Iako dolazi nakon reakcija drugih kanonskih pravoslavnih crkava, izjava iz kabineta patrijarha jerusalimskog Teofila, u saglasju s ostalim patrijarsima, jasno izražava zabrinutost zbog ugrožavanja duhovne slobode i jedinstva pravoslavlja.
Jerusalimska patrijaršija, u saradnji s drugim pravoslavnim patrijarsima i crkvenim poglavarima, podigla je glas protiv nedavnog zakona ukrajinskog parlamenta, donesenog 20. avgusta 2023. godine, koji predviđa zabranu verskih aktivnosti Ukrajinske pravoslavne crkve (UPC). Ova odluka izazvala je duboku zabrinutost u pravoslavnom svetu, jer mnogi vide novi zakon kao direktan napad na pravo na versku slobodu i autonomiju pravoslavnih zajednica u Ukrajini.
Iako su slične reakcije ostalih pomesnih crkava usledile odmah nakon što je vest o ovom spornom zakonu objavljena u medijima, patrijarh jerusalimski Teofil je ćutao. Poglavar Srpske pravoslavne crkve odmah je u sinodskom pismu izrazio duboko ogorčenje zbog odluke ukrajinskog parlamenta, podsećajući na slične trenutke kroz koje je prošla Srpska pravoslavna crkva tokom Drugog svetskog rata.
- Budući da je u ne tako davnoj prošlosti, tokom Drugog svetskog rata, Srpska pravoslavna crkva bila zabranjivana i proganjana, mi u Vašem slučaju osećamo istinitost sveštenih reči apostola Pavla: „Ako strada jedan ud, s njim stradaju svi udovi; a ako se jedan ud proslavlja, s njim se raduju svi udovi“ - poručio je patrijarh Porfirije, naglašavajući sličnost između tadašnjeg zločinačkog režima i sadašnje situacije u Ukrajini.
Tanjug / Jadranka Ilić
Patrijarh Porfirije
Jerusalimska patrijaršija, oslanjajući se na reči Svetog Pavla iz Prvog pisma Korinćanima „Iako smo mnogi, jedno smo telo“, naglašava važnost jedinstva Crkve u ovim turbulentnim vremenima. Svaka inicijativa koja teži ograničavanju verskih sloboda shvaćena je kao ozbiljan udar na jedinstvo i duhovnu autonomiju pravoslavnih crkava širom sveta.
- Pozvani smo da ostanemo ujedinjeni uprkos političkim i društvenim izazovima - poručuje Jerusalimska patrijaršija, naglašavajući potrebu za solidarnost i duhovnu saradnju.
Ukrajinska pravoslavna crkva, koja se nakon sticanja nezavisnosti Ukrajine i uspostavljanja autokefalne Pravoslavne crkve Ukrajine (PCP) našla u teškoj situaciji, suočava se sa sve većim pritiscima. Novi zakon čini se da je usmeren na crkve i zajednice koje ostaju lojalne Moskovskoj patrijaršiji, koju ukrajinska vlada vidi kao instrument ruskog uticaja, naročito u kontekstu tekućeg vojnog sukoba između Rusije i Ukrajine.
Jerusalimska patrijaršija, uz podršku drugih kanonskih pravoslavnih crkava, jasno ističe da ovakvi potezi podrivaju osnovna načela verskih sloboda i narušavaju pravo vernika da slobodno ispovedaju svoju veru. Osuda zakona naglašava duboku zabrinutost zbog prekomernog političkog mešanja u crkveni život i versku autonomiju.
Stav Jerusalimske patrijaršije dolazi u vreme povećane napetosti ne samo u Ukrajini, već i u odnosima između pravoslavnih crkava širom sveta i poziva na dijalog i duhovnu saradnju, naglašavajući ulogu Crkve u očuvanju jedinstva i nezavisnosti od političkih uticaja.
GIL COHEN-MAGEN / AFP / Profimedia
Patrijarh jerusalimski Teofil
S druge strane, ukrajinska vlada brani novi zakon kao neophodan za očuvanje nacionalne bezbednosti, pozivajući se na navodne veze UPC sa Rusijom, zemljom koja je trenutno u ratu sa Ukrajinom. Ukrajinska vlada smatra PCU zvaničnom pravoslavnom crkvom u zemlji, dok se na UPC gleda s sumnjom zbog istorijskih veza sa Rusijom.
Iako vlada nudi opravdanje za novi zakon, kritičari upozoravaju da on krši osnovna prava vernika i ugrožava verski mir u zemlji. Sukob između politike i religije, pogoršan ratom, stvorio je duboke podele unutar ukrajinskog društva, sa Crkvom na čelu tih podela.
Stav Jerusalimske patrijaršije i drugih pravoslavnih crkava ukazuje na to da međunarodna pravoslavna zajednica vidi ovo pitanje kao ključan izazov za jedinstvo i duhovni integritet Crkve. Dijalog između crkava i političkih vlasti postaje neophodan, jer je očuvanje verskih sloboda od suštinske važnosti za svaki demokratski društveni poredak.
Nastavak razvoja događaja u Ukrajini biće ključan za oblikovanje odnosa između Crkve i države, dok svet pravoslavlja pomno prati situaciju, nastojeći da očuva jedinstvo i pravo na slobodno versko izražavanje.
Heroj vere i otac siročadi ozleđen u novoj nesreći, ali i pored svih nevolja ovaj „živi svetac“ odbija da napusti usvojenu decu i bratiju Bančenskog manastira u Černigovskoj oblasti u Ukrajini, nastavljajući da nosi svoj krst s nepokolebljivom verom i ljubavlju prema Bogu i bližnjima.
Tokom onlajn skupa solidarnosti, poglavar Jerusalimske patrijaršije je apelovao na globalnu posvećenost hrišćanskim vrednostima i naglasio duhovnu odgovornost za očuvanje mira na Bliskom istoku.
Novi poglavar Bugarske pravoslavne crkve poslao je čestitke povodom obeležavanja 10 godina od ustoličenja mitropolita Onufrija na čelo Ukrajinske pravoslavne crkve pod Moskovskom patrijaršijom, ističući njegov značaj u očuvanju jedinstva u pravoslavnom svetu.
Poglavar SPC u duhu hrišćanske ljubavi pruža reči utehe vernicima Ukrajinske pravoslavne crkve, pozivajući na očuvanje vere i jedinstva usred teških izazova koji prete njihovom opstanku.
Dok se ratni sukobi rasplamsavaju, poglavar rimokatoličke crkve glasno apeluje na očuvanje prava vernika u Ukrajini, upozoravajući da nijedna hrišćanska bogomolja ne sme biti zatvorena, jer molitva nije čin zla, već nade i pomirenja.
Na otvaranju ovogodišnje manifestacije u arheološkom parku nedaleko od srpske svetinje izveden je kontroverzni performans koji je izazvao šok i ogorčenje među vernicima, podsećajući na mračna vremena progona hrišćana i uništavanja svetinja na Kosovu i Metohiji.
U manastiru posvećenom Prepodobnoj mati Paraskevi, liturgiju je služio episkop Nikon, nekadašnji sabrat ove svetinje, a praznična radost nastavljena je u duhu zajedništva i blagodarnosti.
Četrdesti dan mora biti na 40. dan, jer, ukolko duša ode u pakao, na nama je velika obaveza da je do drugog Hristovog dolaska isčupamo iz ada, objasnio je otac Stefan.
Dok milioni širom sveta tragaju za životom izvan Zemlje, jerej Ruske pravoslavne crkve objašnjava da "vanzemaljska vera" nije nauka – već nova duhovna zamka savremenog čoveka.
U kuhinjama pravoslavnih domaćica, ova čorba se pripremala s ljubavlju – za praznike, slave i nedeljne porodične ručkove. Sada je pravo vreme da je ponovo otkrijete i spremite po originalnom receptu iz tradicije srpske kuhinje.
Od pažljivo prženog luka do mirisa ljute paprika - otkrijte tajnu starinskog monaškog ribljeg paprikaša koji spaja duh pravoslavnog života i prazničnih trpeza.
Jedinstvena kombinacija ječma, pasulja, povrća i dimljenog mesa vraća nas u kuhinje naših predaka, čuvajući duh starih domaćinstava i porodične molitve kroz generacije.
Umesto dijaloga i traženja rešenja za sablazan koja potresa jedan od najstarijih manastira u hrišćanskom svetu, Carigradska i Jerusalimska patrijaršija ušli su u otvorenu polemiku, ostavljajući vernike u nedoumici kome da veruju i gde da traže duhovni oslonac.
Veći deo bratstva manastira na Sinaju samoinicijativno je izabrao novu upravu i zatražio priznanje Jerusalimske patrijaršije, dok arhiepiskop Damjan, uz podršku grčke države, pokreće žalbu Vaseljenskoj patrijaršiji.
Patrijarh Teofil III otkrio je da su ekstremisti, posle krvavog napada na crkvu u Damasku, zapretili i patrijarhu Jovanu X, a u tajnim dokumentima hrišćane nazivaju pogrdnim imenima i najavljuju nove napade širom Bliskog istoka.
Četrdesti dan mora biti na 40. dan, jer, ukolko duša ode u pakao, na nama je velika obaveza da je do drugog Hristovog dolaska isčupamo iz ada, objasnio je otac Stefan.
Dok milioni širom sveta tragaju za životom izvan Zemlje, jerej Ruske pravoslavne crkve objašnjava da "vanzemaljska vera" nije nauka – već nova duhovna zamka savremenog čoveka.
U besedi o pravednicima čije telo postaje svedočanstvo neba, Sveti Nikolaj Ohridski I Žički otkriva tajnu Božje sile - da ni pepeo ne može sakriti ono što je Gospod odabrao da vaskrsne.
Na blagoslovenom mestu gde se spajaju Dunav i Sava, patrijarh srpski služio je liturgiju i predvodio litiju do kapele Svete Petke, pozvavši vernike da se saberu u veri i Hristovu reč postave kao temelj života.
Od molitava za zdravlje i porodičnu sreću do isceljenja koja se prepričavaju generacijama — žene širom Srbije svedoče kako im je Sveta Petka vratila snagu, veru i mir u srcu.
Uz svetlost sveća i miris tamjana, verni narod se okuplja da prinese darove, osvešta slavske kolače i pokloni se moštima najpoštovanije svetiteljke u srpskom narodu.
Veliki duhovnik sa Svete gore iz 20. veka nas podseća da svaka tuga nosi svoju svrhu; kroz molitvu i predanje, pravoslavlje pretvara teške trenutke u put ka istinskoj slobodi i miru.
Jerej Moskovske eparhije objašnjava zašto istinsko dobro nije pitanje moralne pristojnosti, već traganja za svetošću i Božijom blagodaću u svakodnevnom životu.
