Praznovanje dana kada je svetlost Hristova zasijala nad Tavorom postalo je deo zapadne tradicije zahvaljujući pobedi hrišćanske vojske nad Osmanlijama kod Beograda 1456. godine. Ovaj događaj ostao je upamćen kao simbol duhovne preobrazbe i Božanske intervencije koja je sačuvala Evropu od otomanskog jarma.
Još u dubini vekova, kada se svetlost hrišćanstva širila kroz tlo palestinsko i egipatsko, ustanovljen je prauznik Preobraženja Gospodnjeg, proslava trenutka kada je Gospod Isus Hrist zasijao božanskom slavom na gori Tavor pred očima svojih učenika.
U tim davnim vremenima, tokom 4. veka, ovaj svetkovni dan ušao je u kalendar Crkve, osvetljavajući srca vernih i podsećajući ih na tajanstveno otkrivanje nebeske slave Hristove. Ovaj blistavi trenutak duhovne preobrazbe bio je prvi put proslavljen među hrišćanima na tlu Bliskog Istoka, ali je njegova svetlost ubrzo dopirala i do drugih delova hrišćanskog sveta.
Wikipedia
Bitka kod Beograda 1457. godine
Na Istoku, ovaj praznik je od 7. veka postao čvrsto utemeljen, slavljen sa pobožnošću i uzdizanjem duše, dok je na Zapadu morao čekati gotovo čitavo milenijum da bude prihvaćen u zvanični kalendar Crkve. Ipak, Božja promisao nije zakasnila. Godine 1457. zapadni hrišćani su ovaj sveti dan uneli u svoj kalendar, a razlog za ovu kasnu, ali veličanstvenu odluku, bio je događaj koji je promenio tok istorije.
Na dan Preobraženja Gospodnjeg, 6. avgusta 1456. godine po julijanskom, a 19. avgusta po gregorijanskom kalendaru, hrišćanska vojska predvođena hrabrim Janošem Hunjadijem, u narodu poznatim kao Sibinjanin Janko, i neustrašivim franjevcem Ivanom Kapistranom, odnela je veličanstvenu pobedu nad Osmanlijama kod Beograda. Ova pobeda zaustavila je prodor Turaka ka severu i donela olakšanje Evropi, čuvajući je od daljeg širenja otomanskog jarma.
U znak sećanja i zahvalnosti za ovu Božansku pomoć, hrišćanska zapadna Evropa je prihvatila praznik Preobraženja Gospodnjeg, u njemu prepoznajući simboliku duhovnog i telesnog preobraženja, kao i pobedu svetlosti nad tamom. Iako su Janoš Hunjadi i Ivan Kapistran ubrzo posle pobede preminuli – prvi u Zemunu, a drugi u Iloku – njihova dela i njihova žrtva ostali su uklesani u hrišćanskom pamćenju.
Printscreen/YouTube
Ikona Preobraženja Gospodnjeg
Tako je Zapadna crkva, zahvaljujući ovoj istorijskoj pobedi, zapečatila dan Preobraženja u svom kalendaru, slaveći ga svake godine 6. avgusta kao Transfiguracija, od latinskog izraza transfiguratio, što znači preobraženje. Ovaj naziv, kao i sama proslava, nosi u sebi simboliku večne promene i uzdizanja ka Božanskoj svetlosti, podsećajući vernike na neprestano duhovno preobražavanje i usmeravanje ka Carstvu nebeskom.
Danas, kao i vekovima unazad, Preobraženje Gospodnje ostaje svetionik nade, vere i Božanskog otkrivenja, ne samo kao istorijska uspomena, već i kao duhovni poziv svakom verniku da se preobrazi u svetlosti Hristovoj.
U svetu preplavljenom samoljubljem, teološkinja Andrea Kereš ističe važnost ispovesti kao puta ka duhovnom rastu. Njen priručnik "Tri koraka do ispovesti" pomaže vernicima da prepoznaju svoje grehe, suoče se sa svojim nesavršenostima i izgrade dublji, iskreniji odnos sa Bogom.
Ovaj sveti čin nosi duboko duhovno značenje i povezuje vernike s Božjom milošću. Saznajte više o simbolici grožđa u pravoslavnoj tradiciji i njegovoj ulozi u svetkovini Preobraženja.
Na predprazništvo Preobraženja, vernici su se okupili u Sabornom hramu Svetog Georgija, gde je vladika kruševački David služio svečanu liturgiju pored ove relikvije iz Rusije.
Vernici Srpske pravoslavne crkve širom sveta proslavljaju veliki praznik Hristovog preobraženja. U svetlim trenucima, otkriva se božanska slava koju je Isus pokazao na gori Tavor.
U 23. subotu po Duhovima, vladika Nikolaj vodi čitaoce kroz večni Božji plan, pokazujući kako kroz Hrista i ličnu slobodnu volju svaki čovek može živeti u pravdi, ljubavi i svetosti – još pre nego što je svet stvoren.
Ajeti 50:15-16, izdvojeni za 15. novembar, podsećaju na neprekidnu Božiju pažnju i moć stvaranja, izazivajući razmišljanje o odgovornosti, sudbini i unutrašnjem životu svakog čoveka.
Od modelinga i Jutjuba do neočekivane hirotonije, brzog raščinjenja i hapšenja koje je otvorilo „Pandorinu kutiju“ - šta krije telefon oca Partenija i kako bi njegovi podaci mogli da razotkriju čitavu kriminalnu strukturu.
Od prenosa posmrtnih ostataka pesnika iz Amerike do današnje uloge hrama na Crkvini kao duhovnog i kulturnog središta – priča o svetinji koja je postala znak prepoznavanja Trebinja.
Od pažljivo prženog luka do mirisa ljute paprika - otkrijte tajnu starinskog monaškog ribljeg paprikaša koji spaja duh pravoslavnog života i prazničnih trpeza.
Jedinstvena kombinacija ječma, pasulja, povrća i dimljenog mesa vraća nas u kuhinje naših predaka, čuvajući duh starih domaćinstava i porodične molitve kroz generacije.
Nekada nezaobilazna na prazničnim trpezama, ova poslastica se pravila sa strpljenjem i ljubavlju — donosimo autentičan recept koji će vaš dom ispuniti toplinom i mirisom svečanosti.
U najznačajnijoj srpskoj muzejskoj instituciji, posetioci mogu videti remek-delo srpske i vizantijske umetnosti iz 12. veka – duhovni i kulturni simbol naroda, koji se, zbog izuzetne osetljivosti, prikazuje svega nekoliko dana godišnje.
Nakon što su Persijanci osvojili Svetu zemlju i polomili koplje na dva dela, njegov vrh je otišao u Carigrad gde se čuvao u crkvi Svete Sofije, a posle u crkvi Device Faroske.
Od prenosa posmrtnih ostataka pesnika iz Amerike do današnje uloge hrama na Crkvini kao duhovnog i kulturnog središta – priča o svetinji koja je postala znak prepoznavanja Trebinja.
U najvećoj medicinskoj ustanovi u zemlji proslavljena je krsna slava, a priča o hramu koji je preživeo rat, zaborav i preobražaj u mrtvačnicu otkriva koliko je ovo mesto važno za bolesnike, lekare i grad.
Kad su mu rekli da je jedina šansa transplantacija srca, brat Goran nije odustao. Iz bolničke sobe krenuo je na put duhovnog isceljenja ka Hilandaru, gde je pronašao snagu za novi život.
Na trpezi ljubavi u porti Crkve Ružica, poglavar Srpske pravoslavne crkve poručio je vernicima da najveća bitka svakog čoveka nije spoljašnja, već u srcu.
Vernici im se obraćaju u trenucima bolesti, straha i nevolja — njihovo besplatno služenje i zagovor kod Hrista donose zdravlje, utehu i snagu za životne borbe.
Tribina o AI tehnologiji u Crkvi izazvala je oštre reakcije monaha svetinje kraj Golupca, koji tvrde da su kritike zlonamerne i da dodatno remete crkveno jedinstvo.
