Jedna od glavnih odlika srpskog pravoslavlja, za koju ne zna ostali hrišćanski svet, jeste krsna slava.
Na praznik Svetog Jovana Krstitelja, u svetlosti drevnih molitava i liturgijskih pesama koje se pevaju tokom liturgije, patrijarh srpski Porfirije proslavio je juče svoju krsnu slavu uz svetu arhijerejsku liturgiju u Sabornoj crkvi Svetog arhangela Mihaila u Beogradu. Hram, ispunjen vernim narodom, svedočio je ovom duhovnom sabranju, gde su u liturgijskoj radosti sasluživali arhijereji, sveštenstvo i monaštvo, zajedno uz patrijarhovu duhovnu decu.
Patrijarh Porfirije je na kraju svete liturgije govorio o pokajanju kao putu unutrašnjeg preobražaja, podsećajući na reči velikih svetitelja – Svetog vladike Nikolaja i Svetog Justina Ćelijskog.
- Pokajanje nije psihološko stanje, nije samoosuđivanje, već preumljenje, trud da budemo bolji svakog dana, bolji od sebe, ne od drugih, već od sebe samog - poručio je patrijarh, ukazujući na suštinsku potrebu čoveka da svakodnevno preobražava svoje srce i duh, usklađujući ih sa Hristovim učenjem.
Njegove reči bile su ne samo podstrek na duhovni rast, već i očinska briga za narod koji mu je poveren.
Sveti arhijerejski sabor Srpske pravoslavne crkve na svom zasedanju 18. februara 2021. godine u Spomen hramu Svetog Save u Beogradu, izabrao je Njegovo visokopreosveštenstvo mitropolita zagrebačko-ljubljanskog dr Porfirija za arhiepiskopa pećkog, mitropolita beogradsko-karlovačkog i patrijarha srpskog.
U trenutku izbora, patrijarh Porfirije je postao najmlađi patrijarh i poglavar jedne autokefalne pravoslavne crkve.
Patrijarh srpski Irinej upokojio se 20. 11. 2020. u 91. godini.
Nakon smrti patrijarha Pavla 15. novembra 2009. godine, kao mogući novi poglavari Srpske pravoslavne crkve su se pominjali mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije, episkop bački Irinej i episkop niški Irinej. Njih trojica su se našla u najužem izboru kada je 22. januara 2010. godine Izborni sabor Srpske pravoslavne crkve odlučivao o izboru novog patrijarha. Njihova imena su stavljena u tri zapečaćene koverte, a one u Sveto pismo. Pošto je prizvan Sveti duh, jednu kovertu je izvukao arhimandrit Gavrilo, iguman manastira Lepavina, a Irinejevo ime kao novog patrijarha je pročitao episkop šabački Lavrentije.
Administrativno ustoličenje novog patrijarha je održano 23. januara u Sabornoj crkvi u Beogradu.
Na dan 3. oktobar 2010. godine, ustoličen je u manastiru Pećkoj patrijaršiji.
Patrijarh srpski Irinej je proslavljao krsnu slavu Lazareva subota.
Na Lazarevu subotu se u pravoslavne hramove unose vrbove grane. Vrbove grane koje se potom dele narodu, simbolizuju palmine grane kojima su hrišćani pozdravljali Spasitelja Isusa Hrista na ulasku u Jerusalim.
Prema predanju, Lazar je, kao kiparski arhiepiskop, živeo još 30 godina po vaskrsenju, propovedajući hrišćanstvo. Pravoslavni vernici istovremeno proslavljaju i Vrbicu koja, prema kanonu crkve, počinje službama bdenja u navečerje Cvetne nedelje, svečanog ulaska Hristovog u Svetu zemlju.
Taj dan se slavi kao Lazareva subota jer se smatra da je tog dana Isus Hristos vaskrsao Lazara iz groba. Vrbica je uvek subotom, dan uoči praznika Cveti, koji je nedelju dana pred Vaskrs.
Na Lazarevu subotu običaj je da se nose grančice vrbe i time simbolično predstavlja svečani Isusov ulazak u Jerusalim, kada su ga dočekali poštovaoci i sledbenici.
Događaj Lazarevog vaskrsenja se, prema Jevanđeljima, dogodio u Vitaniji i uvod je u novu veru u Vaskrsenje.
Patrijarh Pavle upokojio se 15. novembra 2009, u 95. godini.
Patrijarh Pavle, rođen kao Gojko Stojčević, bio je patrijarh srpski od kraja 1990. godine do kraja 2009. Za 44. patrijarha SPC izabran je 1. decembra 1990, a ustoličen sutradan, 2. decembra, u Sabornoj crkvi u Beogradu.
Ceremoniju je izvršilo 12 episkopa, 12 sveštenika i 13 đakona, a izbor je obavljen za života prethodnog patrijarha Germana, zbog njegove dugotrajne teške bolesti, na predlog lekarskog Konzilijuma Vojnomedicinske akademije koje su potrvđene stručnim nalazom, piše eparhija Slavonska.
Krsna slava patrijarha Pavla je takođe bila Lazareva subota.
Na praznik Svetog prvomučenika Stefana, poglavar Srpske pravoslavne crkve služio je arhijerejsku liturgiju u banajličkom hramu Hrista Spasitelja. U selu Mešinci kod Čačka Slobodan i Slađana s troje dece obeležili su krsnu slavu uz osvećenje slavskog kolača u domu, pokazujući kako pravoslavlje i običaji ostaju stubovi porodičnog života. Istraživanje iz 2023. godine, koje je sproveo Institut za pravoslavne studije među pravoslavnim sveštenicima u 20 parohija širom 15 američkih država, otkrilo je da je broj konvertita u pravoslavnu crkvu porastao za 80% u 2022. godini u poređenju sa nivoima pre pandemije 2019. godine. U snimku koji je na društvenim mrežama i koji je sablaznuo mnoge, episkop buenosajreski i južnocentralnoamerički i administrator Mitropolije zagrebačko-ljubljanske Kirilo, pozvao je sabrane da se pomole za državu Hrvatsku, ne pominjući u tom delu, nigde Srbiju. Veliki ruski svetitelj iz 19. veka objašnjava da kada podignemo srce ka Bogu, čak i najveća tuga gubi snagu, a spokojstvo postaje živo iskustvo prisustva Božije ljubavi. Sveti Pajsije Svetogorac upozorava da kletve, kada su izgovorene iz bola i nepravde, mogu imati ozbiljne posledice i za onoga ko ih izgovara i za onoga kome su upućene. Poznata pod imenom Isus Mladenac, freska se nalazi na severnom zidu crkve i predstavlja jedini živopis unutar ove pećinske svetinje. Ovaj dan posvećen je jednom od dvanaestorice Hristovih učenika, apostolu Tomi, poznatom i kao Neverni Toma. Poglavar Rimokatoličke crkve sa govornice pozvao međunarodnu zajednicu da zaštiti nevine od brutalne ratne strategije koja pogađa milione ljudi i poručio da je obezbeđivanje hrane moralna obaveza čitavog čovečanstva. U kuhinjama pravoslavnih domaćica, ova čorba se pripremala s ljubavlju – za praznike, slave i nedeljne porodične ručkove. Sada je pravo vreme da je ponovo otkrijete i spremite po originalnom receptu iz tradicije srpske kuhinje. Jednostavan i brz recept za kolač koji u dom donosi miris domaće kuhinje i radost zajedništva u posne dane. Od pažljivo prženog luka do mirisa ljute paprika - otkrijte tajnu starinskog monaškog ribljeg paprikaša koji spaja duh pravoslavnog života i prazničnih trpeza. Skromne namirnice, otmen ukus – manastirski zapis iz 1855. godine vraća na trpezu zalogaj koji je nekada krasilo srpsko dvorsko posluženje. Starinski specijalitet bez mesa osvojiće vas na prvi zalogaj, a možete ga jesti i u danima belog mrsа.
Foto: SPC
Patrijarh Irinej
eparhijabacka.com
Patrijarh Pavle
YURI KADOBNOV / AFP / Profimedia
Aktuelno iz SPC
12:30 | 09.01.2025
PATRIJARH PORFIRIJE SLUŽIO LITURGIJU U BANJALUCI: Molitveno sabranje povodom 33. rođendan Republike Srpske
Duhovna riznica
10:55 | 10.01.2025
„POSTAVILI SMO JAKE TEMELJE U NAŠOJ PORODICI POMOĆU VERE“: Krsna slava u domu Klisarića proslavljena uz stare običaje
Duhovna riznica
10:28 | 12.01.2025
OSNIVAJU SE NOVE PAROHIJE, SVE VIŠE AMERIKANACA PRELAZI U PRAVOSLAVLJE: Otkrili razloge zbog kojih to čine
Aktuelno iz SPC
09:10 | 20.01.2025
VELIKI SKANDAL VLADIKE SPC U ZAGREBU: Tražio od Srba da se mole za hrvatsku vojsku koja ih je ubijala i proterivala
Vaš komentar je uspešno snimljen i biće vidljiv nakon verifikacije administratora portala.
Duhovna riznica
00:01
EVO KAKO TUGA NESTAJE U TRENU: Govoreći iz ličnog iskustva, Sveti Jovan Kronštatski otkriva šta je najbolji lek za bol i očaj
Duhovna riznica
22:44 | 18.10.2025
U KOJIM SITUACIJAMA KLETVA MOŽE DA BUDE POGUBNA: Starac Pajsije otkriva kako se možemo osloboditi prokletstva
Crkve i manastiri
19:03 | 18.10.2025
SKRIVENI DRAGULJ SRBIJE: U ovoj crkvi nalazi se jedinstvena freska Isusa na svetu - ljudi se iznenade kada je vide!
Praznici i sveci
18:30 | 18.10.2025
SUTRA JE CRNO SLOVO I SLAVA MNOGIH SRBA: Obeležavamo Svetog apostola Tomu - Tomindan!
Katoličanstvo
17:57 | 18.10.2025
GLAD POSTAJE ORUŽJE U RUKAMA MOĆNIKA: Papa Lav XIV upozorio svet i apelovao da ova nepravda mora da prestane!
Mrsni recepti
10:48 | 03.08.2025
ZABORAVLJENI MIRISI NEDELJNE TRPEZE: Recept iz stare sveske naših baka - domaća srpska čorba koja spaja porodicu
Posni recepti
09:54 | 27.09.2025
STARINSKI MAKEDONSKI KOLAČ PO ORIGINALNOM RECEPTU: Sočna posna poslastica koja okuplja porodicu
Posni recepti
11:48 | 19.08.2025
RETKO STARINSKO JELO VEČNOG UKUSA: Tradicionalni recept iz manastira Krušedol koji greje dušu i telo
Posni recepti
10:47 | 30.08.2025
SALATA SA SRPSKIH DVOROVA: Stari recept jeromonaha Jeroteja iz 19. veka otkriva kako se jednostavni sastojci pretvaraju u bogatstvo ukusa
Mrsni recepti
10:24 | 20.07.2025
ZABORAVLJENI RECEPT NAŠIH BAKA: Doručak koji su spremale samo za posebne dane - jaja na oko u belom sosu
Osnovna obeležja krsne slave ustanovio je Sveti Sava u 13. veku: slavski kolač i vino, slavsko žito i slavska sveća.
Kuvana pšenica nije simbol smrti, već života onih koji su živeli i koji sada žive u veri sa Bogom i svojom krsnom slavom. Istina je, takođe, da su svi sveci živi, jer u Bogu niko ne može biti mrtav - Bog je Bog živih, a ne mrtvih.
Ono što je još poraznije jeste što se na slavama sve češće pojavljuju i scene koje sa hrišćanskom verom nemaju nikakve veze – čak ni sa osnovnim moralom.
Protojerej-stavrofor Nemanja Krivokapić podseća vernike šta je istinska svetinja slavskog dana.
Veliki ruski svetitelj iz 19. veka objašnjava da kada podignemo srce ka Bogu, čak i najveća tuga gubi snagu, a spokojstvo postaje živo iskustvo prisustva Božije ljubavi.
Sveti Pajsije Svetogorac upozorava da kletve, kada su izgovorene iz bola i nepravde, mogu imati ozbiljne posledice i za onoga ko ih izgovara i za onoga kome su upućene.
Ova neuroza se ne razvija u odsustvu vere, već često upravo u verskoj sredini.
Brojni pojedinci, bilo iz ličnih razočaranja, racionalističkog pristupa ili pod uticajem naučnih i filozofskih pravaca, donose zaključak da Boga nema.
Na ostrvcetu od svega 100 kvadratnih metara, svetinja Svetog Andreja Prvozvanog očarava posetioce bajkovitim prizorom i duhovnim mirom, postajući nezaobilazna destinacija za vernike i turiste.
Na liturgiji i svepravoslavnom molebanu, vernici iz cele zemlje i Balkana sabrali su se da mole za mir, zaštitu napaćenog naroda i blagoslov svojih porodica, stvarajući prizor koji očarava i duhovno i vizuelno.
Naziv tribine bio je „Јedini bez greha“, a jedan od najdirljivijih trenutaka bio je kada je govorio o Svetom Lazaru Četvorodnevnom
Na današnji dan sećamo se osvećenja Jerusalimskog hrama Vaskrsenja – svetinje nad svetinjama. Mesto Hristovog raspeća i Vaskrsenja postalo je srce hrišćanskog sveta.
Brojni pojedinci, bilo iz ličnih razočaranja, racionalističkog pristupa ili pod uticajem naučnih i filozofskih pravaca, donose zaključak da Boga nema.
U Dalju je svečano predstavljena Fondacija „Sveta Petka”, čija je misija da kroz obrazovne programe, humanitarne akcije i kulturne manifestacije osnaži zajedništvo i sačuva identitet srpskog naroda.
Selsko meso, staro jelo iz ruralnih krajeva, vraća se na trpeze kao simbol zajedništva, topline doma i prazničnih okupljanja — a tajna njegovog bogatog ukusa krije se u jednostavnim sastojcima i sporom, strpljivom krčkanju.
