U Beogradu je otvorena postavka „Služitelj mira i ljubavi“ povodom 80 godina od upokojenja Svetog Dositeja Vasića, duhovnog gorostasa koji je verom i hrabrošću ostao uz narod i Crkvu u najmračnijim vremenima.
Pod svodovima Muzeja Srpskepravoslavnecrkve otvorena je izložba Služitelj mira i ljubavi, povodom osamdesetogodišnjice upokojenja Svetog ispovednika Dositeja Vasića, episkopa niškog i zagrebačkog. U svetlosti kandila i pojanja bogoslovskog hora, sabralo se mnoštvo vernog naroda, arhijereja i poštovalaca ovog velikog jerarha da se poklone sećanju na čoveka čije je ime zlatnim slovima urezano u istoriju naše Crkve.
Foto: preuzeto sa spc.rs
Arhijereji Srpske pravoslavne crkve
- Hvala Svetom Dositeju Niškom i Zagrebačkom na svemu što je učinio i čini za našu Crkvu. Uznoseći molitve njemu, molimo ga da se on za nas moli Gospodu. I tim molitvenim raspoloženjem otvaram ovu izložbu - poručio je patrijarh, podsećajući prisutne da ovakvi događaji nisu samo kulturna svečanja, već duhovna sabranja.
Foto: preuzeto sa spc.rs
Patrijarh srpski Porfirije i vladika niški Arsenije
Izložba je delo troje autora – prezvitera Dalibora Midića, đakona Budimira Kokotovića i gospođe Zvezdane Ostojić – koji su sa ljubavlju i posvećenošću prikupili dragocene ostatke svetiteljskog života, rasute po arhivima, muzejima i privatnim zbirkama, od Beograda i Niša, preko Zagreba i Novog Sada, do Praga i Bratislave.
- U mnogim burnim godinama koje su obeležile kraj XIX i početak XX veka, njegova svetlost je svetlila, svedočeći Gospodnje reči da se grad ne može sakriti kada na gori stoji… Njegova ljubav prema narodu, spremnost na žrtvu, njegovo misionarsko zračenje – sve to čini da Sveti Dositej ne bude samo ličnost prošlosti, već prisutan i živ u savesti Crkve.
Foto: preuzeto sa spc.rs
Vladika bački Irinej i vladika šumadijski Jovan
I zaista, lik Svetog Dositeja, koga je Sveti vladika Nikolaj Velimirović nazvao „duhovnim gorostasom našeg naroda“, stoji rame uz rame sa najsvetlijim likovima naše Crkve. Njegov pastirski rad, naročito kao prvog mitropolita zagrebačkog od 1933. do 1941. godine, ostavio je neizbrisiv trag u novijoj istoriji srpskog naroda, a njegovo mučeničko stradanje za vreme Drugog svetskog rata zapečatilo je njegovo svedočenje Hristu – krvlju.
U ime Eparhije zagrebačko-ljubljanske, okupljenima se obratio administrator te eparhije, episkop buenosajreski i južno-centralnoamerički Kirilo, koji je sa osobitom pažnjom govorio o arhipastirskoj hrabrosti i tihoj snazi svetitelja koji je u vihoru bezbožnih vremena ostao stub Crkve.
Foto: preuzeto sa spc.rs
Vladika niški Arsenije
Molitveno-poetski ugođaj večeri upotpunili su horovi Bogoslovije Svetog Save i Muzičke škole „Mokranjac“, koji su pod rukovodstvom prof. Branka Tadića i prof. Jovana Rakočevića izveli duhovne kompozicije koje su pratile prisutne kroz svetlosnu nit vaskršnjeg predanja.
U nastavku večeri, autori izložbe su poveli Patrijarha Porfirija i arhijereje kroz prostor izložbe, gde su izloženi predmeti, fotografije, dokumenta, rukopisi i video-zapisi koji svedoče o životu svetitelja. Iako je većina ličnih stvari Svetog Dositeja uništena ili izgubljena u burnim ratnim decenijama, ono što je sačuvano čuva se danas kao dragoceni biser – ne samo muzejske, već i duhovne vrednosti.
Foto: preuzeto sa spc.rs
Jedan od eksponata izložbe posvećene Svetom Dositeju Niškom i Zagrebačkom
Značaj izložbe ne leži samo u njenoj dokumentarnoj vrednosti, već u tihoj sili svedočenja: o životu koji nije bio lak, ali je bio svet. O čoveku koji je živeo Jevanđelje ne samo rečima, nego celim bićem. O svetitelju čije su molitve i danas žive i delotvorne među nama.
U godini kada Srpska pravoslavna crkva proslavlja 850 godina od rođenja Svetog Save, ova izložba se nameće kao tiha svetiljka u vremenu zbunjenosti i tame – kao poziv na sećanje, ali još više na ugledanje.
Izložba Služitelj mira i ljubavi biće otvorena za posetioce u Muzeju Srpske Pravoslavne Crkve do 20. juna 2025. godine. Ona ostaje kao svedočanstvo o svetosti koja se ne da sakriti, o ljubavi koja ne prestaje i o veri koja se ne umanjuje pred tamom sveta, jer je ukorenjena u Vaskrslom Hristu.
Svečano praznično bdenije i duhovno nadahnuta akademija, služeni uoči spomena na Spaljivanje moštiju Svetog Save, sabrali su episkope, bogoslove, vojne učenike, profesore i verni narod pod svodove najvećeg pravoslavnog hrama, potvrđujući neprolaznu snagu svetosavskog zaveta.
Tokom molitvene večeri, prazničnog bdenja i Svetosavske akademije, patrijarh srpski Porfirije govorio je o uzvišenoj ulozi sveštenstva, bogoslovskom obrazovanju i svetoj službi kao najdubljoj misiji Crkve – ne samo pozivu, već životu u Hristu.
Uoči dana kada se Srpska pravoslavna crkva molitveno seća spaljivanja moštiju Svetog Save, profesori i učenici najstarije beogradske bogoslovije priredili su dirljivo veče ispunjeno filmom, molitvom i retkim fotografijama koje svedoče o neugasivoj veri kroz vekove.
U katoličkoj tradiciji 31. decembar nosi više od odbrojavanja sekundi do Nove godine - nosi priču o Svetom Silvestru koji je oblikovao veru, odnos Crkve i vlasti i sudbinu Rimskog carstva
Pitanje koje svake zime deli vernike dobija jasan odgovor sveštenika koji, bez popuštanja veri ali i bez straha od radosti, objašnjava gde je prava granica.
U besedi za 30. sredu po Duhovima, Sveti Nikolaj Ohridski i Žički govori o jednostavnoj, ali moćnoj odluci koja je u trenutku bola i tuge oblikovala carevu lozu i otvorila put do proroka i najvećeg među carevima.
Pravoslavni vernici danas slave Svetog Sevastijana po starom kalendaru, a Svetu Melaniju Mlađu po novom. Katolici proslavljaju Svetog papu Silvestera I, dok Jevreji i muslimani ovaj dan provode u redovnim molitvama prema svojim verskim običajima.
Jedinstvena kombinacija ječma, pasulja, povrća i dimljenog mesa vraća nas u kuhinje naših predaka, čuvajući duh starih domaćinstava i porodične molitve kroz generacije.
Selsko meso, staro jelo iz ruralnih krajeva, vraća se na trpeze kao simbol zajedništva, topline doma i prazničnih okupljanja — a tajna njegovog bogatog ukusa krije se u jednostavnim sastojcima i sporom, strpljivom krčkanju.
Pripremite ove nežne kolačiće po receptu koji se čuva generacijama i otkrijte kako svaki zalogaj može da probudi sećanja, poveže porodicu i upotpuni praznično slavlje.
U Nacionalnom muzeju istorije Rumunije otvorena je potresna izložba o najugroženijim svetinjama Evrope – manastirima na Kosovu i Metohiji koji, uprkos nasilju i pokušajima brisanja, ostaju stubovi pravoslavne vere i identiteta jednog naroda.
U Istorijskom muzeju Srbije predstavljaju se dela pedeset i dva umetnika, koju će svečano otvoriti patrijarh srpski Porfirije. Izložba će biti dostupna do marta 2025. godine, uz bogat prateći program.
Beseda mitropolita šumadijskog u Ralji otvorila je pitanja bez lakih odgovora: gde počinje prava ljubav, zašto bez Boga nema istinskog odnosa među ljudima i kako se vera proverava tek onda kada naiđe na greh drugoga.
Episkop valjevski upozorio je da i blagoslovene životne stvari mogu postati prepreka ako potisnu Boga, te podsetio da se smisao rada, braka i svakodnevice otkriva tek kada su postavljeni u pravu hijerarhiju vrednosti.
Od prizrenske Bogoslovije do parohija niškog kraja, život sveštenika Srboljuba Kaplarevića bio je posvećen ljudima, a ne javnosti; njegov odlazak otvorio je sećanja na službu koja se merila poverenjem, a ne rečima.
U vreme kada je vera bila progonjena, a javno ispovedanje Hrista smatrano prestupom, dogodilo se čudo koje je stotine, pa i hiljade ljudi vratilo Bogu.
Džuman Al-Kavasmi prvi put javno govori o životu u okruženju gde je mržnja bila obaveza, o sumnjama koje su je razdirale i iskustvu koje ju je odvelo na put potpuno suprotan onome na koji je bila usmeravana.
Proterivanje otvara neprijatno pitanje dvostrukih aršina, selektivne tolerancije i toga kome je dozvoljeno da peva, a kome ne — čak i na praznik koji bi trebalo da nosi poruku mira i praštanja.
