Poziv na rušenje saborne crkve u Prištini izazvao je duboku zabrinutost među Srbima i svim onima koji veruju u očuvanje kulturnog nasleđa, dok Eparhija raško-prizrenska oštro osuđuje ovaj ekstremistički čin.
Vest da se glasovi ekstremista zalažu za rušenje i uništenje crkve Hrista Spasitelja u Prištini izazvala je dubok šok i zabrinutost među svim pravoslavnim Srbima, ali i među svima onima koji veruju u značaj očuvanja duhovnog i kulturnog nasleđa. Poziv na uništavanje ovog svetog hrama predstavlja novi, snažan napad na crkvu, ali i na srpski narod i njegov istorijski identitet, koji je neraskidivo povezan sa Kosovom i Metohijom.
Eparhija raško-prizrenska odmah je reagovala na ove provokacije.
- Duboko smo zabrinuti i snažno protestujemo zbog zapaljivih i krajnje neodgovornih izjava profesora Jusufa Budžovija i Envera Redže, koji su javno pozvali na rušenje crkve Hrista Spasitelja u Prištini. Takve izjave predstavljaju direktnu pretnju duhovnoj i kulturnoj baštini, kao i pokušaj negiranja postojanja srpske crkve i naroda na Kosovu“, navodi se u saopštenju Eparhije raško-prizrenske.
Wikipedia/Bdx
Hram Hrista Spasitelja u Prištini
Ove reči nisu samo još jedan u nizu retoričkih napada na srpski narod i njegov identitet, već očigledan pokušaj brisanja istorije i kulture, što može izazvati dodatne tenzije u regionu. Eparhija raško-prizrenska jasno ukazuje:
- Pozivanje na rušenje crkve, koja je srpska svetinja i simbol opstanka našeg naroda na ovom prostoru, predstavlja čin mržnje koji mora biti osudjen od strane svih odgovornih institucija i međunarodne zajednice.
Crkva Hrista Spasitelja, iako nezavršena zbog izbijanja rata, jeste osvećeni hram koji pripada Srpskoj pravoslavnoj crkvi, a rušenje ove svetinje bi značilo napad na samu duhovnu srž naroda. U saopštenju se dalje navodi: „Ne možemo dozvoliti da se svetinja ruši zbog političkih i ekstremističkih interesa. Ova crkva nije samo kulturni, već i duhovni simbol postojanja našeg naroda na Kosovu i Metohiji.
Kroz vekove, ove svetinje postale su simbol postojanja, otpornosti i vere, i ne pripadaju samo Srpskoj pravoslavnoj crkvi, već čitavoj civilizaciji. Kao što je Eparhija jasno naglasila:
- Manastir Pećka patrijaršija, manastir Visoki Dečani, manastir Gračanica i crkva Bogorodice Ljeviške u Prizrenu – uvršteni su na Listu svetske baštine UNESKO-a - ističe se u saopštenju i dodaje da je čuvanje ovih spomenika zadatak svih nas, jer oni nisu samo srpske svetinje, već deo kulturnog nasleđa celog čovečanstva.
Eparhija dalje podseća da se ne može preći preko pokušaja izjednačavanja žrtava i zlostavljača, naročito kada se u vezi s Martovskim pogromom iz 2004. godine pojavljuju tvrdnje koje falsifikuju istoriju. Eparhija raško-prizrenska oštro osuđuje tvrdnju gospodina Budžovija da je Martovski pogrom bio organizovan od strane srpske vlade, jer je ovaj pogrom, kao što je međunarodna zajednica prepoznala, bio delo albanskih ekstremista. To je bio strašan ispad nasilja koji je doveo do spaljivanja i oštećenja 30 crkava i manastira, te proterivanja i ubijanja Srba.
Ove izjave o rušenju svetinja i revizionizam istorije samo su potvrda da na Kosovu i Metohiji i dalje vladaju ekstremistički stavovi, koji ne poštuju ni zakon ni ljudska prava. Eparhija raško-prizrenska u saopštenju podseća:
- Kosovsko zakonodavstvo jasno je prepoznalo Srpsku pravoslavnu crkvu i njena imovinska i kulturna prava, a to uključuje i zaštitu svetinja. Pokušaji da se izbriše srpski identitet sa ovog prostora ne samo da su protivzakoniti, već su duboko nepoštovanje istorije.
Wikipedia/Sonia Budini
Hram Hrista Spasitelja u Prištini
Kosovo i Metohija su srpske zemlje, i to je istina koju nijedna izjava, nijedno nasilje i nijedno rušenje svetinje ne može promeniti. Pravoslavna vera, svetinje i narod – sve to je u temelju Kosmeta. Kao što Eparhija poziva, potrebno je da sve odgovorne institucije, međunarodna zajednica i ljudi dobre volje odbace govor mržnje i istorijski revizionizam i da se nasleđe Kosova i Metohije sačuva u istini, pravdi i miru.
Napad na svetinje na Kosmetu nije samo napad na crkvu, već i na dušu naroda, na sam njegov identitet. U trenutku kada se poziva na rušenjehrama Hrista Spasitelja, svi pravoslavni Srbi, svi vernici, svi koji imaju Kosovski zavet u srcu, moraju da osete ozbiljnost i dubinu ovog napada. Molitve i vera nas podstiču da izdržimo svaki pokušaj da nas izbrišu iz istorije, jer naša istorija, kao i naše svetinje, nikada neće biti uništene.
U razgovoru povodom najradosnijeg hrišćanskog praznika, arhiepiskop i mitropolit raško-prizrenski govori o očuvanju vere, tradicionalnih vrednosti i porodice, duhovnim izazovima savremenog društva i neprolaznoj nadi u Božiju pravdu, koja nas poziva na ljubav, praštanje i istrajnost.
Poglavar Srpske pravoslavne crkve otvoreno je govorio o teškom položaju Srba na Kosovu i Metohiji, uskraćenoj slobodi kretanja i svetinjama koje su pod stalnim pritiskom – evropski parlamentarci obećali su da će preneti njegovu poruku u Brisel.
Jedan od najstarijih srpskih manastirskih kompleksa, uklesan u stenu pre osam vekova, postaje žrtva nemara i nelegalnih radova. Hoće li biti kasno kada se svi konačno osvrnemo?
U zaštićenoj zoni nadomak Prizrena izvedeni su nelegalni građevinski radovi koji prete opstanku isposnice. Stručnjaci su na terenu procenili razmere štete, dok monasi Visokih Dečana s tugom posmatraju kako vekovno duhovno utočište trpi posledice nesavesnih zahvata.
Reči svetogorskog podvižnika, starca Dionisija Ignjata, razotkrivaju tišinu koja je postala opasnija od progona - rat protiv pravoslavlja, obmana i pitanje koje odzvanja jače od svake najave kraja.
Dok se srednjovekovni junaci svojataju, život ćerke i unuka Đurađa Kastriotića svedoči o pravoslavnoj veri, srpskoj despotskoj lozi i svetosti koja ne pristaje na savremene interpretacije.
U besedi za 29. utorak po Duhovima, Sveti Nikolaj Ohridski i Žički nas podseća da istinska veličina nastaje kroz poverenje, poslušnost i skromnost pred Stvoriteljem.
Jedinstvena kombinacija ječma, pasulja, povrća i dimljenog mesa vraća nas u kuhinje naših predaka, čuvajući duh starih domaćinstava i porodične molitve kroz generacije.
Nekada nezaobilazna na prazničnim trpezama, ova poslastica se pravila sa strpljenjem i ljubavlju — donosimo autentičan recept koji će vaš dom ispuniti toplinom i mirisom svečanosti.
Selsko meso, staro jelo iz ruralnih krajeva, vraća se na trpeze kao simbol zajedništva, topline doma i prazničnih okupljanja — a tajna njegovog bogatog ukusa krije se u jednostavnim sastojcima i sporom, strpljivom krčkanju.
Na slavi u manastiru Svete Nedelje, mitropolit raško-prizrenski poslao snažnu poruku o veri koja isceljuje, svetinji koja ne sme biti zaboravljena i ljubavi Hristovoj koja okuplja Srbe vekovima.
Porodice koje su se posle rata vratile na svoja ognjišta ostale su bez domova i uspomena – monahinje i meštani rizikovali živote da spasu selo od potpunog uništenja.
Eparhija raško-prizrenska podnela novu krivičnu prijavu protiv Nikole Džufke, Albanca koji godinama nasilno upada u pravoslavne hramove i pokušava da ih prisvoji za svoju organizaciju, dok SPC upozorava da kosovske institucije godinama ćute na njegove napade.
U selu gde još odjekuju molitve predaka, pravoslavni vernici okupili su se oko igumana Save da pokažu kako crkva nije samo građevina, već zavet – i da će, ako zatreba, služiti i u šumi, kao u prvim hrišćanskim vremenima.
Pred stotinama mališana u Hramu Svetog Save, poglavar Srpske pravoslavne crkve je besedio o daru života, dugu ljubavi i veri koja se ne troši, već umnožava.
Na liturgiji u Veljinama, mitropolit Hrizostom je istakao da se pravovernost Svetog oca Nikolaja ogledala u njegovoj nepokolebljivosti i postojanosti u zdravoj nauci Gospodnjoj.
U besedi na Nikoljdan, poglavar SPC podsetio je da se vera ne završava za slavskom trpezom, već počinje na liturgiji i potvrđuje svakodnevnim odnosom prema Bogu i bližnjem čoveku.
Na prazničnoj liturgiji, starešina Sabornog hrama govorio je o svetosti, krsnoj slavi i veri koja ne staje na običajima, već traži ličnu promenu, odgovornost i život u istini.
U vreme kada je vera bila progonjena, a javno ispovedanje Hrista smatrano prestupom, dogodilo se čudo koje je stotine, pa i hiljade ljudi vratilo Bogu.
Džuman Al-Kavasmi prvi put javno govori o životu u okruženju gde je mržnja bila obaveza, o sumnjama koje su je razdirale i iskustvu koje ju je odvelo na put potpuno suprotan onome na koji je bila usmeravana.
Pouka jednog od najvećih duhovnika 20. veka pokazuje kako kratka molitva, čitanje Svetog pisma i samoposmatranje mogu ojačati moralnu snagu i održati veru čak i kada svet preti da nas slomi.
Strah, sumnja i lična pobožnost sudaraju se u pitanju koje mnogi nose oko vrata, a ne izgovaraju naglas - protojerej Vladimir Dolgih objašnjava gde prestaje vera, a počinje zabluda.
