Svetinje na Kosmetu predstavljaju stub srpske istorije i pravoslavlja, vekovima prkose neprijateljima, a duhovnim značajem čine neprocenjivu riznicu za srpski rod.
Kosovo i Metohije je za srpsku istoriju vezano neraskidivim nitima, a neizvesnost srpske pokrajine uzdrmava biće svakog Srbina. Temelj identiteta srpskog pravoslavlja je neupitno čvrst na tlu južne srpske pokrajine, a vrednost svetinja prepoznale su svetske institucije, paralelno upozoravajući na njihovu ugroženost.
Manastir Visoki Dečani
Foto: Aleksandar Trifunović
Manastir Visoki Dečani
Manastir Visoki Dečani posvećen je Vaznesenju Gospodnjem, a građen je u vremenu od 1327. do 1335. godine kao mauzolej srpskog kralja Stefana Uroša III.
Za njegovu gradnju dovedeni su najbolji majstori iz Primorja, a posle njuh i vrhunski slikari, takođe iz Primorja. Kad je to završeno, u živopisnoj klisuri reke Bistrice zablistao je hram raskošne i neprolazne lepote. Ktitor manastira, nažalost, nije dočekao da vidi svoje zaveštanje, jer mu je 1331. godine život prekinut nasilnom smrću.
Čudotvorne mošti
U manastiru se kao najveća relikvija čuvaju mošti Svetog Stefana Uroša III, koje su, prema predanjima, svojom čudotvornom silom zaštitile manastir od brojnih iskušenja kroz koja je prolazio tokom svoje duge istorije.
Manastir Gračanica
SPC/Eparhija raško-prizrenska
Manastir u Gračanici
Drevni manastir Gračanica na Kosmeta, na levoj obali reke Gračanke, zadužbina je kralja Milutina. Podignuta je između 1315. i 1321. godine. Udaljena samo devet kilometara od Prištine, poslednja je u veličanstvenom nizu zadužbina koje je kralj Milutin, "nezasiti zidatelj božanstvenih crkava" (po rečima njegovog bliskog prijatelja, saradnika i biografa arhiepiskopa Danila II), podigao u svom otačastvu i van njega.
Po narodnom predanju, kralj Milutin je zaspao pred bitku na reci Gračanki, pa mu se javio anđeo Gospodnji rekavši mu da će pobediti i da iz zahvalnosti Gospodu Bogu, za pomoć koja mu je pružena, treba da sagradi crkvu čiji će mu se oblik prikazati. Probudivši se, kralj je na nebu ugledao beli oblak koji je imao oblik crkve. Pošto zaista pobedi u tom boju, odmah pozva najbolje majstore - graditelje i naredi im da započnu gradnju nebesne crkve.
Loza Nemanjića sa 16 portreta
Freske u Gračanici oslikali su grčki majstori iz Soluna, čuveni Mihailo i Evtihije, koji su živopisanje završili 1321.
U Gračanici je, prvi put u starom srpskom slikarstvu, naslikana geneološka loza dinastije Nemanjića, sa 16 portreta, a na ulazu u crkvu nalaze se portreti ktitora kralja Milutina i njegove žene Simonide. Njene, na slici oštećene oči, inspirisale su pesnika Milana Rakića da napiše jednu od najlepših pesama novije srpske književnosti. Od 2006. Gračanica se nalazi i na Uneksovoj listi svetske kulturne baštine.
Pećka Patrijaršija
Foto: Aleksandar Trifunović
Pećka Patrijaršija
Pećka Patrijaršija, bivše sedište Srpske pravoslavne crkve, sagrađena je u 13. veku, a manastir je poznat po izuzetnim freskama i arhitekturi.
Građen je od treće decenije 13. veka do sredine 14. veka, a sastoji se od glavne crkve Svetih Apostola, uz koju je sa severne strane sazidana crkva Svetog Dimitrija, a sa južne Bogorodičina crkva sa crkvicom Svetog Nikole - kao i zajedničke spoljne priprate na zapadnoj strani. Kroz jedan vek (1230-1330) Patrijaršija je zidana, novi hramovi su dodavani, stari pregrađivani. Sve do sredine 18. veka centar je srpske crkve i u tom periodu su nega i briga o crkvenom središtu trajali neprekidno.
Posle ujedinjenja Srpske pravoslavne crkve, u manastiru Pećka patrijaršija ustoličen je 1924. godine Dimitrije, prvi patrijarh obnovljene Srpske patrijaršije. Od tada, svi izabrani srpski patrijarsi ustoličavaju se u ovoj srpskoj svetinji.
Manastir Sveti Arhangeli, Prizren
Wikipedia
Manastir u Prizrenu
Večovima je ovaj manastir, zadužbina cara Dušana Silnog, bio na udaru, a od 1998. godine ponovo je aktivan. Smešten je samo dva i po kilometra od Prizrena, manastir je izgrađen u kanjonu reke Bistrice između 1343. i 1352. godine, a sadrži grobnu crkvu cara Dušana posvećenu Svetim arhangelima, kao i Crkvu Svetog Nikole.
Kroz istoriju, manastir je više puta rušen, paljen i pljačkan, uključujući napade u junu 1999. godine i martovskom pogromu 2004. godine.
Na grobnom mestu Dušana jednostavno stoji urezano „grob cara Dušana”. I bio je sahranjen tu, u Arhangelima, gde je ozdravio posle teške bolesti, nakon čega je odlučio da na tom mestu podigne svoju zadužbinu.
Sahranjen je u grobnici u jugozapadnom delu naosa Crkve Svetih arhangela, koja je jedinstveno rešenje u srpskoj arhitekturi. Kako je vekovima njegovo grobno mesto na meti vandala, 1927. njegovi posmrtni ostaci preneti su u Crkvu Svetog Marka u Beogradu.
Pored pomenutih, mnogobrojne druge svetinje, bilo da su srušene ili ne, i dalje stoje kao neoboriv stub pravoslavlja.
Monah i glavni ekonom Manastira Visoki Dečani kroz svoju priču otkriva duboku vezu s Kosovom i Metohijom I priča kako su njegovo monašenje i životni put ispunjeni duhovnim traženjem i ljubavlju prema svetinji.
Po zauzeću Srbije, Osmanlije su mnoge srpske hramove pretvorili u svoje džamije, pa su to hteli da učine i sa dečanskom manastirskom crkvom, ali ih je čudesan događaj sprecio u tome.
Na dan kada se SPC molitveno seća Prepodobnog Ilariona Velikog, episkop novobrdski Ilarion obeležio je svoj imendan u pobožnoj atmosferi svetinje nadomak Gnjilana, gde je podsetio vernike da u ljubavi prema bližnjem pronalazimo put do večnog života.
Mitropolit raško-prizrenski istakao je značaj vere i otpora u teškim vremenima, naglašavajući da, kao što je Sveti Dimitrije čuvao Solun, tako čuva Mitrovicu, te da je potrebno strpljenje i vera kako bi grad ponovo postao slobodan za hrišćane.
Iako su naši stari znali prigodne zdravice, mnogi danas nisu sigurni kako da pozdrave domaćina, izgovore čestitku i učestvuju u prvom obredu koji sledi čim pređu prag slavske kuće.
U 23. subotu po Duhovima, vladika Nikolaj vodi čitaoce kroz večni Božji plan, pokazujući kako kroz Hrista i ličnu slobodnu volju svaki čovek može živeti u pravdi, ljubavi i svetosti – još pre nego što je svet stvoren.
Od pažljivo prženog luka do mirisa ljute paprika - otkrijte tajnu starinskog monaškog ribljeg paprikaša koji spaja duh pravoslavnog života i prazničnih trpeza.
Jedinstvena kombinacija ječma, pasulja, povrća i dimljenog mesa vraća nas u kuhinje naših predaka, čuvajući duh starih domaćinstava i porodične molitve kroz generacije.
Nekada nezaobilazna na prazničnim trpezama, ova poslastica se pravila sa strpljenjem i ljubavlju — donosimo autentičan recept koji će vaš dom ispuniti toplinom i mirisom svečanosti.
U Nacionalnom muzeju istorije Rumunije otvorena je potresna izložba o najugroženijim svetinjama Evrope – manastirima na Kosovu i Metohiji koji, uprkos nasilju i pokušajima brisanja, ostaju stubovi pravoslavne vere i identiteta jednog naroda.
Predstavljajući svetu postavku posvećenu Visokim Dečanima, poglavar Srpske pravoslavne crkve podsetio je na neprocenjivu vrednost svetinja na Kosovu i Metohiji, koje su ujedno i simbol duhovne borbe i opstanka.
Dok se društvene mreže dele na one koji osuđuju i one koji podržavaju, arhimandrit Janjić naglašava da je molitva na više jezika deo vekovne tradicije Crkve, a ne politička poruka – i podseća na reči Psalma: „Sve što diše neka hvali Gospoda“.
Od prenosa posmrtnih ostataka pesnika iz Amerike do današnje uloge hrama na Crkvini kao duhovnog i kulturnog središta – priča o svetinji koja je postala znak prepoznavanja Trebinja.
U najvećoj medicinskoj ustanovi u zemlji proslavljena je krsna slava, a priča o hramu koji je preživeo rat, zaborav i preobražaj u mrtvačnicu otkriva koliko je ovo mesto važno za bolesnike, lekare i grad.
Prema jednoj legendi, srpski velmoža, koji je bežao od Turaka, svoju imovinu, koja je bila bogata ostavio je svojim kumovina koji su kasnije sagradili manastir Kumanicu.
Od prenosa posmrtnih ostataka pesnika iz Amerike do današnje uloge hrama na Crkvini kao duhovnog i kulturnog središta – priča o svetinji koja je postala znak prepoznavanja Trebinja.
U najvećoj medicinskoj ustanovi u zemlji proslavljena je krsna slava, a priča o hramu koji je preživeo rat, zaborav i preobražaj u mrtvačnicu otkriva koliko je ovo mesto važno za bolesnike, lekare i grad.
Kad su mu rekli da je jedina šansa transplantacija srca, brat Goran nije odustao. Iz bolničke sobe krenuo je na put duhovnog isceljenja ka Hilandaru, gde je pronašao snagu za novi život.
Na trpezi ljubavi u porti Crkve Ružica, poglavar Srpske pravoslavne crkve poručio je vernicima da najveća bitka svakog čoveka nije spoljašnja, već u srcu.
U najvećoj medicinskoj ustanovi u zemlji proslavljena je krsna slava, a priča o hramu koji je preživeo rat, zaborav i preobražaj u mrtvačnicu otkriva koliko je ovo mesto važno za bolesnike, lekare i grad.
Od prenosa posmrtnih ostataka pesnika iz Amerike do današnje uloge hrama na Crkvini kao duhovnog i kulturnog središta – priča o svetinji koja je postala znak prepoznavanja Trebinja.
Od modelinga i Jutjuba do neočekivane hirotonije, brzog raščinjenja i hapšenja koje je otvorilo „Pandorinu kutiju“ - šta krije telefon oca Partenija i kako bi njegovi podaci mogli da razotkriju čitavu kriminalnu strukturu.
