Iako dolazi nakon reakcija drugih kanonskih pravoslavnih crkava, izjava iz kabineta patrijarha jerusalimskog Teofila, u saglasju s ostalim patrijarsima, jasno izražava zabrinutost zbog ugrožavanja duhovne slobode i jedinstva pravoslavlja.
Jerusalimska patrijaršija, u saradnji s drugim pravoslavnim patrijarsima i crkvenim poglavarima, podigla je glas protiv nedavnog zakona ukrajinskog parlamenta, donesenog 20. avgusta 2023. godine, koji predviđa zabranu verskih aktivnosti Ukrajinske pravoslavne crkve (UPC). Ova odluka izazvala je duboku zabrinutost u pravoslavnom svetu, jer mnogi vide novi zakon kao direktan napad na pravo na versku slobodu i autonomiju pravoslavnih zajednica u Ukrajini.
Iako su slične reakcije ostalih pomesnih crkava usledile odmah nakon što je vest o ovom spornom zakonu objavljena u medijima, patrijarh jerusalimski Teofil je ćutao. Poglavar Srpske pravoslavne crkve odmah je u sinodskom pismu izrazio duboko ogorčenje zbog odluke ukrajinskog parlamenta, podsećajući na slične trenutke kroz koje je prošla Srpska pravoslavna crkva tokom Drugog svetskog rata.
- Budući da je u ne tako davnoj prošlosti, tokom Drugog svetskog rata, Srpska pravoslavna crkva bila zabranjivana i proganjana, mi u Vašem slučaju osećamo istinitost sveštenih reči apostola Pavla: „Ako strada jedan ud, s njim stradaju svi udovi; a ako se jedan ud proslavlja, s njim se raduju svi udovi“ - poručio je patrijarh Porfirije, naglašavajući sličnost između tadašnjeg zločinačkog režima i sadašnje situacije u Ukrajini.
Tanjug / Jadranka Ilić
Patrijarh Porfirije
Jerusalimska patrijaršija, oslanjajući se na reči Svetog Pavla iz Prvog pisma Korinćanima „Iako smo mnogi, jedno smo telo“, naglašava važnost jedinstva Crkve u ovim turbulentnim vremenima. Svaka inicijativa koja teži ograničavanju verskih sloboda shvaćena je kao ozbiljan udar na jedinstvo i duhovnu autonomiju pravoslavnih crkava širom sveta.
- Pozvani smo da ostanemo ujedinjeni uprkos političkim i društvenim izazovima - poručuje Jerusalimska patrijaršija, naglašavajući potrebu za solidarnost i duhovnu saradnju.
Ukrajinska pravoslavna crkva, koja se nakon sticanja nezavisnosti Ukrajine i uspostavljanja autokefalne Pravoslavne crkve Ukrajine (PCP) našla u teškoj situaciji, suočava se sa sve većim pritiscima. Novi zakon čini se da je usmeren na crkve i zajednice koje ostaju lojalne Moskovskoj patrijaršiji, koju ukrajinska vlada vidi kao instrument ruskog uticaja, naročito u kontekstu tekućeg vojnog sukoba između Rusije i Ukrajine.
Jerusalimska patrijaršija, uz podršku drugih kanonskih pravoslavnih crkava, jasno ističe da ovakvi potezi podrivaju osnovna načela verskih sloboda i narušavaju pravo vernika da slobodno ispovedaju svoju veru. Osuda zakona naglašava duboku zabrinutost zbog prekomernog političkog mešanja u crkveni život i versku autonomiju.
Stav Jerusalimske patrijaršije dolazi u vreme povećane napetosti ne samo u Ukrajini, već i u odnosima između pravoslavnih crkava širom sveta i poziva na dijalog i duhovnu saradnju, naglašavajući ulogu Crkve u očuvanju jedinstva i nezavisnosti od političkih uticaja.
GIL COHEN-MAGEN / AFP / Profimedia
Patrijarh jerusalimski Teofil
S druge strane, ukrajinska vlada brani novi zakon kao neophodan za očuvanje nacionalne bezbednosti, pozivajući se na navodne veze UPC sa Rusijom, zemljom koja je trenutno u ratu sa Ukrajinom. Ukrajinska vlada smatra PCU zvaničnom pravoslavnom crkvom u zemlji, dok se na UPC gleda s sumnjom zbog istorijskih veza sa Rusijom.
Iako vlada nudi opravdanje za novi zakon, kritičari upozoravaju da on krši osnovna prava vernika i ugrožava verski mir u zemlji. Sukob između politike i religije, pogoršan ratom, stvorio je duboke podele unutar ukrajinskog društva, sa Crkvom na čelu tih podela.
Stav Jerusalimske patrijaršije i drugih pravoslavnih crkava ukazuje na to da međunarodna pravoslavna zajednica vidi ovo pitanje kao ključan izazov za jedinstvo i duhovni integritet Crkve. Dijalog između crkava i političkih vlasti postaje neophodan, jer je očuvanje verskih sloboda od suštinske važnosti za svaki demokratski društveni poredak.
Nastavak razvoja događaja u Ukrajini biće ključan za oblikovanje odnosa između Crkve i države, dok svet pravoslavlja pomno prati situaciju, nastojeći da očuva jedinstvo i pravo na slobodno versko izražavanje.
Heroj vere i otac siročadi ozleđen u novoj nesreći, ali i pored svih nevolja ovaj „živi svetac“ odbija da napusti usvojenu decu i bratiju Bančenskog manastira u Černigovskoj oblasti u Ukrajini, nastavljajući da nosi svoj krst s nepokolebljivom verom i ljubavlju prema Bogu i bližnjima.
Tokom onlajn skupa solidarnosti, poglavar Jerusalimske patrijaršije je apelovao na globalnu posvećenost hrišćanskim vrednostima i naglasio duhovnu odgovornost za očuvanje mira na Bliskom istoku.
Novi poglavar Bugarske pravoslavne crkve poslao je čestitke povodom obeležavanja 10 godina od ustoličenja mitropolita Onufrija na čelo Ukrajinske pravoslavne crkve pod Moskovskom patrijaršijom, ističući njegov značaj u očuvanju jedinstva u pravoslavnom svetu.
Poglavar SPC u duhu hrišćanske ljubavi pruža reči utehe vernicima Ukrajinske pravoslavne crkve, pozivajući na očuvanje vere i jedinstva usred teških izazova koji prete njihovom opstanku.
Dok se ratni sukobi rasplamsavaju, poglavar rimokatoličke crkve glasno apeluje na očuvanje prava vernika u Ukrajini, upozoravajući da nijedna hrišćanska bogomolja ne sme biti zatvorena, jer molitva nije čin zla, već nade i pomirenja.
Na otvaranju ovogodišnje manifestacije u arheološkom parku nedaleko od srpske svetinje izveden je kontroverzni performans koji je izazvao šok i ogorčenje među vernicima, podsećajući na mračna vremena progona hrišćana i uništavanja svetinja na Kosovu i Metohiji.
Pravoslavni vernici danas slave Svetog proroka Ageja po starom kalendaru, Sećanje na 14.000 nevine dece po novom. Katolici slave Svetog Tomu Beketa, dok Jevreji i muslimani ovaj dan provode u redovnim molitvama.
U ajetima 99:1-8 krije se univerzalna poruka: nijedno delo, koliko god sitno, ne prolazi neprimećeno, a Sudnji dan donosi konačnu meru za svaku ljudsku odluku.
Jedinstvena kombinacija ječma, pasulja, povrća i dimljenog mesa vraća nas u kuhinje naših predaka, čuvajući duh starih domaćinstava i porodične molitve kroz generacije.
Selsko meso, staro jelo iz ruralnih krajeva, vraća se na trpeze kao simbol zajedništva, topline doma i prazničnih okupljanja — a tajna njegovog bogatog ukusa krije se u jednostavnim sastojcima i sporom, strpljivom krčkanju.
Pripremite ove nežne kolačiće po receptu koji se čuva generacijama i otkrijte kako svaki zalogaj može da probudi sećanja, poveže porodicu i upotpuni praznično slavlje.
Umesto dijaloga i traženja rešenja za sablazan koja potresa jedan od najstarijih manastira u hrišćanskom svetu, Carigradska i Jerusalimska patrijaršija ušli su u otvorenu polemiku, ostavljajući vernike u nedoumici kome da veruju i gde da traže duhovni oslonac.
Veći deo bratstva manastira na Sinaju samoinicijativno je izabrao novu upravu i zatražio priznanje Jerusalimske patrijaršije, dok arhiepiskop Damjan, uz podršku grčke države, pokreće žalbu Vaseljenskoj patrijaršiji.
U vreme kada je vera bila progonjena, a javno ispovedanje Hrista smatrano prestupom, dogodilo se čudo koje je stotine, pa i hiljade ljudi vratilo Bogu.
Džuman Al-Kavasmi prvi put javno govori o životu u okruženju gde je mržnja bila obaveza, o sumnjama koje su je razdirale i iskustvu koje ju je odvelo na put potpuno suprotan onome na koji je bila usmeravana.
Zabeležen rukom u požutelim sveskama i pravljen merom koju je diktiralo srce, ovaj posni kolač i danas okuplja ukućane oko istog ukusa — jednostavnog, postojanog i dovoljno snažnog da poveže slavu, post i savremeni sto.
Povodom najvećeg hrišćanskog praznika posvećenog ženama, podsećamo na besedu mitropolita šumadijskog, izgovorenu u Staroj kragujevačkoj crkvi, kao snažno svedočanstvo o porodici, odgovornosti roditelja i veri koja ne počinje u hramu, već u domu.
