Nakon što je arhiepiskop Elpidofor poklonio predsedniku Sjedinjenih Američkih Država zlatni simbol hrišćanstva i uporedio ga sa Svetim carem Konstantinom, usledila je oštra reakcija iz Turske – od zahteva za oduzimanje pasoša do poziva na progon.
Kada je nedavno arhiepiskop Amerike Elpidofor, arhijerej Carigradske patrijaršije, u Beloj kući predsedniku Donaldu Trampu darovao zlatni krst, izgovorio je reči koje su odjeknule širom sveta:
- Krst je simbol mira i ovim želim da doneseš mir svetu i učiniš Ameriku snažnijom.
Vidno dirnut, Tramp je odgovorio:
- Nisam ovo očekivao, ali prihvatam.
Tanjug/AP Photo/Jacquelyn Martin
Vladika Elpidofor i Donald Tramp na prijemu u Beloj kući
Usledio je govor u kojem je arhiepiskop Elpidofor američkog predsednika nazvao „vođom sveta, mira i slobode“, praveći paralele sa Svetim carem Konstantinom.
- Predsedniče, podsećate me na Svetog cara Konstantina - rekao je arhiepiskop, što su mnogi smatrali preteranim poređenjem.
Slike arhiepiskopa Elpidofora i Donalda Trampa koji drži zlatni krst obišle su svet, ali su u pojedinim krugovima izazvale oštru reakciju. Među prvima je reagovala Ankara, preko Erola Kare, poznatog turskog novinara i pisca bliskog revizionističkoj doktrini „Plava domovina“, prenosi grčki portal vimaorthodoxias.gr.
Poziv na progon arhiepiskopa
Kara je javno zatražio da se arhiepiskopu Elpidoforu oduzme turski pasoš i zabrani ulazak u Tursku, iako je on još uvek njen državljanin. Njegov napad nije bio samo politički, već je poprimio ideološki, verski i istorijski karakter.
Tanjug/AP Photo/Jacquelyn Martin
Vladika Elpidofor
Posebno mu je zasmetalo to što je arhiepiskop Elpidofor u svom govoru u Beloj kući pomenuo kiparski problem i grčke nacionalne teme, kao i što je patrijarha Vartolomeja nazvao „Carigradskim“, a ne „Patrijarhom Romeja“, kako to nalaže zvaničan stav turske države. Takođe, kao provokaciju je protumačio i to što je Elpidofor Carigrad nazvao njegovim istorijskim imenom, umesto da koristi tursku verziju.
Dublji sukob i istorijski kontekst
Iza ovog napada, smatraju analitičari, stoji Džihat Jajdži, tvorac doktrine „Plava domovina“ i zagovornik proterivanja Carigradske patrijaršije iz Turske. Jajdži i njemu slični vide Vaseljensku patrijaršiju kao smetnju i pretnju turskoj nacionalnoj bezbednosti, što je deo šire politike potiskivanja pravoslavnog nasleđa iz nekadašnje vizantijske prestonice.
Ovaj poziv na progon arhiepiskopa Elpidofora zapravo je nastavak dugogodišnjeg pritiska na Vaseljensku patrijaršiju, instituciju koja već vekovima opstaje u Carigradu uprkos mnogim izazovima. Turska vlast ne gleda blagonaklono na prisustvo pravoslavlja na svojoj teritoriji i često pribegava administrativnim i pravnim potezima kako bi oslabila njegov uticaj.
Tanjug/AP Photo/Jacquelyn Martin
Vladika Elpidofor i Donald Tramp
Verske slobode na udaru
Napadi na arhiepiskopa Elpidofora poprimili su karakter organizovane kampanje, što su mnogi prepoznali kao deo šire politike suzbijanja verskih sloboda i istorijske istine. Turska je već više puta kritikovana u izveštajima međunarodnih organizacija zbog odnosa prema Vaseljenskoj patrijaršiji i pravoslavnim vernicima.
Ipak, uprkos pritiscima, Carigradska patrijaršija ostaje duhovni stub pravoslavlja, dok arhiepiskop Elpidofor uživa veliki ugled u crkvenim i diplomatskim krugovima. Njegova uloga u Americi snaži glas Vaseljenske patrijaršije u svetu, što je, čini se, upravo ono što smeta određenim političkim krugovima.
Širi značaj i simbolika događaja
Gest darivanja zlatnog krsta Donaldu Trampu u Beloj kući dobio je dublju dimenziju. Ono što je počelo kao simboličan čin postalo je deo političkih i verskih sukoba, u kojima se prelamaju odnosi velikih sila i stare istorijske nesuglasice. Kako će se ova priča dalje razvijati i da li će međunarodna zajednica reagovati na pokušaje gušenja verskih sloboda, ostaje da se vidi.
Na svečanosti posvećenoj grčkoj istoriji i pravoslavlju, američki predsednik od arhiepiskopa Elpidofora dobio je zlatni krst, ali i priznanje koje je iznenadilo mnoge. Da li je ovakvo poređenje primer mudrosti ili političke pristrasnosti?
Hiljadu godina nakon Velike šizme, Carigradska patrijaršija i katolička crkva ponovo se približavaju. Mitropolit zborničko-tuzlanski u svom autorskom tekstu objašnjava kako Pashalna unija otvara pitanje budućnosti pravoslavlja, crkvene politike i uticaja Vatikana na Istok.
Bivši državni tužilac Arizone i novoimenovani ambasador SAD u Srbiji primio je blagoslov episkopa losanđeleskog i zapadnoameričkog pred početak diplomatske misije - emotivan susret u Finiksu ispunjen duhovnim i narodnim jedinstvom.
Sveti Nikolaj Ohridski i Žički u besedi za 26. petak po Duhovima objašnjava zbog čega jedinstvo nije stvar dogovora, već posledica vere u jednog Hrista.
Pravoslavci danas molitveno proslavljaju Svete apostole Filimona, Apfiju i Arhipa po starom kalendaru i Svetog Savu Prepodobnog po novom, katolici su u periodu Adventa, muslimani idu na džumu-namaz, a u judaizmu dan je posvećen redovnoj molitvi i svakodnevnim verskim dužnostima.
Ajeti 62:9-10 iz Al Džumu‘e otkrivaju kako trenutak predanosti Bogu i traganje za blagodetima mogu preoblikovati svakodnevni život, donoseći unutrašnji mir i ravnotežu između duhovnog i materijalnog sveta.
Mnogi misle da se Bogu prilazi kroz neprekidni napor i kaznu nad sobom, ali pouka svetogorskog starca otkriva zašto taj smer često vodi u umor, a ne u mir.
Jedinstvena kombinacija ječma, pasulja, povrća i dimljenog mesa vraća nas u kuhinje naših predaka, čuvajući duh starih domaćinstava i porodične molitve kroz generacije.
Nekada nezaobilazna na prazničnim trpezama, ova poslastica se pravila sa strpljenjem i ljubavlju — donosimo autentičan recept koji će vaš dom ispuniti toplinom i mirisom svečanosti.
Poglavar Carigradske patrijaršije stiže u Vašington i Njujork, gde će razgovarati o slobodi vere, zaštiti prirode i ulozi Pravoslavlja u savremenom svetu, ali i večerati sa najmoćnijim ljudima američke diplomatije.
Urednik National Herald-a tvrdi da je Carigradska patrijaršija odgovorna za duboku krizu Arhiepiskopije Amerike, ukazujući na proteste vernika, finansijske tenzije i ozbiljne pukotine u načinu upravljanja.
Prvi razgovor u četiri oka otvorio teme od opstanka hrišćana u Turskoj i na Bliskom Istoku, preko rata u Ukrajini, do priprema za obeležavanje 1700 godina od Prvog vaseljenskog sabora u Nikeji.
Prisustvo prelata Džozefa Tobina na pravoslavnom bogosluženju, tokom kojeg ga je patrijarh Vartolomej oslovio titulom "visokopreosvećeni", izazvalo je oštre reakcije vernika širom sveta i otvorilo ozbiljna kanonska pitanja o granicama dijaloga s Vatikanom.
Sveti Nikolaj Ohridski i Žički u besedi za 26. petak po Duhovima objašnjava zbog čega jedinstvo nije stvar dogovora, već posledica vere u jednog Hrista.
Mnogi misle da se Bogu prilazi kroz neprekidni napor i kaznu nad sobom, ali pouka svetogorskog starca otkriva zašto taj smer često vodi u umor, a ne u mir.
Skoro tri decenije ovaj zanatlija iz Ježevice izrađuje voštanice po manastirskom predanju, učeći nas da se prava sveća ne stvara mašinom, već strpljenjem, iskustvom i verom koja se ne gasi ni kada plamen dogori.
Skoro tri decenije ovaj zanatlija iz Ježevice izrađuje voštanice po manastirskom predanju, učeći nas da se prava sveća ne stvara mašinom, već strpljenjem, iskustvom i verom koja se ne gasi ni kada plamen dogori.
Na manastirskom imanju, nakon požara i decenija bez uzgoja, bratstvo uz pomoć svetogorskih monaha i molitvu igumana Metodija obnavlja poljoprivrednu tradiciju, dajući novi život ekonomiji i duhovnom životu manastira.
U manastiru Mrkonjići, samo nekoliko metara od ulaza u hram, stoji košćela stara više od četiri veka - mesto gde se susreću vera, predanje i čudo prirode.
Od prenosa posmrtnih ostataka pesnika iz Amerike do današnje uloge hrama na Crkvini kao duhovnog i kulturnog središta – priča o svetinji koja je postala znak prepoznavanja Trebinja.
Uz liturgiju u Gornjem Ostrogu i snažne reči o pokajanju, smirenju i istinskoj veri, vernicima je sa hramovne slave upućen poziv na unutrašnju promenu koja, kako je poručeno, počinje u tišini srca, a potvrđuje se delima.
Skoro tri decenije ovaj zanatlija iz Ježevice izrađuje voštanice po manastirskom predanju, učeći nas da se prava sveća ne stvara mašinom, već strpljenjem, iskustvom i verom koja se ne gasi ni kada plamen dogori.
