Malo se zna o toku i rezultatima prvog konkursa za crkvu na Oplencu, osim da je izazvao veliku javnu raspravu.
Neposredno po preuzimanju kraljevske dužnosti 1903. godine, kralj Petar I Karađorđević je pohitao da u klimi opšteg poleta ispuni amanet svojih roditelja i o svom trošku izgradi dinastičku grobnicu Karađorevića po uzoru na mnogobrojne slične vladarske mauzoleje u Evropi, a u skladu sa pravoslavnom hrišćanskom tradicijom. Kralj je izabrao sam vrh brežuljka tzv. Malog Oplenca koji se sa svojih 337 metara visine i dalekim piktoresknim vizurama gotovo prirodno nametnuo za idealno mesto budućeg hrama.
Wikipedia
Kralj Petar I Karađorđević
Ubrzo su geodeti detaljno snimili i premerili prostor na kome će se graditi hram kako bi oltar precizno bio pozicioniran na istočnoj strani u skladu sa pravoslavnom tradicijom, a svi neophodni tehnički detalji spremni za pateću konkursnu dokumentaciju. Već 1. decembra 1903. godine raspisan je veliki nacionalni konkurs za izgradnju crkve i grobnice vladara sa svim odlikama svečanosti ovakve složene namene i izrišičitim zahtevom da to mora biti monumentalni hram u srpsko-vizantijskom stilu. Kao i kod mnogih drugih kapitalnih građevinskih projekata u srpskoj sredini, ni ovaj nije prošao bez dugotrajnih žustrih polemika i nezadovoljstva prvonagrađenim rešenjem od strane naručioca.
Malo se zna o toku i rezultatima prvog konkursa za crkvu na Oplencu, osim da je izazvao veliku javnu raspravu. Ono što je sigurno poznato jeste da je među 18 ponuđenih rešenja, prvu nagradu odneo rad Nikole Nestorovića, znamenitog graditelja i profesora Univerziteta. U međuvremenu, uprkos nesuglasicama i javnoj polemici, u prisustvu visokih zvanica 27. septembra 1907. godine položen je kamen temeljac, uzidana ktitorska povelja i obavljeno osvećenje temelja budućeg hrama Svetog Đorđa na Oplencu.
Očigledno da kralj nije bio zadovoljan ponuđenim rešenjima prvog konkursa, jer je nekoliko godina kasnije 1909. raspisan novi konkurs sa gotovo istovetnom ocenjivačkom komisijom. Prvu nagradu odneo je projekat mladog arhitekte Koste J. Jovanovića. Iako mlad, ispostavilo se da je Kosta J. Jovanović bio spremno i prostudirano pristupio projektovanju dinastičkog hrama kao osvedočeni poznavalac srpskih starina. Njegovo inventivno i raskošno petokupolno rešenje oplenačke crkve u obliku slobodnog krsta zadivilo je kralja i zadovoljilo stroge kriterijume ocenjivačke komisije. Ubrzo je prema njegovim planovima 1. maja 1910. godine započeta je izgradnja kraljevskog mauzoleja. Do kraja naredne godine crkva je ubrzo bila pod kupolnim pokrivačem.
Tokom izgradnje, doneta je odluka da se fasada oplati po lepoti nadaleko čuvenim belim mermerom sa obližnje planine Venčac. 23. septembra 1912. godine arhiepiskop Dimitrije je osvetio crkvu koja je u građevinskom smislu bila skoro gotova. U skladu sa ozbiljnom političkom situacijom, u osvit Balkanskih ratova, osvećenje je proteklo u znatno skromnijim razmerama od predviđenih. Samo nekoliko dana kasnije, kralj Petar je bio na bojištima balkanskog rata. U zatišjima između balkanskih ratova 1913. godine i Prvog svetskog rata 1914. godine nastupio je zastoj u dovršenju crkve. Kada je Austrougarska okupirala Srbiju, pred zimu 1915. godine, crkva je bila izložena brutalnom pljačkanju – skinut je i odnet bakarni pokrivač sa kubeta i krovova, kao i bakarna ukrasna oplata sa portala. Nestali su i gromobran, zvona. Polupani su mnogi prozori, mermerni stubići i ornamenti. Pod izgovorom da tu može biti sklonjena važna arhiva, okupatori su oskrnavili grobove u kripti.
Po povratku u oslobođenu otadžbinu i istorijskom stvaranju državne zajednice – Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, kralj Petar nije dočekao da vidi svoju zadužbinu konačno završenu. Umro je 16. avgusta 1921. godine, a njegov naslednik, kralj Aleksandar I Karađorđević, lično se starao o njenom završetku.
Wikipedia
Aleksandar I Karađorđević
Uporedo sa krčenjem istočne padine za potrebe sađenja vinograda otpočelo je i inetnzivno pošumljavanje gustih sadnica drveća koje je brzo napredovalo i ubrzo je belina hrama bila dodatno istaknuta u savršenom kontrastu okolnog parka. Posle preuređenja kripte, koje je sproveo Kosta J. Jovanović, usledilo je postavljanje ikonostasa, gromobrana, novog bakarnog krova sa pozlaćenim rebrima na kubetima, zvona izlivenih kod firme braća Pikar (Frères Piccard) iz Ansi le Vjea (Annecy le Vieux), mozaika za koji su kockice izrađene u berlinskoj firmi Pul i Vagner (Phul & Wagner), bronzanog polijeleja i potrebnih kandila izrađenih kod firme Luks u Zagrebu. Svi detalji raskošnog uređenja hrama, sprovodili su se pod iskusnim nadzorom arhitekte akademika Nikolaja Petroviča Krasnova vodećeg državnog arhitekte Kralja Aleksandra i nekadašnjeg ruskog carskog arhitekte.
8. septembra 1930. u prisustvu kralja, članova kraljevske porodice i gostiju patrijarh Varnava je osvetio crkvu, a zatim su Karađorđevi posmrtni ostaci svečano preneti iz stare u Topoli u mauzolej dinastije.
Zbog svojih izuzetnih vrednosti, hram Svetog Đorđa u Topoli je proglašen za spomenik kulture od izuzetnog značaja.
Na 103. godišnjicu od upokojenja kralja Petra I, mitropolit šumadijski je, uz prisustvo kraljevske porodice, bogoslužio u Crkvi Svetog Georgija, naglašavajući u svojoj besedi značaj Božanskog mira i duhovne povezanosti između prošlosti i večnosti.
U Dvorskoj kapeli, uz prisustvo patrijarha Porfirija, članova kraljevske porodice i predstavnika različitih verskih zajednica, Karađorđevići su proslavili svog nebeskog zaštitnika.
U hramu Svetog Jovana Krstitelja služena je sveta liturgija, koju je predvodio episkop istočnoamerički Irinej, uz prisustvo uglednih gostiju i mnogobrojnih vernika, koji su u sabranju doživeli duhovnu radost i blagoslov zajedništva.
Bivši arhimandrit, vlasnik građevinskog preduzeća i arhitekt osuđeni za milionske zloupotrebe sredstava namenjenih obnovi manastira i crkava na Kosovu i Metohiji – pravda konačno zadovoljena, a istina iza kulisa crkvene moći otkrivena.
Svi su bili sinovi najuglednijih starešina Efeskih, i njihova imena su bila: Maksimilijan Jamvlih, Martinijan, Jovan, Dionisije, Ekzakustodijan i Antonin.
Od himni Hristovim praznicima do pesama o čudotvornim ikonama – novi album mitropolita zvorničko-tuzlanskog stiže svakog petka na YouTube i streaming platforme, donoseći duhovnu pobedu u srca slušalaca.
U vreme mrsnih dana, kada se mirisi mlečnih jela i toplog hleba šire konacima, monahinje pripremaju salatu od sremuša — lekovitog zelenog dara prirode, koji u ovom receptu postaje hranljiv i lagan obrok, pogodan za doručak ili večeru.
U kuhinjama pravoslavnih domaćica, ova čorba se pripremala s ljubavlju – za praznike, slave i nedeljne porodične ručkove. Sada je pravo vreme da je ponovo otkrijete i spremite po originalnom receptu iz tradicije srpske kuhinje.
Otkrijte kako pivo pretvara ovo jednostavno jelo u ukusnu salatu sa istorijom dugom vekovima, zapisanu još 1855. u "Srbskom kuvaru" jeromonaha Jerotija iz Krušedola.
Festival crkvenih horova u crkvi Svetog Đorđa pretvorio se u retko duhovno sabranje, gde su molitva i pesma u isti glas progovorile o veri, zajedništvu i svetosti svakodnevnog života.
Na taj način će se obogatiti postojeći sportsko-rekreativni i turistički sadržaji i povećati ekonomska i ekološka konkurentnost opštine na turističkoj mapi Srbije.
Veći deo bratstva manastira na Sinaju samoinicijativno je izabrao novu upravu i zatražio priznanje Jerusalimske patrijaršije, dok arhiepiskop Damjan, uz podršku grčke države, pokreće žalbu Vaseljenskoj patrijaršiji.
Predsednik MZ i istoimenog sela Gornje Luge u Andrijevici Božo Ćulafić.odlučio da s meštanima sela sagradi crkvu i da na taj način zaustavi nedaće koje godinama zavijaju u crno Gornje Luge.
Od himni Hristovim praznicima do pesama o čudotvornim ikonama – novi album mitropolita zvorničko-tuzlanskog stiže svakog petka na YouTube i streaming platforme, donoseći duhovnu pobedu u srca slušalaca.
Sigurno ste mnogo puta čuli kako neko od vaših poznanika za nekog kaže „ma to je metuzalem“, misleći na stariju osobu, ali sigurno niste imali podatak zašto se baš taj termin koristi i – ko ili šta je bio „metuzalem“?
Dok svet fokusira pažnju na samit sa Trampom, ruski predsednik u Ankoražu polaže cveće sovjetskim pilotima i razgovara o molitvi za mir, osvetljavajući vekovnu duhovnu povezanost Rusije i Aljaske.
Jelo koje se tradicionalno priprema s mesom i mladim zelenilom, ima i svoju posnu varijantu koja očarava svakog ko želi da oseti autentičan duh Kosova i Metohije i toplinu domaće kuhinje.
U besedi za 10. subotu po Duhovima, jedan od najvećih duhovnika 20. veka upozorava da i životinje prepoznaju svog gospodara, dok mnogi ljudi ostaju slepi za prisustvo Božje ljubavi, gubeći svoje pravo ljudsko i duhovno dostojanstvo.
