Pre-Partenon je uništen tokom persijskog pljačkanja Atine 480. p.n.e. prilikom persijanskog napada na grad, pri čemu su Persijanci nemilosrdno uništili i spalili još nedovršeni Pre-Partenon i druge građevine.
Svaki posetilac Atine treba da vidi Partenon. Izgrađen pre više od dve hiljade godina, drevni hram je jedna od onih kultnih građevina koje su postale simbol zapadne civilizacije...
Izgrađen kao hram boginje Atine, Partenon je služio i kao hrišćanska crkva i kao džamija i doživeo je više transformacija tokom svoje duge istorije.
5. vek pre nove ere često se naziva zlatnim dobom Atine. U tom periodu izgrađena je većina veličanstvenih javnih zgrada na vrhu Akropolja, a procvetali su demokratija, umetnost, filozofija i pozorište. Nakon što su izdržali pet decenija ratovanja sa Persijancima, Atinjani su ostvarili važnu pobedu u bici kod Plateje 479. godine p.n.e. Ova pobeda podigla je osećaj ponosa, a grad je ekonomski napredovao. Izgradnja Partenona, jedne od najslikovitijih građevina antičke Grčke, pokrenuta je upravo tada.
Izgradnja hrama započela je 447. godine p.n.e, a završena devet godina kasnije. Mesto odabrano za Partenon na vrhu brda Akropolja nije bilo slučajno. Tamo su ležale ruševine dva ranija hrama. Stariji, nedovršeni hram, "Pre-Partenon" ili Stariji Partenon, zauzimao je isto mesto. Sam Pre-Partenon je bio izgrađen na vrhu ranijeg hrama poznatog kao Hekatompedonov hram. Oba hrama bila su posvećena Atini, boginji zaštitnici grada.
Pre-Partenon je uništen tokom persijskog pljačkanja Atine 480. p.n.e. prilikom persijanskog napada na grad, pri čemu su Persijanci nemilosrdno uništili i spalili još nedovršeni Pre-Partenon i druge građevine. Nakon napada, Atinjani nisu ponovo izgradili Pre-Partenon, ali su ostavili ruševine na mestu narednih 30 godina kao podsećanje na persijsku pretnju.
Rimljani su osvojili Grčku 146. godine p.n.e., a Atina je postala provincijski rimski grad. Zadržala je većinu svojih klasičnih i helenističkih karakteristika, kojima su se u Rimu jako divili. Hrišćanstvo je prihvaćeno kao državna religija od strane Rimskog Carstva 380. godine nove ere, što znači da su mnogi poganski hramovi i sveta mesta prenamijenjeni u crkve i koristili su se za hrišćansko bogosluženje.
Kada se Rimsko Carstvo podelilo na dva dela 15 godina kasnije, Istočno Rimsko Carstvo (poznato i kao Vizantijsko Carstvo) nastavilo je promovisati hrišćanstvo umesto starijih poganskih religija. Partenon, hram prvobitno izgrađen u čast Atine, pretvoren je u crkvu posvećenu Devici Mariji. Unutrašnjost je izmenjena, uz dodatke poput hrišćanske ikonografije, apside i oltara. Partenon je postao jedno od najvažnijih hrišćanskih hodočasničkih odredišta unutar Vizantijskog Carstva. Veličanstveni hram igrao je značajnu ulogu u učvršćivanju hrišćanskih verskih običaja i rituala u Grčkoj.
Negde tokom tog perioda nestao je masivni kip Atine, koji je izradio poznati umetnik Fidija. Izrađen od zlata i bele kosti, približno 12 metara visoka statua stajala je u srcu Partenona u svoj svojoj lepoti i veličini. Šta se tačno dogodilo sa kipom ostaje misterija.
Nakon što je Osmansko carstvo osvojilo Atinu 1458. godine, hram je ponovo transformisan. Osmansko carstvo, koje se protezalo od 14. do ranog 20. veka, imalo je islam kao dominantnu religiju. Partenon je postao simbol islamskog osvajanja i dominacije nad grčkim narodom i preuređen je kako bi služio islamskim običajima. Uklonjeni su svi znakovi hrišćanske prošlosti, slike svetaca su uklonjene, a što je najvažnije, Partenon je dobio minaret. Frizovi, metope i zabati klasičnog Partenona pretrpeli su veliku štetu tokom tog perioda."
Mletačka opsada Atine 1687. godine bila je deo šireg sukoba koji je uključivao Osmansko Carstvo i koaliciju evropskih sila, uključujući Veneciju. Primarni cilj Mlečana bio je oslabiti osmansko prisustvo u istočnom Sredozemlju i potvrditi svoj uticaj u regionu. Odluka da se gađa Atina bila je strateška. Atina je bila važna kao zapadno srce Osmanskog Carstva i imala je simbolički značaj.
Tokom opsade, Osmanlije su koristile Partenon i druge građevine na Akropolju kao utvđenje. Kao najveća građevina, Partenon je služio za skladištenje baruta i municije. U pokušaju da oslabe osmansku odbranu, Mlečani su gađali Partenon, pri čemu su uništili nekoliko stubova, skulptura i drugih struktura.
Mlečani su nakon toga napustili Atinu 1688. Unutar ruševina Partenona sagrađena je mala džamija. Ova faza u istoriji Partenona dobro je dokumentovana na nekoliko slika i crteža evropskih putnika.
Partenon se i dalje povremeno pojavljuje u vestima zbog dugotrajnog spora između grčke vlade i Britanskog muzeja u Londonu. Kontroverza je započela "zahvaljujući" lordu Elginu, koji je bio britanski ambasador u Osmanskom Carstvu od 1799. do 1803. godine. Elgin je dobio dozvolu od osmanskih vlasti za dokumentacije grčkih građevina, uključujući Partenon.
Tokom ovog procesa brzo je donesena odluka da se uklone skulpture i arhitektonski fragmenti sa Partenona. Sir Elgin je tvrdio da je delovao kako bi sačuvao mramor Partenona i zaštitio ga od daljeg oštećenja ili uništenja. Tvrdio je da su Osmanlije zanemarile lokaciju i da su skulpture bile izložene vremenskim uslovima i vandalizmu. Uz pomoć tima majstora, Sir Elgin je demontirao brojne skulpture i otpremio ih u Englesku.
Na kraju, delove je prodao britanskoj vladi, te su oni postali deo zbirke Britanskog muzeja, sada poznate kao Elginovi mramori ili Partenonski mramori. Kontroverza oko postupaka lorda Elgina proizlazi iz pitanja vlasništva, pristanka i etičkih implikacija (umešanost) uklanjanja kulturne baštine sa mesta njenog porekla. Bilo kako bilo, mramor je i dalje u Londonu.
Grčki ustanak 1821. godine nije bio samo borba za oslobođenje od Osmanlija – bio je to i duhovni pokret u kojem je pravoslavna vera igrala ključnu ulogu.
Nakon četiri godine pravnih bitki, manastir Odhigitrija je uspešno iselio stočare koji su odbijali napustiti zemljište, dok je otac Parfenios razjasnio optužbe na račun manastira.
Razorna vatra sravnila je sa zemljom hram Sretenja Gospodnjeg na grčkom ostrvu Poros, ostavljajući za sobom samo pepeo i tugu. Ali usred zgarišta, jedna svetinja ostala je netaknuta – ikona Hrista kao Velikog Arhijereja, neoštećena i postojana.
Dok su ljudi u tišini tražili utehu, snažan potres je zatreseo zemlju, odnoseći nevine živote u Mjanmaru.
U prestonici SAD slavilo se kao u srcu Srbije – liturgija, pesma, kolo i molitva spojili su verni narod u crkvi Svetog Luke, dok je freska Presvete Bogorodice „Širšaja nebesa“ postala simbol duhovnog mosta između otadžbine i dijaspore.
Na svakoj slavskoj trpezi ono zauzima sveto mesto — simbol je vaskrsenja, zajedništva i zahvalnosti Bogu. Evo zašto se njegovo posluženje smatra molitvom, a ne običajem.
Mir nije odsustvo haosa, već prisustvo smisla.
Bolest ne nastaje samo zbog telesnih slabosti, već i zbog stanja ljudske duše.
Ovi brzi kolači sa keksom, pistaćima i brusnicama donose raskošni slatki užitak za slavsku trpezu, spremni za posluženje za manje od sat vremena.
U kuhinjama pravoslavnih domaćica, ova čorba se pripremala s ljubavlju – za praznike, slave i nedeljne porodične ručkove. Sada je pravo vreme da je ponovo otkrijete i spremite po originalnom receptu iz tradicije srpske kuhinje.
Jednostavan i brz recept za kolač koji u dom donosi miris domaće kuhinje i radost zajedništva u posne dane.
Od pažljivo prženog luka do mirisa ljute paprika - otkrijte tajnu starinskog monaškog ribljeg paprikaša koji spaja duh pravoslavnog života i prazničnih trpeza.
Skromne namirnice, otmen ukus – manastirski zapis iz 1855. godine vraća na trpezu zalogaj koji je nekada krasilo srpsko dvorsko posluženje.
Jedinstvena kombinacija ječma, pasulja, povrća i dimljenog mesa vraća nas u kuhinje naših predaka, čuvajući duh starih domaćinstava i porodične molitve kroz generacije.
Tužba protiv mitropolita Imvrosa i Tenedosa otvara pitanja o pravima, recipročnosti i verskoj slobodi u Turskoj i Grčkoj.
Alep , najveći grad u Siriji i istorijsko raskršće kultura i religija, ostaje u ožiljcima višegodišnjeg građanskog rata koji je potresao zemlju.
Na svakoj slavskoj trpezi ono zauzima sveto mesto — simbol je vaskrsenja, zajedništva i zahvalnosti Bogu. Evo zašto se njegovo posluženje smatra molitvom, a ne običajem.
Mir nije odsustvo haosa, već prisustvo smisla.
Bolest ne nastaje samo zbog telesnih slabosti, već i zbog stanja ljudske duše.
U besedi za 22. utorak po Duhovima, Sveti Nikolaj Ohridski i Žički ističe da se prava lepota prepoznaje kroz duhovnu svetlost i blagodet koja menja čoveka.
Sabrani verni narod zajedno sa državnim zvaničnicima u tišini i molitvi odali poštovanje stradalima dok su patrijarhove reči o miru i jedinstvu dirnule srca svih prisutnih.
Uz nekoliko sastojaka i malo strpljenja, svaka domaćica može da oblikuje ruže, listiće i cvetove od testa koji će slavski kolač pretvoriti u istinski simbol vere, lepote i porodičnog blagoslova.
Na blagoslovenom mestu gde se spajaju Dunav i Sava, patrijarh srpski služio je liturgiju i predvodio litiju do kapele Svete Petke, pozvavši vernike da se saberu u veri i Hristovu reč postave kao temelj života.
Od molitava za zdravlje i porodičnu sreću do isceljenja koja se prepričavaju generacijama — žene širom Srbije svedoče kako im je Sveta Petka vratila snagu, veru i mir u srcu.
U besedi za 22. utorak po Duhovima, Sveti Nikolaj Ohridski i Žički ističe da se prava lepota prepoznaje kroz duhovnu svetlost i blagodet koja menja čoveka.
Ajeti 43:85 89 otkrivaju kako oprost, dobra dela i vera u Božju pravdu mogu promeniti vaš pogled na svet.
Shi-iguman manastira Sanaksar učio je da najdublji mir dolazi onda kada se čovek probudi sa molitvom na usnama.
