Praznici i sveci 07.07.2024 | 07:40

SVETLOST SVETOG JOVANA KRSTITELJA I MOĆ IVANJSKOG CVEĆA: Kako se pletu i šta simbolizuju ivanjski venčići?

Izvor: Religija
Autor: Saša Tošić
SVETLOST SVETOG JOVANA KRSTITELJA I MOĆ IVANJSKOG CVEĆA: Kako se pletu i šta simbolizuju ivanjski venčići?
Shuterstock

Praznik posvećen Preteči Gospodnjem, podseća nas na važnost pokajanja, čistote srca i blagoslova koje primamo kroz veru, a venčići od ivanjskog cveća nose simboliku naše posvećenosti Bogu, trajnog sećanja na ljubav i milost koja nas vodi kroz život.

U bogatoj riznici srpskih narodnih običaja i praznika, Ivanjdan zauzima posebno mesto, čuvajući sećanje na Svetog Jovana Krstitelja. Iako njegovo ime nosi Jovan, u srpskom narodu ovaj praznik poznat je kao Ivanjdan. Poreklo ovog narodnog imena ima svoje korene u preplitanju narodnih i crkvenih tradicija, kao i u lingvističkim promenama kroz vekove.

Shuterstock
Latinski naziv za ivanjsko cveće je Galium verum

Ime Ivanjdan potiče od narodnog naziva Ivan, koji je u starom srpskom jeziku bio čest oblik imena Jovan. Sveti Jovan Krstitelj, preteča Hristov, poznat je kao veliki svetitelj i prorok, a njegov značaj u hrišćanskoj veri je nemerljiv. Sveti Jovan, koji je krstio Isusa Hrista na reci Jordan, proslavlja se širom pravoslavnog sveta, ali u Srbiji, ovaj praznik nosi i tople narodne nijanse kroz ime Ivanjdan. Ova tradicija prenosi se s kolena na koleno, obogaćujući duhovni i kulturni život naroda.

Jedan od najlepših običaja vezanih za Ivanjdan je pletenje venčića od ivanjskog cveća. Ovo cveće, poznato po svojoj izuzetnoj lepoti i nežnosti, bere se uoči praznika. Venčići se pletu s pažnjom i ljubavlju, simbolizujući radost života i Božiju milost. Cveće koje se koristi obično uključuje ivanjsko cveće (Galium verum), biljku poznatu po svojoj žutoj boji i lekovitim svojstvima.

Wikipedia
Ikona Svetog Jovana Krstitelja

Venčići od ivanjskog cveća nose duboku simboliku. Oni predstavljaju čistotu, nevinost i blagoslov. Kao što je Sveti Jovan pripremao ljude za dolazak Hrista kroz pokajanje i očišćenje, tako i ovi venčići podsećaju na potrebu za duhovnom čistoćom i verom.

Nakon što se venčići ispletu, oni se stavljaju na vrata kuća, u dvorišta ili na ikone, gde ostaju tokom cele godine. Veruje se da ovi venčići donose Božiji blagoslov domaćinstvu, štiteći ga od zla i nevolja. Takođe, neki vernici ih čuvaju do sledećeg Ivanjdana, kada ih bacaju u reku, simbolično se oslobađajući od prošlogodišnjih briga i pripremajući se za nove blagoslove.

Printscreen/Youtube
Venčić od ivanjskog cveća

Ovaj običaj ukorenjen je u pravoslavlju i ne treba ga mešati sa ostalim praksama koje imaju koren u sujeverju, a ne u veri. Najbolje je da sami ispletemo venčiće od ivanjskog cveća, ali ako nismo u mogućnosti, možemo ih kupiti jer na ovaj praznik obično posle svete liturgije, kod crkava ih prodaju devojke ili druge osobe koje su ih ranije pripremile.

Ivanjdan nas podseća na skromnost i pokajanje koje je propovedao Sveti Jovan Krstitelj. Kroz jednostavne narodne običaje, kao što je pletenje venčića, mi se povezujemo sa našom verom i tradicijom, prepoznajući u svakodnevnim radnjama dublje duhovne istine.

Obeležavajući Ivanjdan, slavimo svetlost koja prosvetljuje naše živote, baš kao što je Sveti Jovan prosvetlio put ka Hristu.