Najstariji manastir koji se uopšte pominje u straroj Raškoj jeste Crkva ili Svetih apostola Petra i Pavla u Rasu, dva kilometra severno od Novog Pazara, na ušću rečice Deževe u Rašku.
Po Dukljaninovoj hronici Petrovu je crkvu u Rasu, digao je „kralj Beluš sa svojim Romanima“ posle pobede nad raškim županom Ljutomirem. U spisima se navodi, da je ova svetinja bila episkopija, ako ne pre, a ono izvesno u vreme bugarskoga cara Petra (927-67). Sve do osnivanja arhiepiskopije, ova svetinja bila je centar crkvenoga života Srbije. U njemu je i Stefan Nemanja prešao u pravoslavlje, a u njoj se na saboru i prestola odrekao, kad je pošao da se zamonaši. U tursko doba, ova svetinja jedno vreme bila je pretvorena u barutni magacin.
Iz daleka gledana crkva pruža sa svoga ćuvika prostrane i moćne efekte svojim prostim belim krečenim masama, bez prozora i ukrasa. Iznutra, pregrađivana, dograđivana, ona je strašan splet krivih debelih nezgrapnih zidova. Sve je pokriveno jednim prostranim dvoslivnim krovom. U osnovi nigde jednog pravilnog oblika - jednog pravog ugla. Samome kubetu ne može se nikako uhvatiti neka određenija pravilna forma. (Ono je inače spolja nepravilno osmougaono.) Ko zna kakva je morala prvobitna građevina izgledati!
Ipak, po ono nekoliko lučnih zidova oko kubeta, može se zaključiti da je bila rotonda. Mala vratanca na zapadnoj strani, kroz koja se ulazi, daju gotovo jedino osvetljenje, jer po ono nekoliko uzanih prozora, pravih puškarnica, crkva bi bila u potpunom mraku. Jedini prozor, a i to taman toliki da se čovek može s mukom provući, napravili su, na južnoj strani kubeta, neki kačaci razbojnici da bi se na konopcu spustili i opljačkali crkvu.
Crkva je imala u srednjem delu, između ulaznog „vestibila“ i soleje, na gornjem spratu malu sasvim mračnu katihumenu, u koju se pelo iz severnoga polukružnoga prostora.
Crkva Svetih apostola Petra i Pavla nalazi se na jednom uzvišenju jugozapadno od Raške, nedaleko od Novog Pazara.
Ovaj hram predstavlja najstariji spomenik crkvene arhitekture na prostoru Srbije i od izuzetnog je značaja. U arhitektonskom sklopu ove crkve sačuvano je nekoliko epoha. Na mestu ovog hrama nalazila se ranohrišćanska bogomolja, verovatno baptisterijum, iz 6. veka. Jezgro današnje zgrade čine upravo ostaci te najstarije građevine. Ranohrišćanski objekat podignut je nad ilirskim kneževskim tumulom, koji je otkriven 1957. godine. U ovom tumulu, koji potiče iz 5. veka pre Hrista, pronađene su grčke vaze, srebrno posuđe, zlatni nakit, predmeti od stakla i ćilibara i ukrasi izuzetne lepote ali i velike istorijske i umetničke vrednosti.
Oko crkve je nekropola sa velikim brojem monumentalnih nadgrobnih spomenika. Većina spomenika ima oblik krsta, a izvestan broj ima oblik trapeza i pravougaonika. Svi spomenici potiču iz perioda od 16. do 19. veka. Ceo manastirski kompleks nekada je bio opasan debelim zidom.
Prvom obnovom (u vreme kneza Časlava) crkva Svetog Petra je, u svom gornjem delu, temeljno rekonstruisana. Ovom obnovom crkva je zadržala osnovu kružnog oblika prethodne građevine, ali je dobila kupolu konstruisanu na trompima, zatim galeriju na sprat, koja unutrašnji prostor prstenasto obuhvata sa svih strana, osim sa istočne. I kasnije je ovaj hram menjao svoj arhitektonski izgled, posebno u vreme turske vladavine, kada je dograđena priprata na zapadnoj strani.
U Petrovoj crkvi Stefan Nemanja je ponovo kršten, odnosno miropomazan. Tu je on održao čuveni sabor na kome su osuđeni krivovernici, kao i sabor na kome je predao presto svome sinu Stefanu Prvovenčanom. Ovde je Nemanja primio monaški postrig od episkopa Kalinika. Sveti Sava je odredio (1219) crkvu Svetog Petra za sedište Raške episkopije. U 15. veku episkopija je uzdignuta na stepen mitropolije.
U crkvi Svetog Petra sačuvano je nekoliko slojeva živopisa, koji uglavnom prate hronologiju graditeljskih promena ovog hrama. Prvi i najstariji sloj fresaka je u tamburu kubeta – ovo slikarstvo potiče iz 9. veka. Druga celina potiče iz 11. veka. Treći deo živopisa najverovatnije je nastao u vreme Stefana Nemanje, odnosno neposredno posle ukrašavanja njegove zadužbine Đurđevi Stupovi u Rasu. Namlađi i najbolje očuvani sloj fresaka je živopis čiji je ktitor verovatno bio kralj Uroš Prvi. Po nekim stilski odlikama ovo slikarstvo blisko je zidnom živopisu u Arilju i kapeli kralja Dragutina u Đurđevim Stupovima.
Arhitektonski sklop Crkve Svetog Petra, kao i freske iz raznih epoha, čine ovaj crkveni objekat ne samo najstarijim srpskim pravoslavnim hramom nego i jednim od najznačajnijih svedočanstava o sintezi umetnosti Istoka i Zapada.
Petrova crkva upisana je 1979. godine u listu svetske baštine kao deo celine Stari Ras i Sopoćani.
Današnja jevanđelja po Luki, začalo 16. (4,38-44), pripoveda o potrebi ljudi za Isusom Hristom.
Pravoslavni narod u Hrvatskoj se okupio u velikom broju, kako bi svojim prisustvom uveličao praznik , u porti istoimene svetinje u mestu Dobre Vode.
Današnje Jevanđelje po Luki, začalo 18. (5,12-16) pripoveda o čudesnom isceljenju bolesnog čoveka, nakon što je imao susret sa Isusom Hristom.
O važnosti bolosluženja i odlasku u hram, pričao je i ranije patrijarh Porfirije navodeći da jedinstvo sa Bogom predstavlja smisao života svakog pojedinca.
Strah, sumnja i lična pobožnost sudaraju se u pitanju koje mnogi nose oko vrata, a ne izgovaraju naglas - protojerej Vladimir Dolgih objašnjava gde prestaje vera, a počinje zabluda.
Sva trojica su pogubljenja mačem.
Takva žena i muž se osuđuju kao ubice, govorio je otac Tadej.
Božićno pojanje u dvorani „Lisinski“ najavljeno je kao praznični susret vere i muzike, ali se ubrzo otkrilo da iza događaja stoji projekat vezan za obnovu tzv. Hrvatske pravoslavne crkve – ideje koja ponovo otvara pitanje sudbine Srba, Crkve i istorijskog pamćenja.
Pogled koji je obojen sumnjom, osudom i nepoverenjem često ne govori toliko o onome koga gledamo, koliko o stanju sopstvenog srca.
Jednostavan i brz recept za kolač koji u dom donosi miris domaće kuhinje i radost zajedništva u posne dane.
Jedinstvena kombinacija ječma, pasulja, povrća i dimljenog mesa vraća nas u kuhinje naših predaka, čuvajući duh starih domaćinstava i porodične molitve kroz generacije.
Nekada nezaobilazna na prazničnim trpezama, ova poslastica se pravila sa strpljenjem i ljubavlju — donosimo autentičan recept koji će vaš dom ispuniti toplinom i mirisom svečanosti.
Ovi brzi kolači sa keksom, pistaćima i brusnicama donose raskošni slatki užitak za slavsku trpezu, spremni za posluženje za manje od sat vremena.
Selsko meso, staro jelo iz ruralnih krajeva, vraća se na trpeze kao simbol zajedništva, topline doma i prazničnih okupljanja — a tajna njegovog bogatog ukusa krije se u jednostavnim sastojcima i sporom, strpljivom krčkanju.
Gest oca Gavrila i Džemila-efendije Destanovića postao je simbol zajedništva u Lukocrevu, gde putevi ne povezuju samo bogomolje, već i ljude različitih vera.
Sestra Hatarina je pričala o prelomnom trenutku kada je, usled duhovne praznine, otkrila veru i odlučila da se posveti monaštvu, što nije naišlo na razumevanje kod njenih roditelja koji su, na kraju, preminuli ubrzo nakon njenog odlaska u manastir.
Otkriće crkve u Jermeniji iznenadilo je arheologe, a prema dosadašnjim istraživanjima, moguće je da je reč o najstarijoj crkvi na tom području.
Prema rečima volontera, prostor u crkvi se uveliko oslobađa, praveći tako mesta za novu namenu crkve, čija je prvenstvena uloga bila bogoslužbena.
Podignuta na temeljima vizantijske bazilike, sa sačuvanim ugovorom o gradnji iz 1281. i grobovima potomaka loze Nemanjića, ova svetinja kod Brodareva svedoči o veri, razaranju i tihom opstanku uprkos pljačkama, ruševinama i zaboravu.
Vernici iz svih krajeva dolaze da se mole pred moštima kosovskog mučenika, ostavljajući za sobom svedočenja koja i lekare ostavljaju bez odgovora.
Nakon zemljotresa, ratova i sistematskog uništavanja, završna faza građevinskih radova na hramovima Svetog Spiridona, Svetog Nikole i parohijskog doma u Petrinji budi nadu pravoslavnih vernika u ovom kraju.
Od prenosa posmrtnih ostataka pesnika iz Amerike do današnje uloge hrama na Crkvini kao duhovnog i kulturnog središta – priča o svetinji koja je postala znak prepoznavanja Trebinja.
U vreme kada je vera bila progonjena, a javno ispovedanje Hrista smatrano prestupom, dogodilo se čudo koje je stotine, pa i hiljade ljudi vratilo Bogu.
Džuman Al-Kavasmi prvi put javno govori o životu u okruženju gde je mržnja bila obaveza, o sumnjama koje su je razdirale i iskustvu koje ju je odvelo na put potpuno suprotan onome na koji je bila usmeravana.
Freska „Dobar pastir“ iz 3. veka prikazuje mladog Isusa, simbol božanske zaštite i ranog hrišćanskog života u Anadoliji.
Sveti Nikolaj Žički nas uči da osmeh, bez zlobe, može biti odgovor na podsmeh. Jer neznanju priliči podsmeh, a znanju osmeh.
Puštaju se u opticaj evrokovanice sa likovima Svetog Pajsija Hilandarca i Svetog Jovana Rilskog, ćirilicom i porukom koja se do sada nije pojavljivala na zajedničkoj evropskoj valuti.
Recept sa Svetе Gore pokazuje da prava slatka radost ne zahteva raskoš - spoj džema, oraha, suvog grožđa, agruma i posne čokolade stvara kolač koji tihu blagost pretvara u nezaboravan užitak.
U kratkoj pouci počivšeg duhovnika manastira Bogorodice Gavriotise krije se odgovor na strah od ljudske zlobe i osećaj napuštenosti.
