Turski izvori Privinu Glavu pominju sredinom 16. veka i to pod imenom "Pribiglava", a navedeno je i da je u pitanju bogat manastir sa vinogradima, njivama i velikim zemljišnim posedom.
U Privinu Glavu vernici su vekovima dolazili da potraže utehu, čuju savet ili olakšaju neku svoju muku. Manastir se nalazi na zapadnim obroncima Fruške gore, na oko pet kilometara severoistočno od Šida i spada u red najstarijih svetinja ne samo na ovoj planini, već i u dobrom delu Srbije, jer se po predanju njegov nastanak vezuje za 12. vek.
O tome, istina, nema pouzdanih istorijskih zapisa, ali i legende iz ovog kraja dovoljno su živopisne i mnogobrojne, da mogu da objasne nastanak, razvoj, ali i pomalo neobično ime ovog značajnog mesta, javlja "Istorijski Zabavnik"
Svetinja neobičnog imena
Wikipedia/Vanilica
Sačuvane su dve legende koje opisuju kako je ovaj manastir dobio ime. Po jednoj, “kumovao” mu je lokalni vlastelin Priba ili Priva koji je na ovom mestu u 12. veku podigao prvobitnu crkvu. Kako krstaški pohodi nisu mimoišli ni ove krajeve, u nekom od njih proterano je ili ubijeno i ovdašnje monaštvo i stanovništvo. Prema legendi, kada su ljudi počeli da se vraćaju na svoja spaljena ognjišta, na kapiji manastira zatekli su glavu koja je progovorila i rekla: „Ja sam Priva“.
Po drugoj legendi, koju ovdašnje sestrinstvo mnogo više voli, neobično ime manastir ipak duguje despotu Vuku Brankoviću Grgureviću, poznatijem pod nadimkom Zmaj Ognjeni Vuk. On je, prema predanju, ovde zidao crkvu, ali su majstori pokušali da ga prevare i pobegnu sa novcem. Junak ih je sustigao i kaznio, a od izraza „prebijena glava“ nastade ime - Privina Glava.
A šta kaže istorija?
Wikipedia/Vanilica
Manastir Privina Glava posvećen je Arhangelima Mihailu i Gavrilu. Najveći broj istoričara njegov nastanak vezuje za braću Jovana i Đorđa Brankovića koji su ovde, krajem 15. veka, na temeljima starijeg hrama, podigli novu crkvu nedaleko od Berkasova gde su imali dvor.
Turski izvori Privinu Glavu pominju sredinom 16. veka i to pod imenom "Pribiglava", a navedeno je i da je u pitanju bogat manastir sa vinogradima, njivama i velikim zemljišnim posedom.
Manastir “dvojnik” Novog Hopova
Printscreen/Youtube/AgroTV Srbija
Novo Hopovo
Kako su u minulim vremenima mnoge vojske prolazile ovim krajevima, Privina Glava je više puta pustošena i pljačkana, ali je uvek iznova obnavljana, dograđivana i proširivana. Najstarija manastirska crkva koja danas postoji potiče iz 18. veka i podignuta je zahvaljujući prilozima imućnih građana.
Zidana je od kamena i opeke i po uzoru na Novo Hopovo, a njena unutrašnja dekoracija i freskopis smatraju se jednim od najranijih primera baroknog crkvenog slikarstva na našim prostorima.
Najveće blago srednjovekovne Srbije
wikipedia
Za Privinu Glavu vezan je još jedan kuriozitet - sve do XVII veka ovde je čuvan takozvani “Minhenski psaltir”, jedna od najznačajnijih i najraskošnijih srpskih knjiga iz Srednjeg veka.
Reč je o crkvenom molitveniku koji najverovatnije potiče iz 14. veka i koji, osim duhovne, ima i ogromnu materijalnu vrednost, jer je preko 140 strana u njemu pisano čistim zlatom. Psaltir je najverovatnije rađen za kneza Lazara ili njegovog sina Stefana, a zna se da je bio deo biblioteke Đurđa Brankovića u Smederevu odakle ga je verovatno neki od despotovih potomaka preneo u Privinu Glavu gde se dugo čuvao.
U ovom manastiru se čuvaju mošti Svetog Lazara: I dalje ima trepavice na kapcima
Knjigu je u 17. veku u manastiru pronašao patrijarh Pajsije i koji ju je povezao, ukoričio i prepisao. Nažalost, Privina glava je tokom Velikog bečkog rata 1688. opljačkana, a tom prilikom je neki bavarski oficir uzeo psaltir i poneo ga sa sobom. Delo je zatim prelazilo iz jednog katoličnog manastira u drugi, a od 1810. godine se nalazi u Bavarskoj državnoj biblioteci, pa odatle i njegovo sadašnje ime - Minhenski psaltir.
Smatra se da je ovo najskuplja srednjovekovna knjiga ikada izneta iz Srbije.
Obnova koja ne prestaje
Wikipedia/Mickey Mystique
Tokom Drugog svetskog rata Privina Glava je opljačkana, manastirska biblioteka zapaljena, a monasi rasterani. Ipak, kao nekim proviđenjem, izbegnuto je rušenje, tako čest scenario koji nije zaobišao druge fruškogorske svetinje. Zahvaljujući ovoj srećnoj okolnosti, prvi monasi vratili su se u Privinu Glavu već 1945.
Prvi radovi na rekonstrukciji izvedeni su tokom pedesetih godina, ali je ozbiljnija obnova započela 1987. Od tada pa do danas na ovom mestu radovi ne prestaju! Stara bogomolja je popravljena, a u međuvremenu su sazidane i nove, pa danas kompleks čini pet crkava - pored hrama Svetih Arhangela Mihaila i Gavrila, tu su još i crkve Pokrova Presvete Bogorodice, Svetog velikomučenika Georgija, Istočnog petka, kao i „Gornji manastir“ - hram posvećen Podizanju Časnog Krsta koji se nalazi na uzvišenju nasuprot manastirskog kompleksa i koji zbog svog neobičnog položaja često privlači veliku pažnju posetilaca.
Duhovni mir vratio se u Privinu glavu
Wikipedia/Vanilica
Privina glava je danas ženski manastir sa jednim od najbrojnijih sestrinstva na Fruškoj gori. Pod drevnim svodovima svetinje u kojoj molitva nikada ne prestaje, čuvaju se delovi moštiju dvanaest optinskih svetitelja, kao i nadaleko poznata kopija ikone Bogorodice Trojeručice.
Mir kojim odiše Privina Glava i spokoj koji nude njeni zidovi duhovna su hrana koliko za srca, toliko i za duše vernika koji ovde ponovo dolaze sa svih strana… baš kao što su to činili i u minulim vekovima.
BONUS VIDEO: Popadija Višnja Kostić o životu pod lupom Crkve i Boga!
U manastiru za koji mnogi nikada nisu čuli, iako vekovima postoji, na praznik Svetog Kirila Aleksandrijskog zbili su se duhovni trenuci koji svedoče o neprekidnosti monaškog predanja i otvaraju novo poglavlje ove skrivene svetinje.
Za razliku od većine fruškogorskih svetinja, koje već vekovima postoje i žive u skladu sa prirodom i u neodvojivom spoju sa njom, manastir Vavedenja Presvete Bogorodice nalazi se u centru grada! Ipak, ova neobična okolnost nikako nije umanjila njegovu vrednost. Naprotiv!
Ako želite da na slavsku trpezu donesete novo jelo koje spaja jednostavnost i bogat ukus, ova brza salata biće vaš najbolji saveznik – oduševiće i najzahtevnije goste.
Usamljeni hram kod sela Edelevo u Rusiji, za koji se kaže da do njega stižu samo oni kojima vera pokaže put, zbunjuje naučnike, inspiriše vernike i privlači avanturiste iz celog sveta.
U besedi za 20. utorak po Duhovima, Sveti Nikolaj Ohridski I Žički pokazuje kako vera daruje ljudima vlast nad zlom i otkriva snagu koja nadilazi svaku opasnost.
Arhijerejski plašt, bogato ukrašen i istorijski povezan sa hrišćanskim vladarima, prenosi poruku poniznosti, liturgijske odgovornosti i unutrašnje čistote.
Čitanje Svetog pisma za 20. utorak po Duhovima pokazuje kako iz srca izviru dela koja oblikuju našu svakodnevicu i duhovni život, otkrivajući snagu oproštaja i unutrašnje odgovornosti.
U kuhinjama pravoslavnih domaćica, ova čorba se pripremala s ljubavlju – za praznike, slave i nedeljne porodične ručkove. Sada je pravo vreme da je ponovo otkrijete i spremite po originalnom receptu iz tradicije srpske kuhinje.
Od pažljivo prženog luka do mirisa ljute paprika - otkrijte tajnu starinskog monaškog ribljeg paprikaša koji spaja duh pravoslavnog života i prazničnih trpeza.
Manastir na padinama Fruške gore zatekle su u ruinama monahinje, nakon čega su odlučile da svetinju podignu od temelja i načine je funkcionalnom za bogosluženje.
Ukoliko se optužbe za blokadu potvrde, pitanje prevazilazi unutrašnje sukobe bratstva i postaje problem međunarodne zaštite jednog od najstarijih i najznačajnijih manastira u hrišćanskoj istoriji.
Usamljeni hram kod sela Edelevo u Rusiji, za koji se kaže da do njega stižu samo oni kojima vera pokaže put, zbunjuje naučnike, inspiriše vernike i privlači avanturiste iz celog sveta.
Na ostrvcetu od svega 100 kvadratnih metara, svetinja Svetog Andreja Prvozvanog očarava posetioce bajkovitim prizorom i duhovnim mirom, postajući nezaobilazna destinacija za vernike i turiste.
Usamljeni hram kod sela Edelevo u Rusiji, za koji se kaže da do njega stižu samo oni kojima vera pokaže put, zbunjuje naučnike, inspiriše vernike i privlači avanturiste iz celog sveta.
Na ostrvcetu od svega 100 kvadratnih metara, svetinja Svetog Andreja Prvozvanog očarava posetioce bajkovitim prizorom i duhovnim mirom, postajući nezaobilazna destinacija za vernike i turiste.
Na liturgiji i svepravoslavnom molebanu, vernici iz cele zemlje i Balkana sabrali su se da mole za mir, zaštitu napaćenog naroda i blagoslov svojih porodica, stvarajući prizor koji očarava i duhovno i vizuelno.
Kada je kao vatreni katolik počeo da izveštava o zloupotrebama u Crkvi, nije slutio da će ga taj zadatak dovesti do ličnog sloma i preobražaja - i do utehe u pravoslavnoj liturgiji.
Protojerej Maksim Burdin otkriva kako je kroz mladalačka lutanja, radove u manastiru i jedan neočekivani susret u hramu pronašao svoj put do svešteničke službe.
