Pravoslavlju. Dva nedavna talasa masovnih krštenja u Čileu i Holandiji svedoče o tome da istina nalazi put do srca, bez obzira na granice, kulturu ili jezik.
Dok mediji najavljuju ludačku proslavu Nove godine, sveštenik iz Malog Palančišta poziva vernike na molitvu, post i pokajanje pred Rođenje Hrista, ističući opasnosti idolopoklonstva i praznoslovlja.
Pitanje koje svake zime deli vernike dobija jasan odgovor sveštenika koji, bez popuštanja veri ali i bez straha od radosti, objašnjava gde je prava granica.
U vreme kada je vera bila progonjena, a javno ispovedanje Hrista smatrano prestupom, dogodilo se čudo koje je stotine, pa i hiljade ljudi vratilo Bogu.
Džuman Al-Kavasmi prvi put javno govori o životu u okruženju gde je mržnja bila obaveza, o sumnjama koje su je razdirale i iskustvu koje ju je odvelo na put potpuno suprotan onome na koji je bila usmeravana.
U katoličkoj tradiciji 31. decembar nosi više od odbrojavanja sekundi do Nove godine - nosi priču o Svetom Silvestru koji je oblikovao veru, odnos Crkve i vlasti i sudbinu Rimskog carstva
Pitanje koje svake zime deli vernike dobija jasan odgovor sveštenika koji, bez popuštanja veri ali i bez straha od radosti, objašnjava gde je prava granica.
